ΗΠΑ - ΕΥΡΩΠΗ: ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΚΟΣΜΟΙ

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από Pew Research Center’s Global Attitudes Project και δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο δείχνει τη διαφορετική ιεράρχηση αξιών ανάμεσα στους Αμερικάνους και τους Ευρωπαίους. Συγκεκριμένα, η έρευνα διεξήχθη το διάστημα μεταξύ Μαρτιου και Απριλίου 2011 στις ΗΠΑ και τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Ισπανία.

      Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι Αμερικάνοι είναι πολύ περισσότερο ατομικιστές απ’ ό,τι οι Ευρωπαίοι, κάτι που βεβαίως δεν θα λέγαμε ότι μας εκπλήσσει. Το 56% των Αμερικανών θεωρούν ότι για να πετύχουν τους στόχους στη ζωή τους δε χρειάζεται παρέμβαση του κράτους, έναντι 35% που τη ζητάνε. Οι οπαδοί του λιγότερου κράτους είναι σαφώς μειοψηφία στις ευρωπαϊκές χώρες: 38% στη Βρετανία, 36% στη Γερμανία και τη Γαλλία και 30% στην Ισπανία.

Στο ερώτημα αν συμφωνούν ότι η στρατιωτική επέμβαση είναι ορισμένες φορές απαραίτητα για την τήρηση της παγκόσμιας τάξης, η πλειοψηφία των πολιτών και στα πέντε κράτη απάντησε καταφατικά. Ωστόσο, το υψηλότερο ποσοστό ήταν και πάλι μεταξύ των Αμερικανών (75%), με δεύτερους τους Βρετανούς (70%), ενώ ως πιο ειρηνόφιλοι εμφανίζονται οι Γερμανοί με μόλις 50% των ερωτηθέντων να συμφωνεί με την πιο πάνω παραδοχή. Το πιο ενδιαφέρον όμως στοιχείο που αναδεικνύει η έρευνα είναι η ανάγκη ώστε η όποια διεθνής επέμβαση να στηρίζεται σε προηγούμενη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείς του ΟΗΕ. Εδώ τα αποτελέσματα είναι αποκαλυπτικά και ενδεικτικά της διαφορετικής προσέγγισης ανάμεσα στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Οι Αμερικανοί είναι διχασμένοι, καθώς το 45% θεωρεί απαραίτητη προηγούμενη άδεια του Συμβουλίου Ασφαλείας έναντι 44% που θεωρούν μια τέτοια απόφαση αχρείαστη. Μεταξύ των Ευρωπαίων όμως τα πσοστά είναι συντριπτικά υπέρ της έγκρισης μιας τέτοιας επέμβασης από τον ΟΗΕ: την άποψη αυτή συμμερίζονται το 76% των Γερμανών, το 74% των Ισπανών, το 67% των Βρετανών και το 66% των Γάλλων. Να θυμίσουμε βέβαια ότι την περίοδο που διεξήχθη η έρευνα είχε μόλις ξεκινήσει η επέμβαση των νατοϊκών δυνάμεων στη Λιβύη κατά του Καντάφι κι επομένως είναι πολύ πιθανό τα αποτελέσματα ως προς το συγκεκριμένο ερώτημα να τελούν υπό την επήρεια των γεγονότων.

Διαφοροποιούνται τα συμπεράσματα σε σχέση με τον σωβινισμό των πέντε λαών, πόσο δηλαδή θεωρούν ότι ο πολιτισμός των κρατών τους είναι ανώτερος σε σχέση με των άλλων λαών. Αντίθετα με την γενική εικόνα που θέλει τους Γάλλους ως έναν από τους πιο σωβινιστές λαούς, η έρευνα αυτή τους εμφανίζει ως τους πιο ανεκτικούς με μόλις το 27% των ερωτηθέντων να πιστεύει στην ανωτερότητα του γαλλικού πολιτισμού. Αρκετά χαμηλός ο δείκτης περί πολιτιστικής ανωτερότητας και για τους Βρετανούς (32%), ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τους Ισπανούς (προς μεγάλη έκπληξη), με την πλειοψηφία (55%) να μη συμμερίζεται μεν αυτήν την άποψη, αλλά με ένα ισχυρό ποσοστό της τάξης του 44% να εμφανίζει σοβινιστικές τάσεις. Αντίστοιχα υψηλά ποσοστά σωβινισμού εμφανίζουν – καμία έκπληξη – και οι Γερμανοί σε ποσοστό 47%, ενώ διχασμένοι είναι οι Αμερικάνοι, με την πλειοψηφία όμως να θεωρεί ότι ο πολιτισμός των ΗΠΑ είναι ανώτερος από κάθε άλλον παγκόσμια σε ποσοστό 49%, έναντι 46% όσων διαφωνούν.

Ότι οι Αμερικάνοι είναι πολύ περισσότερο θρησκευόμενοι από τους Ευρωπαίους το υποψιαζόμασταν και η έρευνα αυτή το αποδεικνύει. Το 50% των Αμερικανών θεωρούν τη θρησκεία πολύ σημαντική στη ζωή τους, έναντι μόλις του 22% των Ισπανών, 21% των Γερμανών, 17% των Βρετανών και 13% των Γάλλων. Χαρακτηριστικό του πόσο πιο κοντά στη θρησκεία αισθάνονται ότι βρίσκονται οι Αμερικανοί έναντι των Ευρωπαίων είναι οι απαντήσεις στο ερώτημα με βάση τι προσδιορίζουν κατά προτεραιότητα των εαυτό τους, με βάση τη θρησκεία ή την εθνικότητα. Οι Γάλλοι στο συντριπτικό ποσοστό του 90% δήλωσαν ότι το βασικό στοιχείο της ταυτότητάς του είναι η εθνικότητα και μόλις 8% ανέφερε τη θρησκεία. Λιγότερο συντριπτικά, αλλά στην ίδια κατεύθυνση ήταν τα αποτελέσματα και στις άλλες τρεις ευρωπαϊκές χώρες. Με βασικό κριτήριο την εθνικότητα αυτοπροσδιορίζονται οι Γερμανοί σε ποσοστό 70% (έναντι 23% που αυτοπροσδιορίζεται με βάση τη θρησκεία), οι Βρετανοί σε ποσοστό 63% (έναντι 21%) και οι Ισπανοί σε ποσοστό 53% (έναντι 22%). Αντίθετα, οι Αμερικάνοι εμφανίζονται διχασμένοι. Ένα 46% δηλώνει ως πρωτεύον την εθνικότητα και ένα άλλο 46% προτάσσει τη θρησκεία.

Τέλος, μεγάλο είναι το χάσμα ως προς την στάση των λαών απέναντι στην ομοφυλοφιλία. Αν και αυτή θεωρείται αποδεκτή από την πλειοψηφία των λαών και στα πέντε κράτη, είναι μεγάλη η διαφοροποίηση των ποσοστών. Η ομοφυλοφιλία είναι αποδεκτή από το 91% των Ισπανών, το 87% των Γερμανών, το 86% των Βρετανών και το - αρκετά χαμηλότερο - 60% των Αμερικανών, έναντι του 33% που την απορρίπτει.
[Αναλυτικότερα η έρευνα στην ιστοσελίδα: http://pewresearch.org/]