ΟΤΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΑΝ "ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ" ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1970...

Στην Ελλάδα των συνταγματαρχών (1967-1974) και του δόγματος "Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια" η πρόοδος των γυναικών ισοδυναμούσε σχεδόν με εθνικό κίνδυνο, που υποτίθεται ότι "απειλούσε" το μέλλον του έθνους! Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ακαδημαϊκής κοινότητας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών που το 1970 προειδοποιούσε για τους κίνδυνους που παραμόνευαν από την υπεροχή των γυναικών στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα των τριών φιλοσοφικών σχολών της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ιωάννινα).

"Η Ελλάδα, βραδέως μεν, αλλ' ασφαλώς, θα αρχίσει να αντιμετωπίζει μια κατάσταση πνευματικής... αμαζονοκρατίας! Είναι αυτή μια διαπίστωση που προέρχεται - με κάποια έκδηλη, μάλιστα, ανησυχία! - όχι από οποιουσδήποτε κοινούς θνητούς, αλλά από την τάξη των από καθέδρας εκπροσώπων του ακαδημαϊκού μας πνεύματος, από τον κύκλο των καθηγητών μας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Και αποτελεί μια έμμεση προειδοποίηση - ένα συγκεκαλυμμένο s.o.s.! - προς όλες τις πλευρές, προ όλους τους ιθύνοντες, προς ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, για την αντιμετώπιση του "κακού". Έτσι ξεκινούσε το σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας "Ταχυδρόμος της Αιγύπτου" - εφημερίδα της ελληνικής παροικίας στη βορειοαφρικανική χώρα, η οποία δημοσίευε ανταποκρίσεις από την Ελλάδα - στο φύλλο της 1ης Ιανουαρίου 1970 (σελίδα 5).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εποχής, μεταξύ των νεοεισακτέων φοιτητών στις φιλοσοφικές σχολές τον Σεπτέμβριο του 1969 η υπεροχή των γυναικών ήταν συντριπτική. Συγκεκριμένα, στη Φιλοσοφική Αθηνών τη συγκεκριμένη χρονιά είχαν εισαχθεί 236 νέες φοιτήτριες και μόλις 64 νέοι φοιτητές, ενώ αντίστοιχη αναλογία παρατηρούνταν τόσο στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης (179 κοπέλες και 71 αγόρια) όσο και στη Φιλοσοφική Ιωαννίνων (151 κοπέλες έναντι 66 αγοριών), ενώ η γυναικεία υπεροχή ήταν ακόμη πιο συντριπτική στις σχολές των ξένων φιλολογιών (π.χ. στην Αγγλική Φιλολογία Αθηνών πέρασαν 112 κορίτσια έναντι μόλις 12 αγοριών, ενώ στη Γαλλική Αθηνών η αναλογία ήταν 63 φοιτήτριες και 1 μόλις φοιτητής).

Ως εκπρόσωπος των ακαδημαϊκών της Φιλοσοφικής Σχολής έκανε δήλωση στην εφημερίδα ο καθηγητής Γεώργιος Κόλλιας: "Τη στιγμή αυτή που διανύομεν το ακαδημαϊκόν έτος 1969-1970 η συντριπτική πλειοψηφία της φοιτιώσης νεολαίας μας, του φιλοσοφικού τουλάχιστον κλάδου, είναι γυναίκες! Αυτές είναι εκείνες που θα αποτελέσουν αργότερα το αντίστοιχο εκπαιδευτικό προσωπικό της μέσης εκπαιδεύσεως και αυτές, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα διαδραματίσουν τον πλέον βαρύνοντα ρόλο στην θεραπεία των "ανθρωπιστικών" επιστημών". Αν και ο καθηγητής έσπευδε να διευκρινίσει ότι "δεν είμαι αντιφεμινιστής.! Κάθε άλλο..." εξέφραζε όμως τον προβληματισμό τους "ως Έλλην και ιδιαιτέρως ως μελετητής της Ιστορίας μας.... Πού βαδίζομε; Τι πνευματική εξέλιξη θα έχει, υπό τις συνθήκες αυτές, η φυλή μας;"

Φυσικά, φαντάζομαι ότι αντίστοιχες απόψεις δεν ευδοκιμούν πλέον στην πανεπιστημιακή κοινότητα - άλλωστε η υπεροχή των γυναικών στις φιλοσοφικές σχολές συνεχίζεται σθεναρά όλα αυτά τα χρόνια. Ενδεχομένως να μην εξέφραζαν ακόμα και την πλειοψηφία των πανεπιστημιακών καθηγητών της εποχή. Αδυνατώ να διανοηθώ πώς θα μπορούσε ένας άνθρωπος του πνεύματος, σε οποιαδήποτε εποχή κι αν ζούσε, να κινδυνολογεί και να εκφράζει τόσο παρωχημένες και ανιστόρητες αντιλήψεις περί των δύο φύλων.

Ωστόσο, η συγκεκριμένη είδηση έχει σήμερα ενδιαφέρον μόνο ως προς ένα σημείο, γι' αυτό και επέλεξα να τη δημοσιεύσω: η απόπειρα εξωραϊσμού του παρελθόντος που επιχειρείται από ορισμένους ("τι ωραίες ήταν εκείνες οι εποχές", " για όλα φταίει η Μεταπολίτευση" κλπ.) έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την πραγματικότητα εκείνων των εποχών. Το πώς γινόταν αντιληπτή η θέση των γυναικών μέσα στην ελληνική κοινωνία είναι ένα μικρό - πλην όμως χαρακτηριστικό - παράδειγμα των ανισοτήτων και των στρεβλώσεων που επικρατούσαν σε μια Ελλάδα, στην οποία προσωπικά δε θα ήθελα να ζω και χαίρομαι που δε την έζησα - άσχετα αν η σημερινή Ελλάδα εξακολουθεί να μας πληγώνει, παραφράζοντας τον πάντα επίκαιρο στίχο του νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Το παρελθόν (η Ιστορία) πρέπει να μας βοηθάει να γίνουμε καλύτεροι κοιτώντας μπροστά και όχι νοσταλγώντας.

Πηγή:
εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, 1 Ιανουαρίου 1970, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.