ΤΟ 1ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τρίτη, 20 Σεπτεμβρίου 1960. Ώρα 10 μ.μ. Ξεκίνησε πανηγυρικά η "Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου", το πρώτο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, στον κινηματογράφο "Ολύμπιον" της πλατείας Αριστοτέλους της συμπρωτεύουσας. Η εκδήλωση διοργανώθηκε στα πλαίσια της ετήσιας Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, ενώ την έναρξη κήρυξαν ο πρόεδρος της Έκθεσης κ. Γεωργιάδης και ο υπουργός Βιομηχανίας κ. Μάρτης. Η πρώτη ταινία που προβλήθηκε στο φεστιβάλ την ίδια βραδιά ήταν το έργο "Μία του κλέφτη".

Το πρόγραμμα προέβλεπε την προβολή μόνο ελληνικών ταινιών. Τις απογευματινές ώρες (6-10 μ.μ.) προβάλλονταν παλιότερες ταινίες της περιόδου 1955-1959, που είχαν δηλαδή προβληθεί κατά το παρελθόν στις αίθουσες, ενώ το βράδυ (στις 10 μ.μ.) προβαλλόταν καθημερινά από μία καινούρια ελληνική ταινία σε πρώτη προβολή. Οι τιμές των εισιτηρίων για τις απογευματινές προβολές ήταν 10 και 7 δραχμές, ενώ για την βραδινή προβολή οι τιμές ανέρχονταν σε 15 και 10 δραχμές (εξώστη και πλατεία). Ωστόσο, πολύ ακριβότερο ήταν το εισιτήριο (100 δραχμές) για τον χορό της 26ης Σεπτεμβρίου στη λέσχη αξιωματικών της συμπρωτεύουσας, όπου έγινε η απονομή των βραβείων. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής είχε οριστεί ο λογοτέχνης Στρατής Μυριβήλης και γενικός γραμματέας ο θεατρικός συγγραφέας Μάριος Πλωρίτης. Μεταξύ των μελών της επιτροπής ήταν και η σπουδαία μας ηθοποιός, Κατίνα Παξινού.

Οι ταινίες πρώτης προβολής ήταν μόλις τέσσερις: α) "Μία του κλέφτη" του Δημήτρη Ιωαννόπουλου με τον Δημήτρη Χορν, ο οποίος κέρδισε βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του, β) "Το ποτάμι" του Νίκου Κούνδουρου, η οποία προβλήθηκε σε δύο εκδοχές, μία ελληνική (στις 22/9) και μία αμερικάνικη (στις 23/9), ενώ κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας και μουσικής (ο Μάνος Χατζηδάκις), γ) η αστυνομική ταινία "Έγκλημα στα παρασκήνια" του Ντίνου Κατσουρίδη (βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μάρη) με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, τον Τίτο Βανδή στο ρόλο του αστυνόμου Μπέκα και πλειάδα γνωστών πρωταγωνιστών, η οποία απέσπασε το βραβείο φωτογραφίας (ο Αριστείδης Καρύδης - Φουκς) και δεύτερου γυναικείου ρόλου (η Ζωρζ Σαρρή, που αργότερα έγινε από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς παιδικών βιβλίων) και δ) η "Μανταλένα" του Ντίνου Δημόπουλου με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Η "Μανταλένα" ήταν η μεγάλη νικήτρια του Φεστιβάλ - ή της "Εβδομάδας Κινηματογράφου" όπως ονομαζόταν επίσημα - κερδίζοντας το βραβείο σεναρίου (ο Γιώργος Ρούσσος), πρώτου γυναικείου και δεύτερου αντρικού ρόλου (η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Παντελής Ζερβός αντίστοιχα), ενώ ήταν η επίσημη ελληνική συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών το 1961. Βραβείο καλύτερης ταινίας συνολικά δε δόθηκε εκείνη τη χρονιά, όπως ούτε και την επόμενη. Τα πρώτα βραβεία ήταν χρηματικό έπαθλο 30.000 δραχμών, ενώ στα δεύτερα δόθηκε έπαθλο 20.000 δραχμών.

Μια από τις βραδιές ήταν αφιερωμένη σε ταινίες μικρού μήκους, ενώ το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους κέρδισε το ντοκιμαντέρ "Μακεδονικός γάμος" του Τάκη Κανελλόπουλου, το οποίο γυρίστηκε στο χωριό Βελβεντό της Κοζάνης και περιέγραφε τα ήθη και τα έθιμα ενός παραδοσιακού γάμου στην περιοχή της δυτικής Μακεδονίας. 

Στην ενότητα "Ρετροσπεκτίβα", προβολή των καλύτερων ταινιών της περιόδου 1955-1959, συμμετείχαν οι ταινίες "Αστέρω", "Η λίμνη των πόθων", "Η κάλπικη λίρα", "Καλημέρα Αθήνα", "Στρατιώτες δίχως στολή", "Το νησί των γενναίων", "Το ξύλο βγήκε απ' τον Παράδεισο", "Στέλλα" και "Ο Δράκος". Στις τρεις τελευταίες ταινίες μάλιστα απονεμήθηκε το βραβείο της "καλύτερης ταινίας ρετροσπεκτίβας".

Στα παραλειπόμενα της τελευταίας βραδιάς ήταν η ... δημοπρασία για έναν χορό με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ο παρουσιαστής της βραδιάς, Γιώργος Οικονομίδης, έκανε την αρχή προτείνοντας το ποσό των 2.000 δραχμών και ορισμένοι από τους παριστάμενους ξεκίνησαν την πλειοδοσία - μεταξύ αυτών και ο Στ. Μπουτάρης.  Όταν το ποσό έφτασε τις 12.000 δραχμές, ο Οικονομίδης παρενέβη ζητώντας τουλάχιστον να διπλασιαστεί διευκρινίζοντας ότι τα χρήματα θα δίνονταν σε δημοτικό βρεφοκομείο της Θεσσαλονίκης. Τότε, ο εφοπλιστής κ. Νομικός πλειοδότησε σε 30.000 δραχμές κερδίζοντας το χορό με την πρωταγωνίστρια. Όπως διαβάζουμε στην εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ "Επακολούθησε γενική συγκίνηση και μετά ραγδαία χειροκροτήματα, όταν η Βουγιουκλάκη, μειδιώσα και περιχαρής, εγερθείσα έφθασε στο κέντρο της αίθουσας, όπου την ανέμενε ο ... πλειοδότης κ. Νομικός, μετά του οποίου χόρεψε μπάλλο". Ο χορός των δύο κράτησε δέκα λεπτά, ενώ, μετά το τέλος του, "ο κ. Νομικός φίλησε τη "γατούλα με τη ροζ μυτούλα" στο... μάγουλο", όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ της εφημερίδας.

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη αυτή "εβδομάδα κινηματογράφου" ήταν περισσότερο θεσσαλονικιώτικη υπόθεση, καθώς οι αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής αφιέρωσαν ελάχιστες γραμμές στο γεγονός.