20 Οκτωβρίου 2013

Το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία των Special Olympics


Οι λέξεις "απάτη" και "κλέψιμο" θα ήταν απλά επιεικείς. Αυτό που συνέβη στους Παραολυμπιακούς Αγώνες (Special Olympics) του Σίδνεϊ το 2000 συναγωνίζεται την πιο τρελή μυθιστορηματική φαντασία, αν δεν την ξεπερνάει στα σημεία.
Το 1996 διοργανώθηκαν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες για άτομα με ειδικές ανάγκες - ή ειδικές ικανότητες, αλλά ας μην κολλάμε τόσο στις λέξεις όσο στο πώς τις εννοεί ο καθένας που τις προφέρει. Μία κατηγορία αφορούσε άτομα με χαμηλό δείκτη ευφυίας, που δεν ξεπερνούσε δηλαδή το 70. Το χρηματικό έπαθλο που θέσπισε η ΔΟΕ για τους νικητές ήταν αρκούντως δελεαστικό κι έτσι στήθηκε μια μεγάλη, πρωτοφανής απάτη, που εκδηλώθηκε στην πράξη στην αμέσως επόμενη Παραολυμπιάδα, εκείνη του Σίδνεϊ το 2000.
Η χώρα όπου στήθηκε το έγκλημα ήταν η Ισπανία. Δύο χρόνια πριν τους αγώνες, ο Φερνάντο Μαρτίν Βινθέντε, πρόεδρος της Ισπανικής Ομοσπονδία για τα Αθλήματα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (FEDDI), προσέγγισε δεκαπέντε ημι-επαγγελματίες αθλητές, που όμως δεν είχαν καμία "ειδική ανάγκη", πολύ δε περισσότερο δεν ήταν διανοητικά καθυστερημένοι για να συμμετάσχουν στη συγκεκριμένη κατηγορία αγωνισμάτων, προκειμένου να στελεχώσουν την εθνική παραολυμπιακή ομάδα μπάσκετ. 
Χωρίς να γνωρίζει την επαγγελματική του ιδιότητα, ο Βινθέντε προσέγγισε κι έναν δημοσιογράφο, τον Κάρλος Ριμπαγκόρντα, ο οποίος θα αποκάλυπτε το έγκλημα μετά την τέλεσή του. Συγκεκριμένα, ο Βιθέντε έλεγε στους υποψήφιους παίκτες ότι στην ουσία το παραολυμπιακό κίνημα ήταν μια φάρσα και ότι όλες οι εθνικές ομάδες σε όλα τα αγωνίσματα αποτελούνταν (και) από παίκτες χωρίς ιδιαιτερότητες. 
Ο Ριμπαγκόρντα, που δεν πίστευε στ' αυτιά του, δέχτηκε την πρόταση και συμμετείχε στους αγώνες του κυπέλλου Ιβηρίας εναντίον της αντίστοιχης ομάδας μπάσκετ της Πορτογαλίας  Όπως αποκάλυψε αργότερα, κανένας από τους δώδεκα παίκτες της εθνικής Ισπανίας δεν ήταν διανοητικά καθυστερημένος, κάτι που εξασφάλισε και την επιτυχία στην ομάδα, μιας και είχε το αγωνιστικό πλεονέκτημα. Αργότερα, στην αποστολή που τελικά στάλθηκε στο Σίδνεϊ η ισπανική ομάδα θα περιελάμβανε και δύο παίκτες, που είχαν όντως προβλήματα, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν περισσότερο για ξεκάρφωμα. Οι υπόλοιποι προμηθεύτηκαν απλά ψευδή ιατρικά πιστοποιητικά, σύμφωνα με τα οποία υποτίθεται ότι ήταν διανοητικά ανίκανοι. 
Κανένας στο Σίδνεϊ δεν υποψιάστηκε το παραμικρό, ούτε από τις σαφώς ανώτερες αγωνιστικές επιδόσεις των αθλητών. Απλά στο ημίχρονο του αγώνα με την Κίνα, ο προπονητής της ομάδας ζήτησε από τους παίκτες να "κατεβάσουν ταχύτητες, αλλιώς θα τους πάρουν χαμπάρι", αφού προηγούνταν των αντιπάλων τους με 30 πόντους διαφορά. Όσο όμως και αν οι παίκτες "κατέβαζαν ταχύτητες", η αγωνιστική τους υπεροχή ήταν σαφής και τελικά έφτασαν στον τελικό, όπου αντιμετώπισαν την εθνική ομάδα της Ρωσίας, την οποία και νίκησαν κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο και 200.000 ευρώ ως έπαθλο. 
Αν υπήρχε κάτι που δεν είχαν υπολογίσει οι Ισπανοί παράγοντες ήταν η δημοσιότητα που θα έπαιρνε μια τέτοια νίκη στην Ισπανία, ίσως επειδή οι παραολυμπιακοί αγώνες γενικά σνομπάρονται από τα mainstream ΜΜΕ και δεν τυγχάνουν ευρείας δημοσιότητας. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας ζήτησε από τους παίκτες να φορούν γυαλιά ηλίου και καπέλα κατά την επιστροφή τους στο αεροδρόμιο, ώστε να περάσουν όσο το δυνατόν απαρατήρητοι. Θα μπορούσε, όμως, αυτό να συμβεί στη σημερινή εποχή με τη σύγχρονη τεχνολογία;
Η αθλητική εφημερίδα "Marca" ανέδειξε τη νίκη της ισπανικής, παραολυμπιακής ομάδας μπάσκετ, ενώ το ρεπορτάζ συνοδευόταν και από φωτογραφία των παικτών - είναι η φωτογραφία στην αρχή του άρθρου. Τότε ήταν που άρχισε και η αντίστροφη μέτρηση για την αποκάλυψη της αλήθειας, καθώς κάποιοι αναγνώστες αναγνώρισαν στα πρόσωπα των παικτών γείτονες ή γνωστούς, που όμως μόνο άτομα με ειδικές ανάγκες δεν ήταν.
Εν τω μεταξύ, ο Ριμπαγκόρντα είχε ενημερώσει σχετικά τον αρχισυντάκτη της εφημερίδας όπου εργαζόταν εκείνη την εποχή, προτού ακόμη αναχωρήσει η ομάδα για το Σίδνεϊ. Ωστόσο, αποφασίστηκε να μη δημοσιευτεί κάτι σχετικό πριν τους αγώνες, αλλά ο δημοσιογράφος να αποτελέσει κατά κάποιον τρόπο ως "μυστικός πράκτορας", με σκοπό η αποκάλυψη να γίνει μετά τους αγώνες.  Μάλιστα, το πρωτοσέλιδο ήταν έτοιμο από την επόμενη κιόλας μέρα που ο Ριμπαγκόρντα αποκάλυψε το σκάνδαλο στον αρχισυντάκτη, περιμένοντας απλά την κατάλληλη στιγμή για να βγει από το συρτάρι, όπως και έγινε.
Μετά την αποκάλυψη, οι παίκτες επέστρεψαν τα χρυσά μετάλλια, ενώ δώρισαν τα χρήματα στην κεντρική ομοσπονδία των Παραολυμπιακών, που βρίσκεται στη Βόνη της Γερμανίας. Ο Βιθέντε, που ασχολούνταν με τον αθλητισμό ατόμων με ειδικές ανάγκες ως παράγοντας από το 1975, ενώ είχε δημιουργήσει μια μικρή περιουσία από τις κρατικές επιχορηγήσεις επί σειρά ετών, παραδέχτηκε την απάτη αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη. 
Ωστόσο, έπρεπε να περάσουν 13 ολόκληρα χρόνια, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η δίκη του Βιθέντε, τον Οκτώβριο του 2013. Το δικαστήριο τον έκρινε ένοχο για απάτη και πλαστογραφία, όμως στον πρώην παράγοντα επιβλήθηκε απλά πρόστιμο 5.400 ευρώ, ενώ υποχρεώθηκε να επιστρέψει τα 150.000 ευρώ που είχε εισπράξει από συμφωνίες με χορηγούς μετά την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου το 2000. Οι δέκα από τους δώδεκα παίκτες της ομάδας, δηλαδή όσοι αγωνίστηκαν χωρίς να πληρούν τα στάνταρ που είχε θέσει η παγκόσμια ομοσπονδία, κρίθηκαν αθώοι και απαλλάχτηκαν των κατηγοριών εις βάρος τους. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου