Η χρεωκοπία του 1893 είναι συνδεδεμένη με τη φράση "Δυστυχώς επτωχεύσαμεν", που αποδίδεται στο Χαρίλαο Τρικούπη, αλλά μάλλον δεν ειπώθηκε ποτέ. Η επιβολή του ταπεινωτικού Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898 απλώς συνέβη, παρεπόμενο της ταπεινωτικής ήττας του ελληνοτουρκικού πολέμου τον Απρίλιο του 1897. Η χρεωκοπία του 1932 έχει συνδεθεί με τις επίμονες προσπάθειες του Ελευθέριου Βενιζέλου να πείσει τις "μεγάλες δυνάμεις" να στέρξουν τις μικρές χώρες προφητεύοντας "μαύρα δεινά" για την ανθρωπότητα, χωρίς όμως να πείσει με συνέπεια την αποσύνδεση της δραχμής από το χρυσό και την αναστολή πληρωμών.
Τον Απρίλιο του 2010, η χώρα μπορεί να μην χρεωκόπησε, όμως ενεπλάκη σ' ένα ατέρμονο φλερτ με της χρεωκοπία, όπως φαντάζει η κατάσταση σήμερα, τρία χρόνια μετά. Καλώς ή κακώς, η στιγμή που ο τότε πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ανακοίνωνε την ενεργοποίηση του μηχανισμού ελέγχου της ελληνικής οικονομίας υπό το αυστηρό βλέμμα της νεοπαγούς - και σε πολλά ετερόκλητων συμφερόντων - τρόικας είναι συνδεδεμένη με το Καστελόριζο, καθώς από εκεί έγινε η εκφώνηση του πρωθυπουργικού διαγγέλματος.
Διαβάζοντας κανείς το κείμενο του διαγγέλματος τρία χρόνια μετά, διαπιστώνει πολλά σημεία, τα οποία θα μπορούσε κανείς να ειρωνευτεί για την αφέλεια και τον ρομαντισμό τους. Η παρομοίωση της χώρας με "σκάφος", η αναφορά σε "Οδύσσεια", "Ιθάκη" και "χαρτογραφημένα νερά", που μάλλον δεν ήταν και τόσο χαρτογραφημένα τελικά, δείχνουν ότι το πρόβλημα μάλλον δεν είχε κατανοηθεί στην πλήρη έκταση του, ούτε είχαν προβλεφτεί οι όποιες παρενέργειες.
Σε μια χώρα όπου το "συλλαλητήριον" αποτελούσε τον κανόνα του δημόσιου βίου πολύ πριν εμφανιστεί ο συνδικαλισμός ή η Αριστερά, ο πρωθυπουργικός λόγος, που εκφωνήθηκε στις 23 Απριλίου 2010, φιλοδοξούσε να μετριάσει τις οργανωμένες αντιδράσεις με ρομαντικές προτροπές, όπως "να δώσουμε οξυγόνο εκεί που υπάρχει ασφυξία, δικαιοσύνη και κανόνες εκεί που υπάρχει αδικία, διαφάνεια εκεί που υπάρχει σκοτάδι" κλπ.
Ωραία λόγια, αλλά απλά λόγια και στη συνέχεια λίγα έργα. Και όλα αυτά σ' ένα εξόχως ειδυλλιακό σκηνικό με φόντο τη θάλασσα, ένα καραβάκι και τ' άσπρα σπιτάκια του ακριτικού μας νησιού, η επιλογή του οποίου μπορεί να μην ήταν εσκεμμένη, καθώς η ανακοίνωση έγινε εσπευσμένα και ενώ ο πρωθυπουργός βρισκόταν ήδη εκεί για άλλο λόγο, ωστόσο προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη θυμηδία.
Ας θυμηθούμε τι έλεγε το διαβόητο εκείνο διάγγελμα, που ενδεχομένως ν' αποτελέσει κάποια στιγμή αντικείμενο μελέτης. Γιατί μπορεί οι κυβερνήσεις, που καλούνται να διαχειριστούν την κρίση, να ξεχαστούν τελικά από τη συλλογική μνήμη και να γεμίζουν απλά τις σελίδες της ιστορίας, όπως οι κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν τα παρεπόμενα των προηγούμενων χρεωκοπιών, ωστόσο το συγκεκριμένο διάγγελμα - και μόνο ως κείμενο να το δει κανείς - έχει ήδη γράψει τη δική του ιστορία.
"Χθες, ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος του 2009. Θύμισαν σε όλους μας τα ακατανόητα λάθη, τις παραλείψεις, τις εγκληματικές επιλογές και την καταιγίδα των προβλημάτων που μας κληροδότησε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Όλοι μας κληρονομήσαμε -η σημερινή κυβέρνηση και ελληνικός λαός- ένα σκάφος έτοιμο να βυθιστεί. Μια χώρα χωρίς κύρος και αξιοπιστία, που είχε χάσει τον σεβασμό ακόμα και των φίλων και των εταίρων της. Μια οικονομία εκτεθειμένη στο έλεος της αμφισβήτησης και των ορέξεων της κερδοσκοπίας.
Από την πρώτη μέρα σηκώσαμε τα μανίκια και με σκληρή δουλειά βαλθήκαμε να ανατρέψουμε αυτό το αρνητικό κλίμα. Καταστρώσαμε σχέδιο, πήραμε δύσκολα μέτρα, που πολλές φορές πόνεσαν, αλλά ανακτήσαμε την αξιοπιστία μας. Δημιουργήσαμε νέες συμμαχίες.
Μετά από έναν πραγματικό μαραθώνιο, διεκδικήσαμε και καταφέραμε να οδηγηθούμε σε μια ισχυρή απόφαση της Ε.Ε. για τη στήριξη της χώρας μας, με ένα πρωτόγνωρο, για την ιστορία και τα δεδομένα της Ε.Ε., μηχανισμό. Και εμείς και οι εταίροι μας στην Ε.Ε., ελπίζαμε ότι αυτή η απόφαση θα αρκούσε για να ηρεμήσει και να συνετίσει τις αγορές, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη χρηματοδότηση της χώρας μας με χαμηλότερα επιτόκια.
Να υπάρξει, δηλαδή, η απαραίτητη νηνεμία, ώστε να αφιερωθούμε στο έργο μας, στις μεγάλες αλλαγές που χρειάζεται η χώρα, για να κάνουμε την οικονομία μας βιώσιμη, ανταγωνιστική. Να σταθεί η Ελλάδα στα πόδια της, δυνατή, για να αισθανθούν όλοι οι Έλληνες περήφανοι.
Οι αγορές δεν ανταποκρίθηκαν. Είτε γιατί δεν πίστεψαν στη βούληση της Ε.Ε. είτε γιατί κάποιοι αποφάσισαν να συνεχίσουν την κερδοσκοπία. Και σήμερα, η κατάσταση στις αγορές απειλεί να αποδομήσει, όχι μόνο τις θυσίες του ελληνικού λαού, αλλά και την ομαλή πορεία της οικονομίας.
Και κινδυνεύει να χαθεί η προσπάθεια που καταβάλλουν οι Έλληνες από τα ακόμη μεγαλύτερα επιτόκια δανεισμού και ακόμη χειρότερα από τη δυσκολία δανεισμού.
Ήρθε η στιγμή, τον χρόνο που δεν μας δίνουν οι αγορές, αυτόν τον χρόνο να μας τον δώσει η απόφαση που πήραμε όλοι μαζί οι ηγέτες των χωρών της Ευρώπης για να στηριχθεί η Ελλάδα. Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην Ε.Ε.
Έχω ήδη δώσει εντολή στον υπουργό Οικονομικών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Και οι εταίροι μας θα συνδράμουν άμεσα και αποφασιστικά, ώστε να παράσχουν στην Ελλάδα το απάνεμο λιμάνι που θα μας επιτρέψει να ξαναχτίσουμε το σκάφος μας με γερά και αξιόπιστα υλικά. Αλλά και να στείλουν και ένα ισχυρό μήνυμα στις αγορές, ότι η Ε.Ε. δεν παίζει και προστατεύει το κοινό μας συμφέρον και το κοινό μας νόμισμα.
Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη πορεία, μια νέα Οδύσσεια για τον Ελληνισμό. Ομως, πλέον, ξέρουμε τον δρόμο για την Ιθάκη και έχουμε χαρτογραφήσει τα νερά. Μπροστά μας έχουμε ένα ταξίδι με απαιτήσεις από όλους μας, αλλά με μια νέα συλλογική συνείδηση και κοινή προσπάθεια θα φθάσουμε εκεί ασφαλείς, πιο σίγουροι, πιο δίκαιοι, πιο περήφανοι.
Ο τελικός μας στόχος, ο τελικός μας προορισμός είναι να απελευθερώσουμε την Ελλάδα από επιτηρήσεις και κηδεμονίες. Να απελευθερώσουμε τις δυνάμεις του Ελληνισμού, τον κάθε Ελληνα και Ελληνίδα από αντιλήψεις, πρακτικές και συστήματα που τον εμποδίζουν παντού, εδώ και δεκαετίες. Να δώσουμε οξυγόνο εκεί που υπάρχει ασφυξία, δικαιοσύνη και κανόνες εκεί που υπάρχει αδικία, διαφάνεια εκεί που υπάρχει σκοτάδι, σιγουριά εκεί που υπάρχει ανασφάλεια, και ανάπτυξη για όλους.
Η έμπνευση, η πίστη μας είναι ετούτος εδώ ο τόπος, από το Καστελόριζο, μέχρι την Κέρκυρα, από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο, είναι αυτός ο υπέροχος λαός, είναι οι νέοι μας με τις δυνατότητες και τα οράματά τους. Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι, θα τα καταφέρουμε. Αρκεί εμείς οι Έλληνες να πιστέψουμε στις δυνατότητές μας, στις αξίες μας, στον ίδιο μας εαυτό".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου