Πολύς λόγος γίνεται εσχάτως για το ποιος εκκόλαψε στην Ελλάδα το "αβγό του φιδιού", ποιος δηλαδή ευθύνεται για την αλματώδη άνοδο των ποσοστών του κόμματος της "Χρυσής Αυγής". Η δημοφιλής εξήγηση του πολιτικού συστήματος είναι ότι η ενίσχυση της ακροδεξιάς στη χώρας μας είναι αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης δράσης της ακροαριστεράς - ειδικά από τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008 και μετά. Θα ήταν αφελές να προσπεράσει κανείς εύκολα τη συγκεκριμένη άποψη, καθώς τα αξιώματα ότι η βία φέρνει βία και ότι η ενίσχυση του ενός άκρου οδηγεί στη ενίσχυση και του ακριβώς αντίθετου πόλου, έχουν σαφώς βάση. Είναι, όμως, αυτή η μοναδική εξήγηση;
Το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο είναι η αποποίηση της ατομικής ευθύνης. Ποτέ δε φταίμε εμείς οι ίδιοι για τις πράξεις ή παραλείψεις, αλλά αρεσκόμαστε να δείχνουμε κάποιον άλλον. Είμαστε έτοιμοι ν' αναφωνήσουμε: "Αυτός φταίει", καταδεικνύουμε τον στόχο μας, προφανώς στη βάση κάποιων λογικών επιχειρημάτων, χωρίς όμως να δίνουμε τη συνολική εικόνα, και επαναπαυόμαστε στις δάφνες μας ότι μόνοι μας αθωώσαμε τον εαυτό μας. Ανθρώπινη ματαιοδοξία θα σκεφτείτε, όμως, το πράγμα σοβαρεύει, όταν αυτή η ματαιοδοξία αποτελεί ίδιο των κυβερνώντων μιας χώρας.
Τα επεισόδια των τελευταίων ημερών έξω από το θέατρο "Χυτήρειο" με αφορμή την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης "Corpus Christi" δεν ήταν πρωτόγνωρα. Το πρωτόγνωρο ήταν ότι συμμετείχαν σε αυτά ανοικτά βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου. Το Μάρτιο του 2000, μέλη παραθρησκευτικών οργανώσεων έκαιγαν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη "Μν", ενθαρρυμένοι από την απόφαση της Ιεράς Συνόδου, που είχε προηγουμένως δικαιολογήσει τις όποιες διαμαρτυρίες χαρακτηρίζοντας το βιβλίο "αισχρόν και βρωμερόν".
Ήταν μικρότερο το κακό του να καίγονται δημόσια βιβλία στην πυρά; Όχι, βέβαια! Και μπορεί η λύση του δράματος να ήταν υπέρ της ελευθερίας στην έκφραση, όταν το δικαστήριο απέρριψε την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που ζητούσαν την απαγόρευση του βιβλίου, όμως η επίσημη πολιτεία αντιμετώπισε το κρούσμα ως μεμονωμένο, την ώρα που ορισμένοι βουλευτές της πατριωτικής δεξιάς έσπευδαν να καταγγείλουν από τηλεοράσεως το αντιχριστιανικό λογοτεχνικό πόνημα υπερασπιζόμενοι τις ακραίες διαμαρτυρίες.
Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει, ότι εφόσον τα επεισόδια με αφορμή το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη ήταν όντως κάτι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα, ενδεχομένως να αιφνιδιάστηκαν σε τέτοιο σημείο οι κυβερνώντες της εποχής, ώστε να αδράνησαν θεωρώντας ότι δε θα μπορούσε να επαναληφθεί. Ωστόσο, το γεγονός εκείνο ήταν απλά η αρχή μιας σειράς ακροδεξιών εξάρσεων με αφορμή είτε θεατρικές παραστάσεις είτε βιβλία είτε πίνακες ζωγραφικής.
Το Δεκέμβριο του 2003 είχε προκληθεί σάλος μ' έναν πίνακα που εκτίθετο στα πλαίσια της έκθεσης OUTLOOK στο χώρο "Τεχνόπολις" στο Γκάζι στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Είναι εκείνη η περίοδος της "ευμάρειας" που ξαφνικά ανακάλυψαν πολλοί - αλήθεια, τότε δεν υπήρχαν ακρίβεια ή φτωχοί; Στα πλαίσια εκείνης της έκθεσης, λοιπόν, είχαν προκληθεί εντάσεις με αφορμή τον πίνακα του Βέλγου καλλιτέχνη Τιερί ντε Κορντιέ, όπου απεικονιζόταν ένας σταυρός κι ένα ανδρικό μόριο.
Δεν κάηκαν βέβαια πίνακες - αλίμονο! - όμως το αποτέλεσμα ήταν ένα μεγάλο πισωγύρισμα για την ελευθερία της τέχνης στη χώρα. Ο πρώην πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Μιλτιάδης Έβερτ, ζήτησε την άμεση απόσυρση του πίνακα που προσβάλλει βάναυσα τον Χριστιανισμό, ο εκπρόσωπος τύπου της ΝΔ, Θοδωρής Ρουσόπουλος, κατακεραύνωνε τον πίνακα που "προσβάλλει τα ιδεώδη και τις πνευματικές αξίες του κόσμου μας", ενώ βουλευτές έκαναν την εμφάνιση τους στα τηλεπαράθυρα, τα οποία τιμούσε συχνά και ο ακόμη άγνωστος Μάκης Βορίδης, σημερινό "κορυφαίο στέλεχος" της Νέας Δημοκρατίας και τότε αρχηγός ενός μικρού ακροδεξιού κόμματος με την επωνυμία "Ελληνικό Μέτωπο".
Το ακόμη χειρότερο της υπόθεσης ήταν ότι ο πίνακας αποσύρθηκε από την έκθεση με απόφαση του διευθυντή, του Διοικητικού Συμβουλίου που διοργάνωσε την έκθεση, αλλά και με τη σύμφωνη γνώμη της τότε πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού κι ενώ είχε ήδη διαταχθεί από το Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου η διενέργεια επείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης για πιθανή διάπραξη αξιοποίνων πράξεων και ανεύρεση τυχόν υπαιτίων. Ποιος ήταν τότε Υπουργός Πολιτισμού; Ο σημερινός Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος.
Υπάρχει εχέφρων άνθρωπος που να μην μπορεί να κατανοήσει πώς η απόφαση εκείνη άνοιξε διάπλατα το δρόμο για την έξαρση διαμαρτυριών κατά της ελευθερίας της έκφρασης και κατά της ελευθερίας του καλλιτέχνη, που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια; Ήδη μετά την απόσυρση του πίνακα του ντε Κορντιέ είχε τεθεί θέμα για έναν ακόμη πίνακα της ίδιας έκθεσης, που απεικόνιζε έναν άνδρα να συνουσιάζεται μ' ένα καρπούζι. Ευτυχώς, ο πίνακας αυτός δεν αποσύρθηκε, μιας και δεν υπήρχε κάποιος σταυρός στο φόντο, όμως ο ασκός του Αιόλου είχε ανοίξει και ακολούθησε σειρά παρόμοιων περιστατικών, όπως π.χ. με την έκθεση της κόρης του πρώην υπουργού κ. Στεφανή, το περίφημο βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού κλπ.
Δεν έχει νόημα να κάτσω ν' αναφέρω όλα τα περιστατικά λογοκρισίας ή απόπειρας λογοκρισίας - συχνά συνοδευόμενα και με επεισόδια - της τελευταίας δεκαπενταετίας. Η ουσία είναι η εξής: οι αντιδράσεις που συνόδευαν παρόμοια περιστατικά κατά το παρελθόν, από την παρέλαση στα τηλεοπτικά παράθυρα ιεραρχών και βουλευτών που νοιάζονταν δήθεν για τους "νοικοκυραίους" Έλληνες - στην ουσία τους ενδιέφερε να μαζέψουν ψήφους λαϊκίζοντας - μέχρι την ακατανόητη απόφαση της πολιτικής ηγεσίας να κατεβάσει έναν πίνακα ζωγραφικής, όλα αυτά εξέθρεψαν ΕΞΙΣΟΥ το αβγό του φιδιού με την έξαρση της ακροαριστερής βίας των τελευταίων ετών.
Ο ισχυρισμός ότι τότε ο κόσμος ήταν επαναπαυμένος και δε φανταζόταν πόσο θα μπορούσαν να εκτραχυνθούν τα πράγματα δεν μπορεί να αποτελεί σοβαρή δικαιολογία. "Ό,τι θερίζεις, σπέρνεις" λέει ο λαός και πράγματι, ο λογοκριτικός λαϊκισμός της περασμένης δεκαετίας σε όλα τα επίπεδα έσπειρε το ζιζάνιο της ακροδεξιάς, που με την πρώτη ευκαιρία "φύτρωσε" ένα κόμμα σαν τη "Χρυσή Αυγή".
ΥΓ: Ας θυμηθούμε από τη μακρινή εκείνη περίοδο, όπου όλα "επιτρέπονταν" στο παιχνίδι της ψήφου, το βουλευτή της ΝΔ που μπήκε στο χώρο του Κοινοβουλίου με το πιστόλι του και καταφερόταν κατά των Αλβανών μεταναστών. Ας ανατρέξουμε ακόμη και στις πρόσφατες προεκλογικές δηλώσεις του σημερινού πρωθυπουργού ότι "πρέπει ν" ανακαταλάβουμε(!) τους δρόμους μας από τους μετανάστες". Αν τέτοιες συμπεριφορές και δηλώσεις δεν νομιμοποίησαν ακροδεξιές αντιλήψεις, παρόλο που ομολογουμένως δεν ήταν αυτή η πρόθεση εξ αρχής, τι νομίζουν ότι προσέφεραν στον τόπο; Ψυχραιμία και νηφαλιότητα; Ας γελάσω!
Ας αναλάβει κάποια στιγμή το πολιτικό σύστημα τις ευθύνες του. Ας ζητήσει ένα πραγματικό mea culpa, αρκεί να δείξει εμπράκτως ότι το εννοεί. Ας μη δείχνει μόνο αλλού με το δάχτυλο, όπως τα μικρά παιδιά που εύκολα μαρτυρούν τον έναν "ένοχο", ξεχνώντας τη δική τους συνευθύνη. Με άλλα λόγια, ας ωριμάσει επιτέλους!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου