Το "φάρμακο του Λαζάρου", που έδωσε την ελπίδα στους ασθενείς που πάσχουν από HIV.

Η κλινική Themba Lethu στη Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο αντιρετροϊκής θεραπείας μιας χώρας, που έχει το μεγαλύτερο αριθμό φορέων του ιού HIV στον κόσμο - 5.6 εκατομμύρια φορείς. Περίπου 600 με 800 ασθενείς που πάσχουν από τον ιό HIV την επισκέπτονται καθημερινά, ακόμη και από γειτονικές χώρες. Πριν 20 χρόνια, οι πάσχοντες συνήθως άφηναν εκεί την τελευταία τους πνοή. Σήμερα, χάρη στην πρόοδο της επιστήμης, πολλοί είναι εκείνοι που, ακόμη κι αν προσέρχονται με το αναπηρικό καροτσάκι τους, σχεδόν ετοιμοθάνατοι, στην Themba Lethu, καταφέρνουν μετά από λίγες εβδομάδες να επιστρέψουν στα σπίτια τους με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, σαν να έχουν αναστηθεί.

Οι ασθενείς-φορείς του ιού, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες σύγχρονες μάστιγες της ανθρωπότητας, αποκαλούν την ακολουθούμενη θεραπευτική αγωγή ως "το φάρμακο του Λαζάρου". Δεν πρόκειται για κάποιο μαγικό βότανο με θαυματουργική επίδραση, αλλά για το αποτέλεσμα των αδιάκοπων προσπαθειών επιστημόνων απ' όλον τον κόσμο να δώσουν ελπίδα στα εκατομμύρια ασθενών που είναι φορείς του HIV. 

Και φαίνεται ότι τα καταφέρνουν: Σύμφωνα με τα στοιχεία που έγιναν γνωστά με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα Καταπολέμησης του AIDS, ο αριθμός των θανάτων από ασθένειες που συνδέονται με κάποιον τρόπο με το AIDS, έχουν μειωθεί κατά 32% στην υποσαχάρια Αφρική μέσα στα τελευταία έξι χρόνια (από 1.8 εκατομμύρια το 2005, καταμετρήθηκαν 1.2 εκατομμύρια θάνατοι το 2011). Όμως και στην ευρύτερη περιοχή της υποσαχάριας Αφρικής, την τελευταία διετία παρατηρήθηκε μείωση κατά 40 με 59% των νέων κρουσμάτων σε παιδιά, ένα αρκετά ελπιδοφόρο νούμερο για το μέλλον.

Πέρα από την πρόοδο της επιστήμης, το σημαντικότερο είναι ότι άλλαξε η νοοτροπία των κατοίκων. Κατά τη δεκαετία του '90, ένας υπουργός υγείας της Νοτιοαφρικανικής Δημοκρατίας πρότεινε ως θεραπεία για το AIDS, το σκόρδο και τα τεύτλα. Σήμερα, η κυβέρνηση της χώρας χρηματοδοτεί γενναιόδωρα το σχετικό θεραπευτικό πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί κατά 75% μέσα σε δύο χρόνια ο αριθμός των ασθενών που ακολουθούν την ενδεδειγμένη θεραπεία, ενώ αντίστοιχα τα νέα κρούσμα μειώθηκαν κατά 50.000 μέσα στο ίδιο διάστημα. 

Στην αλλαγή πολιτικής πλεύσης φαίνεται ότι επέδρασε η δημόσια παραδοχή του Νέλσον Μαντέλα (το 2005) ότι ένας γιος τους έχασε την ζωή του από το AIDS. "Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι όμορφες στιγμές ζούμε τώρα", δηλώνει στο πρακτορείο Associated Press ένας γιατρός της κλινικής Themba Lethu. "Είναι μια από αυτές τις περιπτώσεις νίκης. Κάνεις τεστ, ακολουθείς θεραπείας και γίνεσαι καλύτερα - τέλος". 

Πάντως, εξακολουθούν να χρειάζονται πολλά να γίνουν. Παρά τη θεαματική βελτίωση στα μεγέθη, 3.5 εκατομμύρια Νοτιοαφρικανοί εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στη θεραπεία - είτε γιατί είναι μεγάλες οι λίστες αναμονής είτε γιατί εξακολουθούν να φοβούνται το στίγμα. Μία κοπέλα που το 1996, όταν σε ηλικία 24 ετών έμαθε ότι είναι φορέας, ένιωθε ότι δεν υπήρχε ελπίδα, σήμερα ακολουθεί την αντιρετροϊκή αγωγή και σκέφτεται διαφορετικά: "Έμαθα να δέχομαι τους ανθρώπους, όπως είναι. Έμαθα να μην είμαι επικριτική" δηλώνει μεταξύ άλλων. 

Εξίσου σημαντικό είναι το μήνυμα που θέλει να μεταδώσει ο Tshepo Hoato, 21 ετών, ο οποίος έμαθε ότι είναι φορέας του ιού μετά το θάνατο της μητέρας του το 2000 - εκείνη του τον είχε μεταδώσει.  Όχι μόνο δεν το έβαλε κάτω, αλλά παρακολουθεί ένα ειδικό πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης, όπου έφηβοι συναντιούνται μια φορά το μήνα και ανταλλάσσουν σκέψεις κι εμπειρίες. "Αυτό που βλέπω είναι ότι πολλοί άνθρωποι στην ηλικία μου αυτοκτονούν, όταν μαθαίνουν ότι έχουν HIV. Είναι ένα πολύ δύσκολο στάδιο γι' αυτούς κι έτσι φτιάξαμε αυτό το πρόγραμμα, για να βοηθούμε ο ένας τον άλλο. Τους λέμε τις ιστορίες μας, ώστε να καταλάβουν και να προχωρήσουν και να δουν ότι όχι, δεν είναι το τέλος του κόσμου. 

Η Ελλάδα δεν είναι Αφρική, ούτε αντιμετωπίζει το ίδιο μέγεθος προβλήματος - αν και τον τελευταίο χρόνο παρατηρήθηκε μια ανησυχητική έξαρση των νέων κρουσμάτων, κυρίως μεταξύ των χρηστών ναρκωτικών που κάνουν ενδοφλέβιες ενέσεις με χιλιομεταχειρισμένες σύριγγες. Η απάντηση, όμως, στο πρόβλημα είναι κοινή. Ξεκινάει από μια οργανωμένη πολιτική πολιτική πρόληψης και θεραπείας - κανένα δημόσιο χρέος και κανένας μίζερος Γερμανός φορολογούμενος δεν είναι πιο σημαντικός από την υγεία των ανθρώπων - και καταλήγει σε πρωτοβουλίες ψυχολογικής υποστήριξης, κυρίως των εφήβων και όσων είναι ακόμη σε νεαρές ηλικίες. Το "φάρμακο του Λαζάρου", όπως απλοϊκά ίσως το αποκαλούν οι κάτοικοι της Νοτίου Αφρικής, υπάρχει. Το θέμα είναι να το συνειδητοποιήσουμε όλοι αυτό - φορείς ή μη.

Πηγή: NBC News