31 Δεκεμβρίου 2012

Χρόνια πολλά, Antenna! Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του σταθμού


Ήταν 31 Δεκεμβρίου 1989, στις 8 το βράδυ, όταν ο ΑΝΤ1 εξέπεμψε για πρώτη φορά το πρόγραμμα του. Ο δεύτερος ιδιωτικός, τηλεοπτικός σταθμός πανελλαδικής εμβέλειας που έκανε το ντεμπούτο του, έδειξε από την αρχή τις διαθέσεις του να εισάγει νέα ήθη στο τηλεοπτικό τοπίο - αμερικανικών επιρροών - καθώς επικεφαλής του ψυχαγωγικού προγράμματος ήταν ο Νίκος Μαστοράκης.

Η πρώτη εκπομπή που προβλήθηκε από τη συχνότητα του ΑΝΤ1 ήταν ένα τηλεπαιχνίδι με τον χαρακτηριστικό τίτλο "Τηλερουλέτα", παρουσιαστής του οποίου ήταν ο δημοσιογράφος Τέρενς Κουίκ. Το παιχνίδι είχε τετράωρη διάρκεια και μοίραζε πλούσια δώρα συνολικής αξίας 10 εκατομμυρίων δραχμών, μεταξύ των οποίων κι ένα αυτοκίνητο. Μέχρι τότε, τα τηλεπαιχνίδια είχαν και επιμορφωτικό περιεχόμενο, ενώ η "Τηλερουλέτα" ήταν απλά ένα παιχνίδι τύχης (ή "τζόγου" υπό μία γενικότερη έννοια). Έτσι, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι οι τηλεκριτικοί της εποχής ήταν ιδιαίτερα αυστηροί με τον Κουίκ χαρακτηρίζοντας τον "κονφερασιέ" με υποτιμητική διάθεση, διότι υποτίθεται ότι έριξε το επίπεδο της δημοσιογραφίας. Φυσικά, τα επόμενα χρόνια ουκ ολίγες φορές είδαμε να καταρρίπτονται τα στεγανά μεταξύ ενημέρωσης και ψυχαγωγίας (π.χ. η παρουσίαση τηλεπαιχνιδιού από το Γιώργο Παπαδάκη και πάλι στον ΑΝΤ1), όμως εκείνη την εποχή, παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1990, το γεγονός αυτό αποτελούσε μια καινοτομία. 
Μία δεύτερη καινοτομία της πρώτης μέρας λειτουργίας του σταθμού ήταν ότι για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση, κάποιο κανάλι εξέπεμψε πρόγραμμα διάρκειας 28 - συνεχόμενων - ωρών. Το πρόγραμμα του Mega ξεκινούσε στη 1 το μεσημέρι, της ΕΤ2 στις 5 το απόγευμα και της ΕΤ3 μιάμιση ώρα αργότερα, ενώ το μοναδικό κανάλι που είχε πρωινές εκπομπές, η ΕΤ1, ολοκλήρωνε το πρόγραμμα του λίγο μετά τα μεσάνυχτα ή γύρω στις 2 τα ξημερώματα, μετά από την προβολή ξένης ταινίας. Πάντως, να σημειωθεί ότι αυτό το μαραθώνιο πρόγραμμα του ΑΝΤ1 αποτέλεσε μία μοναδική εξαίρεση, καθώς από την επομένη ο σταθμός προσαρμόστηκε στα δεδομένα της εποχής, που ήθελε τα κανάλια να ρίχνουν αυλαία λίγο μετά τα μεσάνυχτα. 
Το πρόγραμμα του ΑΝΤ1 κατά την πρώτη μέρα λειτουργίας του (31 Δεκεμβρίου 1989-1 Ιανουαρίου 1990) είχε ως εξής:
20.00΄ Έναρξη
20.03΄ Τηλερουλέτα
00.00΄ Λίντο (Μια ειδική πρωτοχρονιάτικη παράσταση από το διεθνούς φήμης μιούζικ-χολ του Παρισιού)
01.45΄ Επικίνδυνες αποστολές (Αμερικάνικη σειρά παραγωγής 1989)
02.30΄ Σταρ Τρεκ, η νέα γενιά (Σειρά επιστημονικής φαντασίας, παραγωγής 1989)
04.00΄ Ξένη Ταινία: "Ο κόσμος του μέλλοντος"
05.30΄ Ξένη Ταινία: "Ο άνθρωπος που ήθελε να γίνει βασιλιάς"
07.00΄ Πρωινός καφές
09.00΄ Μικρές γυναίκες (Ταινία κινουμένων σχεδίων)
10.30΄ Η αξιολάτρευτη Πάνκι (Κωμική σειρά)
12.00΄ Ξένη ταινία: "Ο πέμπτος σωματοφύλακας"
13.30΄ Ατίθασα Νιάτα (Σαπουνόπερα)
14.30΄ Παντρεμένοι με παιδιά (Κωμική σειρά)
15.00΄ Ελληνική Ταινία: "Δυο μοντέρνοι γλεντζέδες"
16.30΄ Ο τροχός της τύχης (τηλεπαιχνίδι)
17.00΄ Τοπ20 του 1989
18.00΄ Ο παράδεισος (Σειρά γουέστερν)
19.00΄ Ο άνθρωπος από τη Χαβάη (Κοινωνική σειρά)
20.00΄ Ιστορίες χωρίς δάκρυα  (Ελληνική κωμική σειρά με τον Κώστα Βουτσά)
20.30΄ Ειδήσεις
21.00΄ Ξένη Ταινία: "Σιδερένιος αετός"
23.15΄ Χαρτ και Χαρτ (Σειρά περιπέτειας)
00.00΄ Ένα ποίημα για τη νύχτα - Σήμα τέλους

Δύο στοιχεία του προγράμματος στα οποία θα πρέπει να σταθούμε είναι το γεγονός ότι ο ΑΝΤ1 μετέδωσε ελληνική σειρά από την πρώτη μέρα λειτουργίας του (στο Mega αυτό συνέβη την επομένη της πρεμιέρας του), αλλά και η μετάδοση του πρώτου "Πρωινού καφέ". Παρουσιάστρια του προγράμματος ήταν η Νανά Δούκα (και νυν Παλαιτσάκη), η οποία υποδέχθηκε τους καλεσμένους στο ξενοδοχείο Intercontinental. Μεταξύ αυτών ήταν και η Αλίκη Βουγιουκλάκη. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτός ο "Πρωινός καφές" δεν είχε συνέχεια, αλλά μεταδόθηκε μόνο μία φορά. Από την επομένη, το πρόγραμμα του ΑΝΤ1 θα ξεκινούσε αργά το μεσημέρι, στις 16.00΄

Ας δούμε ενδεικτικά πώς ήταν διαμορφωμένο το πρόγραμμα του σταθμού τρεις μήνες μετά την έναρξη του, την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου 1990 (Δευτέρα - Παρασκευή):
16.00΄ Τα νέα του ΑΝΤ1 σε 1΄
16.01΄ Το εξπρές των ζώων (εκπομπή για το βασίλειο των ζώων, κάθε Δευτέρα/Τρίτη/Παρασκευή)
            Κάπτεν Χάρλοκ (κινούμενα σχέδια, κάθε Τρίτη)
            Δόκτωρ Ντουλίτλ (κινούμενα σχέδια, κάθε Πέμπτη)
16.30΄ Μόνιτορ
(νεανική εκπομπή με σύγχρονη ποπ-ροκ μουσική)
17.30΄ Μπάτμαν
18.00΄ Τα νέα του ΑΝΤ1 σε 1΄
18.01΄ Ατίθασα Νιάτα
18.50΄ Τα νέα του ΑΝΤ1 στα αγγλικά
19.00΄ Πάνω ή Κάτω (τηλεπαιχνίδι με τον Άλκη Στέα)
19.30΄ Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη (εκπομπή για το Μουντιάλ της Ιταλίας, Δευτέρα)
           Οι τρεις ατσίδες (κωμική σειρά, Τρίτη)
           Η αξιολάτρευτη Πάνκι (κωμική σειρά, Τετάρτη)
           Παντρεμένοι με παιδιά (κωμική σειρά, Πέμπτη)
           Όλα εκτός από αγάπη (ξένη σειρά, Παρασκευή)
20.00΄ Ο τροχός της τύχης
20.30΄ Τα νέα του ΑΝΤ1
PRIME-TIME
ΔΕΥΤΕΡΑ
21.00΄ Ιστορίες χωρίς δάκρυα
21.30΄ Ο άνθρωπος από τη Χαβάη
22.30΄ Τα νέα του ΑΝΤ1 σε 1΄
22.31΄ Ξένη ταινία
00.30΄ Νυχτερινές ειδήσεις
00.40΄ Ο κόσμος και η Ελλάδα
01.10΄ Ένα ποίημα καληνύχτα
ΤΡΙΤΗ
21.00΄ Οικογένεια (Ε.Σ.)
21.30΄ Χαρτ και Χαρτ (Ξ.Σ.)
22.30΄ Τα νέα του ΑΝΤ1 σε 1΄
22.31΄ Ξένη ταινία
00.10΄ Νυχτερινές ειδήσεις
00.20΄ Ελληνικά και άλλα...
00.50΄ Ένα ποίημα καληνύχτα

ΤΕΤΑΡΤΗ
21.00΄ Γκολ και άλλα
21.30΄ Παράδεισος
22.30΄ Τα νέα του ΑΝΤ1
22.31΄ Εκείνη η γυναίκα
23.10΄ Ιστορίες της νύχτας
00.00΄ Νυχτερινές ειδήσεις
00.10΄ Το 2000 είναι αύριο
ΠΕΜΠΤΗ
21.00΄ Ο πεταλούδας πάει στον παράδεισο
21.30΄ Άλεν Μέισον
22.31’ Ελληνική ταινία
00.00΄ Νυχτερινές ειδήσεις)
00.10΄ 2x2 (ενημερωτική εκπομπή με τους Βασίλη Κοραχάη και Δημήτρη Κατσίμη)
00.45΄ Εκείνη η γυναίκα (Ε)
01.15΄Ένα ποίημα καληνύχτα
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
21.00΄ Οικογένεια
21.30΄ Το μυστήριο της Παρασκευής
22.31΄ Ξένη ταινία
00.10΄ Νυχτερινές ειδήσεις
00.20΄ Τετ α τετ με την Άννα
00.50’ Ξένη ταινία

Οι μοναδικές ελληνικές σειρές ήταν οι "Ιστορίες χωρίς δάκρυα" με τον Κώστα Βουτσά, που μεταδιδόταν άλλωστε από την πρώτη μέρα λειτουργίας του σταθμού, η κοινωνική σειρά "Οικογένεια" και "Ο πεταλούδας πάει στον παράδεισο", μια xl κωμική βιντεοταινία, που προβαλλόταν σε ημίωρα επεισόδια σαν σίριαλ.
Σταδιακά, το πρόγραμμα άρχισε να μεγαλώνει σε διάρκεια - παράλληλα με το πρόγραμμα του Mega - με την προσθήκη αμερικάνικων σαπουνοπερών ("Αναζητώντας το αύριο", "Ακολουθώντας το φως"),  αλλά και να εμπλουτίζεται με νέα προγράμματα και ελληνικές σειρές, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Από το καλοκαίρι (Ιούλιος 1990) το κανάλι είχε αρχίσει να πειραματίζεται με τη δημιουργία πρωινής ζώνης αποτελούμενης από σαπουνόπερες, το ημίωρο μαγκαζίνο "Διακοπές '90" με παρουσιάστρια τη Λουκία Παπαδάκη και επανάληψη του "Τροχού της τύχης". Διέκοπτε το πρόγραμμα του λίγο πριν τις 12 και συνέχιζε στις 5 το απόγευμα με τα "Ατίθασα Νιάτα". 
Αργότερα, το μαγκαζίνο με τη Λουκία Παπαδάκη μετονομάστηκε σε "Φθινόπωρο '90", "Χειμώνας '90", "Χειμώνας '91" και "Άνοιξη '91", ώστε να προσαρμόζεται με τις αλλαγές της εποχής και του χρόνου, ενώ μετακόμισε και σε πιο μεσημβρινές ώρες, μέχρι που διακόπηκε οριστικά. Πόσες ονομασίες ν' άλλαζε εξάλλου! Το πρωινό πρόγραμμα του σταθμού επεκτεινόταν σταδιακά, κυρίως με επαναλήψεις, αλλά και με μια ημίωρη, πρωινή ενημερωτική εκπομπή με τίτλο "Ο γύρος του κόσμου σε 30'", που μεταδιδόταν στις 8.30΄. Το σκηνικό θα άλλαζε άρδην με την έναρξη του μαγκαζίνο "Πρωινός καφές" και παρουσιάστρια τη Ρούλα Κορομηλά, το Μάιο του 1991. Η εκπομπή ξεκινούσε στις 8 το πρωί και είχε τρίωρη διάρκεια.
Όσον αφορά τις τηλεθεάσεις, οι πρώτες αντιδράσεις των τηλεθεατών ήταν μάλλον κρύες. Στις αρχές του 1990, ο ΑΝΤ1 ήταν τέταρτος σε τηλεθέαση με μερίδιο 10.55%. Πρώτο ήταν το Mega με 29.64%, ακολουθούσε η ΕΤ1 με 24.56%, ενώ στην τρίτη θέση βρισκόταν η ΕΤ2 με ποσοστό 14.38%. Ωστόσο, σταδιακά ο σταθμός του Αμαρουσίου ανέβαζε στροφές. Η τάση αυτή διαμορφώθηκε κυρίως μετά τις εκλογές του Απριλίου του 1990, που συνέπεσε τόσο με την κυβερνητική αλλαγή, η οποία είχε επιπτώσεις και στην ΕΡΤ, όσο και με τη σταδιακή αλλαγή στο περιεχόμενο του προγράμματος του ΑΝΤ1 μετά το Πάσχα της ίδιας χρονιάς. Έτσι, ένα χρόνο αργότερα, στις αρχές του 1991, βρισκόταν ήδη στη δεύτερη θέση έχοντας διπλασιάσει τα ποσοστά του, ενώ σε ελεύθερη πτώση βρέθηκαν τα κρατικά κανάλια. 
Ο ΑΝΤ1 θα απειλούσε για πρώτη φορά την πρωτιά του Mega μόλις το Μάιο του 1991, μετά την έναρξη και του Πρωινού Καφέ. Χαρακτηριστικά, την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου του '91, το Mega είχε συγκεντρώσει μερίδιο 29.96% έναντι 27.43% του ΑΝΤ1. Ο σταθμός του Αμαρουσίου θα περνούσε στην πρώτη θέση για πρώτη φορά στις αρχές Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, όταν συγκέντρωσε μερίδιο 31.9%, ενώ το Mega είχε 30.95%. Η πρωτιά ήταν πρόσκαιρη και οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι το Mega προέβαλε κυρίως επαναλήψεις, ενώ ο ΑΝΤ1 συνέχιζε την αντεπίθεση του. Η σαιζόν 1992-'93 ήταν η καλύτερη του Mega φτάνοντας ακόμη και το 37%, ενώ συνεχίστηκε η ανοδική τάση και του ΑΝΤ1, που βρέθηκε στο 33%. Η πρώτη χρονιά που ο ΑΝΤ1 θα εδραιωνόταν στην κορυφή ήταν το 1994, όταν ο μέσος όρος του καναλιού ήταν 29% έναντι 27% του Mega, ενώ ακολουθούσαν ο ΣΚΑΪ με 12%, η ΕΤ1 με 7%, το Star με 5% και η ΕΤ2 με 4%.

[Τα στοιχεία για τα μερίδια τηλεθέασης των καναλιών προέρχονται από το άρθρο "Πόλεμος για τη... θεαματικότητα", που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 09.01.1992 και από το αφιέρωμα για τα 30 χρόνια τηλεόρασης, που δημοσιεύτηκε στο ΕΘΝΟΣ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ το Φεβρουάριο του 1996]

Σχετικά θέματα:

5 σχόλια:

  1. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω ότι ήταν η "Καθημερινή". Κάποτε είχε ανεβασμένο το πλήρες αρχείο της στο ίντερνετ. Ήταν κακής ποιότητας και τα περισσότερα άρθρα διαβάζονταν δύσκολα, αλλά το πρόγραμμα της τηλεόρασης ήταν γραμμένο με κεφαλαία και διαβαζόταν ευκολότερα (το ίδιο ισχύει και για τους αριθμούς).

      Διαγραφή
    2. Το θυμάμαι το αρχείο της "Καθημερινής". Η ποιότητα ήταν όντως κακή αλλά τουλάχιστον είχαμε μια πηγή για έρευνα.
      Τον τελευταίο καιρό, βρίσκομαι και εγώ σε "φάση" έρευνας σχετικά με την καταγραφή του προγράμματος της ιδιωτικής τηλεόρασης (ειδικά των αρχών της), ως καλύτερη πηγή σκέφτηκα το τηλεπεριοδικό "Τηλεθεατής". Μάλιστα στην Βιβλιοθήκη της Βουλής έχουν τεύχη από τον Νοέμβριο του 1991 και έπειτα, ενώ στην Εθνική Βιβλιοθήκη έχουν τεύχη από τον Δεκέμβριο του 1989. Το κακό είναι πως δεν γνωρίζω αν επιτρέπεται η φωτογράφηση και στις δύο βιβλιοθήκες...

      Διαγραφή
    3. Το ξανασκέφτηκα και δεν αποκλείεται τις πληροφορίες για το πρόγραμμα του Απριλίου 1990 να τις βρήκα και σε μια εφημερίδα του νομού Ημαθίας, την Ημερησία. Θυμάμαι ότι σίγουρα έχω ανατρέξει στο ψηφιοποιημένο αρχείο της για κάποιο θέμα με τηλεοπτικά προγράμματα, πολύ πιθανόν και για το πρόγραμμα του ΑΝΤ1. Με αφορμή το μήνυμά σας ανέτρεξα και πάλι στο συγκεκριμένο αρχείο και όντως μπορεί κάποιος να βρει πληροφορίες για τα προγράμματα των τηλεοπτικών σταθμών στις αρχές της δεκαετίας του 90.
      Η εφημερίδα βρίσκεται στη συλλογή "Μέδουσα" της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Βέροιας. Ψάξτε στο Google και θα βρείτε το σύνδεσμο, θα επιλέξετε τη συλλογή με τις εφημερίδες κλπ.
      Μόλις μπορέσω να βάλω σε τάξη κάποιες άλλες ασχολίες μου, ίσως το αξιοποιήσω και πάλι για κάποιο θέμα. Άλλωστε έχω κι εγώ ένα πλούσιο προσωπικό αρχείο με τηλεθεάσεις από τη δεκαετία του 90 (από τα μέσα και μετά).

      Διαγραφή
    4. Το αρχείο της "Ημερησίας" το έχω χρησιμοποιήσει στο παρελθόν για κάποια άσχετη εργασία μου. Δυστυχώς (αν θυμάμαι καλά), λόγω του ότι είναι εφημερίδα της Β. Ελλάδας, δεν έχει το πρόγραμμα του MEGA CHANNEL και του ΑΝΤ1 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 1990, λόγω του ότι στην περιοχή τα κανάλια άρχισαν να εκπέμπουν σποραδικά από τον Απρίλιο-Μάϊο του 1990 και κανονικά από τον Ιούλιο. Πάντως, έχει γίνει καλή δουλειά στην ψηφιοποίησή της.

      Διαγραφή