Ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του σε αμερικανικό έδαφος φέρεται ένας Δωρόθεος Τεοντόρο (ή Δον Τεοντόρο), ο οποίος ήταν μέλος ισπανικής αποστολής στη νέα ήπειρο με επικεφαλής τον Πανφίλο ντε Ναρβάεθ, το έτος 1527. Από τα 600 μέλη της αποστολής επέζησαν μόνο οι τέσσερις - όλοι οι υπόλοιποι πέθαναν εξ αιτίας είτε των κακουχιών που υπέστησαν λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και της έλλειψης φαγητού είτε των επιθέσεων που δέχτηκαν από τους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Τα όσα γνωρίζουμε για τη συγκεκριμένη αποστολή προέρχονται από το βιβλίο "La Relación" ("Η Αναφορά") του Αλβάρ Νούνιεζ Καμπέθα ντε Βάκα, ενός εκ των επιζησάντων, που εκδόθηκε στην Ισπανία το 1524. Μία πρώτην αναφορά στον δον Θεοντόρο γίνεται στο βιβλίο σε σχέση με την κατασκευή των καραβιών, που επέτρεψαν στους εξερευνητές να φύγουν από την περιοχή όπου ζούσαν μέλη της φυλής Aute και όπου είχαν αποκλειστεί για μήνες. Ειδικότερα, ο δον Θεοντόρο φερόταν ως εκείνος που καλαφάτισε τα καράβια με ρητίνη, που βρήκε από τα πεύκα και τις ίνες φοινίκων της περιοχής.
"Δουλέψαμε τόσο επιμελώς, ώστε αρχίσαμε στις 4 Αυγούστου (σ.σ.: 1528) και τελειώσαμε στις 20 Σεπτεμβρίου. Το καθένα (σ.σ.: καράβι) είχε μήκος 22 πήχεις και ήταν κολλημένο με ίνες από παλμέτο (σ.σ.: ένα είδος φοίνικας της περιοχής). Τα κολλήσαμε μ' ένα είδος λαδιού από ρητίνη, που φτιάχτηκε από έναν Έλληνα ονόματι Δον Τεοντόρο από κάποια πεύκα και τις ίνες των παλμέτο...."
Λίγο καιρό αργότερα, ο ντε Βάκα αναφέρεται στο τέλος του Τεοντόρο - ή έστω την τελευταία που ο ίδιος τον είδε - κατά τη συνάντηση τους μ' ένα ινδικό κανό.
"Όταν τους καλέσαμε, ήρθαν προς το μέρος μας, και ο Κυβερνήτης, στη βάρκα του οποίου πήγαν, τους ζήτησε νερό. Προσφέρθηκαν να μας δώσουν λίγο, αρκεί να τους δίναμε κάτι να το μεταφέρουν. Και ένας Έλληνας Χριστιανός ονόματι Δωρόθεος Τεοντόρο, που αναφέρθηκε προηγουμένως, είπε ότι ήθελε να πάει μαζί τους. Ο Κυβερνήτης και άλλοι προσπάθησαν έντονα να τον μεταπείσουν, αλλά δεν τα κατάφεραν, μιας και επέμενε να πάει μαζί τους. Πήγε και πήρε μαζί του έναν μαύρο άνδρα, ενώ οι Ινδιάνοι άφησαν ομήρους από τη συντροφιά τους. Τη νύχτα, οι Ινδιάνοι επέστρεψαν και μας έφεραν τα οχήματα μας χωρίς νερό, ούτε έφεραν τους Χριστιανούς που είχαν πάρει μαζί τους. Όταν μίλησαν στους ομήρους που άφησαν, οι όμηροι αποπειράθηκαν να πηδήξουν στον νερό, όμως οι άνδρες μας, που βρίσκονταν στο ίδιο σκάφος, τους εμπόδισαν. Έτσι, οι Ινδιάνο έφυγαν στα κανό τους και μας άφησαν πολύ λυπημένους και μπερδεμένους ως προς την τύχη των δύο Χριστιανών".
Σε δημοσίευμα της εφημερίδας "Βραδυνή" με ημερομηνία 17.04.1929, αναφέρεται η πληροφορία, όπως την είχε μεταφέρει ο πρόεδρος του ελληνοαμερικανικού οργανισμού AHEPA, που άκουγε στο επίθετο Βέρα, ότι ο πρώτος Έλληνας που εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Βοστόνη ήταν ένας πλοίαρχος ονόματι καπετάν-Θωμάς, το 1650. Ωστόσο, δεν δίνονται περισσότερα στοιχεία στο ίδιο δημοσίευμα, ούτε υπάρχουν κάποιες άλλες πληροφορίες που να επιβεβαιώνουν - αλλά ούτε και να διαψεύδουν - την ύπαρξη αυτού του προσώπου.
Επίσης, στο ίδιο δημοσίευμα αναγράφεται η πληροφορία ότι "υπάρχουν επίσης μεγάλες πιθανότητες" να είχαν εγκατασταθεί στην Αμερική αρκετές οικογένειες Μανιατών το 1675, "κατόπιν αιτήσεως κάποιου Άγγλου ονομαζομένου Τζον Μπολ προς τον βασιλιά της Αγγλίας". Όμως, ούτε αυτή η πληροφορία είναι αποδεδειγμένη.
Αντίθετα, όλες οι πηγές συγκλίνουν στην εγκατάσταση 1500 Ελλήνων και Ιταλών με καταγωγή από τη Σμύρνη στην περιοχή της σημερινής Φλόριντα το 1768. Ιδιαίτερα διαφωτιστικό ως προς αυτήν την πληροφορία είναι το βιβλίο "A Brief History of Hellenism in Florida" του Leo C. Polopolus. Σύμφωνα με το συγγραφέα, "η πρώτη κοινότητα Ελλήνων που εγκαταστάθηκε στη σημερινή πολιτεία της Φλόριντα έφτασαν το 1768 από τη Μικρά Ασία (Σμύρνη), τη Μάνη της Πελοποννήσου και την Κρήτη. Υπήρχαν επίσης αρκετές ελληνικές οικογένειες από το νησί της Κορσικής, που έφτασαν με τους πρώτους εποίκους στη Φλόριντα. Αυτοί οι περιπετειώδεις Έλληνες αριθμούσαν περίπου 500 μεταξύ συνολικού πληθυσμού 1.405, που περιελάμβανε επίσης Κορσικανούς, Ιταλούς και ανθρώπους από τη Μινόρκα".
Εκείνοι οι πρώτοι έποικοι - όχι όλοι, αφού ορισμένοι πέθαναν στη διάρκεια του ταξιδιού - έφτασαν στο λιμάνι του St. Augustine, ενώ στη συνέχεια κινήθηκαν λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα ιδρύοντας τον οικισμό Νέα Σμύρνη, "προς τιμήν της συζύγου του αρχηγού της αποικίας, δρ. Άντριου Τέρνμπουλ, η οποία μεγάλωσε στην ελληνική κοινότητα της Σμύρνης στη Μ. Ασία". Ως αίτια της μετανάστευσης των Ελλήνων προσδιορίζονταν "οι υποσχέσεις για γη και ελευθερία στο Νέο Κόσμο".
Ωστόσο, παρά την τιμή που έκαναν στη σύζυγο του Τέρνμπουλ, ο αρχηγός της αποικίας ήταν πολύ σκληρός με τους εποίκους με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να πεθάνουν λόγω των κακουχιών. Συνολικά, οι επιζήσαντες ήταν μόλις 291 σε σύνολο 1405 εποίκων, χωρίς να προσδιορίζεται πόσοι από αυτούς ήταν Έλληνες. Το 1776, αυτοί οι 291 έφυγαν από τον οικισμό και μετακινήθηκαν 71 μίλια βόρεια του St. Augustin, όπου ίδρυσαν νέα κοινότητα.
Τα πρώτα στατιστικά στοιχεία, αναφορικά με τους Έλληνες μετανάστες προς την Αμερική, άρχισαν να καταγράφονται το 1824.
Σε αμερικανικές εφημερίδες της εποχής διαβάζουμε ακόμη και ονόματα. Για παράδειγμα, στις 5 Ιουλίου 1826, η νεοϋορκέζικη εφημερίδα Geneva Gazette αναφέρει στη δεύτερη σελίδα: "Τρεις νεαροί Έλληνες, ο Γρηγόρης Περδικάρης, ο Νικόλας Πρασάς και ο Νικόλας Βασσόπουλος (ή Βασσόπονλος) έφτασαν στη Βοστόνη με τη βάρκα Ρωμύλος. Ήρθαν στη χώρα για να μορφωθούν".
Μέσα σε διάστημα 60 ετών, από το 1824 μέχρι και το 1884, ο αριθμός των μεταναστών από το ελληνικό κράτος προς τις ΗΠΑ ήταν μόλις 550 άτομα. Ο αριθμός εκτοξεύτηκε την επόμενη 15ετία (1885-1900) σε 18.469 άτομα, ενώ από το 1901 έως το 1917, ο αριθμός των Ελλήνων που μετανάστευσαν στην Αμερική υπολογιζόταν σε 354.000. Προσοχή, όμως, τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο για όσους προέρχονταν από την ελεύθερη Ελλάδα, χωρίς δηλαδή να υπολογίζεται ο αριθμός των Ελλήνων κατοίκων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Μέσα σε διάστημα 60 ετών, από το 1824 μέχρι και το 1884, ο αριθμός των μεταναστών από το ελληνικό κράτος προς τις ΗΠΑ ήταν μόλις 550 άτομα. Ο αριθμός εκτοξεύτηκε την επόμενη 15ετία (1885-1900) σε 18.469 άτομα, ενώ από το 1901 έως το 1917, ο αριθμός των Ελλήνων που μετανάστευσαν στην Αμερική υπολογιζόταν σε 354.000. Προσοχή, όμως, τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο για όσους προέρχονταν από την ελεύθερη Ελλάδα, χωρίς δηλαδή να υπολογίζεται ο αριθμός των Ελλήνων κατοίκων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Τα χρόνια πέρασαν, το μεταναστευτικό ρεύμα προς τις ΗΠΑ συνεχίστηκε πότε αυξανόμενο και πότε μειούμενο, ενώ οι απόγονοι των πρώτων εκείνων μεταναστών έχουν ριζώσει για τα καλά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού διατηρώντας - αν διατηρούν - μια μάλλον ρομαντική σχέση με τον τόπο καταγωγής των προγόνων τους.
Σχετικά θέματα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου