11 Φεβρουαρίου 2013

Κινέζικοι μύθοι για τα φίδια


Καθώς - σύμφωνα με το κινέζικο ημερολόγιο - στις 10 Φεβρουαρίου μπήκαμε στη χρονιά του Φιδιού, ας δούμε τι πιστεύουν οι ίδιοι οι Κινέζοι για τα ερπετά που αγαπάμε να μισούμε και που στη δυτική κουλτούρα είναι ταυτισμένα είτε με το διάβολο (ο "καταραμένος όφις" που παρέσυρε την Εύα να φάει το μήλο στον Κήπο της Εδέμ) είτε με τη θεραπεία (το φίδι του Ασκληπιού). 

Ένας από τους διασημότερους κινέζικους μύθους είναι και αυτός του Άσπρου Φιδιού. Μια φορά κι έναν καιρό, λοιπόν, ήταν ένα άσπρο φίδι που εξασκούνταν στην ταοϊστική μαγεία και κατάφερε να γίνει αθάνατο παίρνοντας ανθρώπινες μορφές. Έτσι, κάποια στιγμή το φίδι μεταμορφώθηκε σε μια πεντάμορφη κοπέλα ονόματι Bai Suzhen και ταξίδεψε μέχρι το Hangzhou, όπου γνώρισε τον Xu Xian στη Σπασμένη Γέφυρα. Καθώς, όμως, εκείνη τη μέρα έβρεχε, ο Xu Xian προσέφερε στην Bai την ομπρέλα του και τελικά την ερωτεύτηκε. Οι δυο τους παντρεύτηκαν και μετακόμισαν στο Zhenjiang, όπου άνοιξαν φαρμακείο κοντά στη Δυτική Λίμνη.
Όμως ένας Βουδιστής μοναχός, ο Fahai, υποπτεύθηκε ότι η Bai είχε πνεύμα φιδιού και ότι αποτελούσε κίνδυνο για τους ανθρώπους της περιοχής. Πλησίασε, λοιπόν, τον Xu Xian, του είπε ότι η γυναίκα του στην πραγματικότητα ήταν φίδι και τον συμβούλεψε τι έπρεπε να κάνει, ώστε να αποκαλυφθεί η πραγματική της ταυτότητα. Αν και εκείνος είχε αμφιβολίες, ακολούθησε τις οδηγίες του μοναχού και έδωσε στη γυναίκα του να πιεί κρασί στο Φεστιβάλ Duanwu. Η Bai μεταμορφώθηκε τότε σε φίδι και ο Xu Xian πέθανε από το σοκ, όταν διαπίστωσε ότι η σύζυγος του δεν ήταν άνθρωπος. Εκείνη, όμως, ταξίδεψε μέχρι το βουνό Kunlun, απ' όπου έκλεψε ένα μαγικό βότανο και επανέφερε τελικά τον Xu Xian στην ζωή. Αυτός παρέμεινε ερωτευμένος μαζί της, παρόλο που η Bai ήταν φίδι
Ο εξοργισμένος Fahai έδωσε εντολή να συλληφθεί ο Xu Xian και να κλειστεί σ' ένα ναό, ώστε να γίνει μοναχός. Πολεμώντας τον Fahai, η Bai χρησιμοποίησε τις δυνάμεις της για να πλημμυρίσει το ναό με νερά, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί αθώοι. Όμως οι δυνάμεις της Bai ήταν περιορισμένες, καθώς ήταν έγκυος στο παιδί του Xu Xian. Μετά δυσκολίας κατάφερε να γλιτώσει η ίδια, ενώ ύστερα από λίγο καιρό κατάφερε να δραπετεύσει και ο Xu Xian, ο οποίος επανασυνδέθηκε με τη γυναίκα του στη Σπασμένη Γέφυρα, όπου είχαν πρωτογνωριστεί. Όταν η Bai γέννησε, ο Fahai τους εντόπισε και τη φυλάκισε σε μια παγόδα λέγοντας ότι ο μόνος τρόπος για να ελευθερωθεί η Bai ήταν να καταρρεύσει η παγόδα και να στερέψει η Δυτική Λίμνη. 
Τελικά, έπειτα από πολλά χρόνια, η Xiaoqing, που ήταν πράσινο φίδι με γυναίκεια μορφή και φίλη της Bai, νίκησε τον Fahai και απελευθέρωσε την Bai, η οποία ενώθηκε και πάλι με τον Xu Xian και το παιδί τους.

Σύμφωνα με την κινεζική μυθολογία, η θεά Nuwa, που πιστεύεται ότι χώρισε τη γη από τον ουρανό και έφτιαξε τη "Θεϊκή Γη", δηλαδή την Κίνα, και θεωρείτο ως η κοινή πρόγονος όλων των Κινέζων, είχε σώμα φιδιού και κεφάλι ανθρώπου, όπως και ο σύζυγος της, ο αυτοκράτορας Fuxi. Ο μύθος λέει ότι η Nuwa έπλασε τους ανθρώπους και τ' άλλα πλάσματα τη γης παίρνοντας χώμα από την κίτρινη γη και δίνοντας ζωή στα δημιουργήματα της. 
Κάποτε, κακοί δαίμονες έσπασαν τις κολόνες που χώριζαν τη γη από τον ουρανό, με αποτέλεσμα αυτός να κινδυνεύει να πέσει στα κεφάλια των ανθρώπων. Τότε η Nuwa έλιωσε τις πεντάχρωμες πέτρες και διόρθωσε το ράγισμα, όμως η θεά Nuwa ήταν τόσο εξαντλημένη, ώστε κατέρρευσε και μεταμορφώθηκε σε μια τεράστια οροσειρά, βοηθώντας να δημιουργηθεί μια πλούσια και εύφορη πεδιάδα, που βοήθησε στην ανάπτυξη του κινεζικού έθνους. 

Γενικά, πάντως, οι Κινέζοι φοβούνται τα φίδια, τα οποία έχουν ταυτίσει με το δηλητήριο τους, παρόλο που μόνο τα 65 από τα περίπου 600 είδη φιδιών που ζουν στην Κίνα είναι όντως δηλητηριώδη. Το ακριβώς αντίθετο πιστεύουν για τους δράκους, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το καλό, εξ ου και η φράση "οι δράκοι αποσύρονται και τα φίδια επεκτείνονται", που σημαίνει ότι οι καλοί είναι μαζεμένοι και το κακό εξαπλώνεται.
Μια κινεζική παροιμία πάει κάπως έτσι: "Ζωγράφισε ένα φίδι και του πρόσθεσε πόδια", που σημαίνει ότι κάποιος προσπάθησε να κάνει κάτι έξυπνο, αλλά τελικά φάνηκε ανόητος - δηλαδή ήταν "εξυπνάκιας". Η παροιμία αυτή έχει τη ρίζα της σ' ένα μύθο/ανέκδοτο. 
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας άντρας ονόματι Zhang San, ο οποίος συχνά προσπαθούσε να επιδείξει τα ταλέντα του. Μια μέρα, οι φίλοι του του έκαναν δώρο ένα βαρέλι κρασί και ο Zhang ήθελε να το μοιραστεί μαζί τους. "Είναι τόσο μικρό βαρέλι, που αν πιει ο καθένας μας από λίγο, κανείς δεν θα μείνει ευχαριστημένος", είπε κάποιος από τους φίλους του. "Προτείνω να το λύσουμε παίζοντας ένα παιχνίδι. Θα πάρουμε όλοι κάτι από το έδαφος και όποιος το ζωγραφίσει πρώτος, θα κερδίσει το βαρέλι". 
Πράγματι, πήραν όλοι κάτι κλαδάκια και άρχισαν να ζωγραφίζουν. Ο Zhang τελείωσε γρήγορα το φίδι που ζωγράφιζε, καθώς όμως οι φίλοι του ακόμη παιδεύονταν, σκέφτηκε να τελειοποιήσει την ζωγραφιά του κι έτσι στο φίδι που ζωγράφιζε, πρόσθεσε τέσσερα πόδια. Ένας από τους φίλους του είπε, "Τελείωσα, δώστε μου το βαρέλι με το κρασί". 
Τότε, ο Zhang πετάχτηκε: "Κάνεις λάθος. Το κρασί είναι δικό μου και τελείωσα την ζωγραφιά μου πολύ νωρίτερα. Κοιτάξτε", τους είπε και έδειξε την ζωγραφιά με το φίδι, που είχε τέσσερα πόδια. "Τι είναι αυτό; Δεν μοιάζει ούτε με φίδι, ούτε με δράκο. Είναι κάποιο τέρας;", τον ρώτησαν οι υπόλοιποι της συντροφιάς. 
"Είναι ένα φίδι, μόνο που του πρόσθεσα τέσσερα πόδια", τους απάντησε εκείνος και τότε οι υπόλοιποι άρχισαν να γελάνε. Έτσι, ο Zhang έχασε το παιχνίδι και το βαρέλι με το κρασί, ενώ η φράση "ζωγράφισε ένα φίδι και του πρόσθεσε πόδια" έμεινε μέχρι σήμερα με ειρωνικό περιεχόμενο. 


Ένας άλλος μύθος, πάλι, αναφέρει ότι κάποτε τα φίδια και οι βάτραχοι ήταν φίλοι. Εκείνη την εποχή τα φίδια είχαν τέσσερα πόδια, ενώ τα βατράχια δεν είχαν. Έτσι, τα σκληρά εργαζόμενα βατράχια έψαχναν τροφή για τα φίδια, ενώ έπιαναν και τα παράσιτα, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να συμπαθούν τους βατράχους και να μισούν τα φίδια.
Από το κακό τους τα φίδια άρχισαν να γίνονται επιθετικά και να δαγκώνουν τους ανθρώπους και τα ζώα. Ο Αυτοκράτορας των Ουρανών προειδοποίησε τα φίδια ν' αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, όμως ορισμένα από αυτά - τα πιο αλαζονικά - δεν υπάκουσαν. Έτσι, ο Αυτοκράτορας έδωσε εντολή να κοπούν τα πόδια των φιδιών και να δοθούν στα βατράχια. 
Οι βάτραχοι άρχισαν να εργάζονται ακόμη πιο σκληρά, ενώ τα φίδια αποφάσισαν ν' αλλάξουν και να γίνουν πιο ωφέλιμα για τους ανθρώπους είτε καταπολεμώντας τις πλημμύρες που προκαλούσαν οι δράκοι είτε προσφέροντας το σώμα τους ως φάρμακο για τη θεραπεία ασθενών. 
Μάλιστα, ο Αυτοκράτορας των Ουρανών αποφάσισε να προσθέσει τα φίδια στον ζωδιακό κύκλο αμέσως μετά στους δράκους, ώστε να τους προσφέρει ένα ακόμη κίνητρο. Έκτοτε, τα φίδια άρχισαν να επιτίθενται ολοένα και λιγότερο στους ανθρώπους, ενώ, όποτε το έκαναν, άλλαζαν το δέρμα τους, για να δείξουν ότι μετάνιωσαν και θέλουν να κάνουν μια νέα αρχή. Ωστόσο, τα φίδια κράτησαν τη μνησικακία που απέναντι στους πρώην φίλους τους, τα βατράχια, και κάθε φορά που τα βλέπουν στο δρόμο τους, τα δαγκώνουν.


Σχετικά θέματα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου