Αντιφάσεις, το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές...

Γενικά, δεν είμαι υπέρμαχος της τάσης που επικρατεί στην Ελλάδα να διαχωρίζουμε τα πάντα σε σοβαρά και μη - από το τραγούδι μέχρι τη δημοσιογραφία, σε εκπροσώπους της οποίας σκοπεύω να κάνω αναφορά - πάνω στη βάση αισθητικών λόγων. Η αισθητική του καθενός είναι τόσο υποκειμενική, ώστε απαιτεί περίσσεια θράσους ή μεγαλομανίας ν' αντιπαραβάλει κανείς τον εαυτό του ως σοβαρό έναντι κάποιου άλλου. Δέχομαι, ωστόσο, ότι υπάρχουν εκείνοι οι δημοσιογράφοι που κάνουν καλά τη δουλειά τους, οι επαγγελματίες που έχουν τα απαραίτητα προσόντα (ευφυία, ευστροφία, γνώσεις κλπ), ώστε να ξεχωρίζουν από τους συναδέλφους τους και να αποτελούν ένα είδος επαγγελματικής ελίτ.

Το πρόβλημα ξεκινάει όταν αυτή η επαγγελματική ελίτ αυτοθαυμάζεται, με συνέπεια να υποπίπτει σε μια σειρά "χοντρών" ατοπημάτων σε βάρος των σκοπών του λειτουργήματος τους. Θα γίνω πιο σαφής. Τις τελευταίες μέρες μου έχουν κάνει ιδιαίτερη εντύπωση μια σειρά από λεκτικές (προφορικές ή γραπτές) υπερβολές δημοσιογράφων ή ΜΜΕ που αποτελούν την "αφρόκρεμα" του χώρου στην Ελλάδα, η οποία μπορεί να εξηγηθεί ως αντανακλαστική αντίδραση στις φοβίες που δημιουργήθηκε σε μια μερίδα της γενικότερη οικονομικής ελίτ της χώρας μετά τα αποτελέσματα των δύο εκλογικών αναμετρήσεων.

Κάποιος ίσως ν' αναρωτηθεί: "Ε, καλά, μόνο τις τελευταίες ημέρες πρόσεξες ότι κάποιοι δημοσιογράφοι υπερβάλλουν και διογκώνουν τα πράγματα;". Σίγουρα, όχι. Για την ακρίβεια, ορισμένες φορές η διόγκωση μιας είδησης αποτελεί ακόμη και θεμιτό στοιχείο του δημοσιογραφικού επαγγέλματος (ή λειτουργήματος, αν προτιμάτε). Το ενοχλητικό είναι όταν βλέπεις να παρασύρονται χωρίς λόγο, σχεδόν υπό καθεστώς πανικού που δύσκολα κρύβεται, άτομα ή μέσα που αδικούν τον εαυτό τους και την ιστορία τους και παρασύρονται σ' έναν ιδιότυπο λαϊκισμό του τύπου "είμαστε μια χαρούμενη ατμόσφαιρα", όταν ακόμη και ο τελευταίος πολίτης της χώρας μπορεί να καταλάβει το προφανές.

Κρούσμα πρώτο: Πριν λίγες ημέρες, ένας από τους παρουσιαστές πρωινής ενημερωτικής εκπομπής μεγάλου ιδιωτικού καναλιού, σκέφτηκε να πασάρει το διαφημιστικό διάλειμμα απαντώντας σ' έναν ακραίο αντιμνημονιακό λόγο Ελληνίδας βουλευτού με το αμίμητο "Ακόμη κι όταν ο Μωυσής κατέβηκε από το Σινά με τις εντολές του Θεού, οι Εβραίοι τον αμφισβήτησαν". 

Προσωπικά, δεν είμαι ούτε φιλομνημονιακός ούτε αντιμνημονιακός, γιατί πολύ απλά δε μου αρέσει να ετεροπροσδιορίζομαι. Πιστεύω - καλώς ή κακώς - σε ιδέες και σε σωστά και λάθος μέτρα. Δε θα μπορούσε, όμως, να μη με ξενίσει μια τέτοια φράση. Στην περίπτωση της Ελλάδας, δηλαδή, Μωυσής είναι ο Σαμαράς, Θεός το ΔΝΤ ή γενικότερα η τρόικα και τα μέτρα που σκοπεύει να ψηφίσει, όταν με το καλό συμφωνηθούν, η ελληνική κυβέρνηση είναι αντίστοιχα των 10 εντολών; Δηλαδή, η μείωση π.χ. των συντάξεων είναι κάτι αντίστοιχο της εντολής "τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου ως σεαυτόν"; Ενδεχομένως να πρόκειται για ένα αυθόρμητο - πλην όμως ατυχέστατο - σχόλιο, καθώς πολλές φορές οι δημοσιογράφοι νιώθουν από αμηχανία την ανάγκη να πουν μια εξυπνάδα - ειδικά όταν πασάρουν διαφημίσεις. Ας είναι...

Κρούσμα δεύτερο: Πριν λίγες ημέρες συνέβη ένα δραματικό, πραγματικά συγκλονιστικό γεγονός, η αυτοκτονία ενός πρώην βουλευτή και υπουργού, το όνομα του οποίου περιλαμβανόταν σε μια από τις ύποπτες λίστες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τελευταία. Η αυτοκτονία είναι ένα γεγονός που  απαιτεί απ' όλους σεβασμό και πάνω απ' όλα σιωπή. Προκαλεί, όμως, άσχημη εντύπωση το να βγαίνει εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας με πηχαίο τίτλο "Η Ελλάδα που αυτοκτονεί". Φυσικά, ο τίτλος αναφερόταν παράλληλα και σε κάποια άλλα γεγονότα σε συνδυασμό με την αυτοκτονία του πρώην πολιτικού, όμως η απορία παραμένει: τώρα ανακαλύψαμε ότι υπάρχουν κάποιοι Έλληνες που αυτοκτονούν; Κι όταν αυτοκτονούν τόσοι πολίτες που δεν διετέλεσαν ποτέ βουλευτές και υπουργοί, μόνο και μόνο επειδή χρωστάνε στην εφορία ή αισθάνονται - καλώς ή κακώς - ότι δεν έχουν ελπίδα, γιατί η είδηση "θάβεται" σε πέντε αράδες ή δεν δημοσιεύεται καν; 

Κατά τη γνώμη μου, αυτή ίσως να είναι και η ενδεδειγμένη δημοσιογραφική στάση, να αντιμετωπίζεται ένα τόσο προσωπικό και ιδιόρρυθμο θέμα όπως η αυτοχειρία με διακριτικότητα. Μόνο που αυτό πρέπει να ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Όσο λαϊκίστικο είναι η προβολή ως πρώτης είδησης η αυτοκτονία του οποιουδήποτε πολίτη, εξίσου λαϊκιστικό είναι η προβολή της αυτοκτονίας ενός όχι νυν, αλλά πρώην βουλευτή, που δεν ασχολείται με την πολιτική εδώ και σχεδόν μία δεκαετία.

Κρούσμα τρίτο: Με αφορμή και πάλι την εν λόγω αυτοκτονία, διάβασα στο άρθρο ενός σοβαρού δημοσιογράφου ένα κατηγορώ κατά της επικράτησης των λαϊκιστών, με αποτέλεσμα να θεωρείται ο κάθε πολιτικός ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου, κάτι που αντιβαίνει στο συνταγματικά κατοχυρωμένο τεκμήριο της αθωότητας. Φυσικά, δεν είναι άδικος ένας τέτοιος ισχυρισμός, αρκεί να τον επικαλούμαστε πάντοτε και όχι επιλεκτικά, διότι πολλές φορές έχω διαβάσει ή ακούσει τον συγκεκριμένο δημοσιογράφο να κάνει λόγο για τους "φοροφυγάδες Έλληνες που κλέβουν" αναφερόμενος ισοπεδωτικά και απαξιωτικά στο σύνολο της κοινωνίας. 

Προφανώς, θεωρεί ότι δεν καταστρατηγείται το τεκμήριο της αθωότητας όταν επικρίνει με την πένα του το σύνολο - ανεξαιρέτως - της ελληνικής κοινωνίας ως "φοροφυγάδες", πριν καν αποφανθεί το δικαστήριο επί μιας συγκεκριμένης κατηγορίας για κάποιον συγκεκριμένο πολίτη, που έχει προηγουμένως συλληφθεί από την οικονομική αστυνομία. Δυστυχώς, όμως, το τεκμήριο της αθωότητας καταστρατηγείται εξίσου και σ' αυτήν την περίπτωση και μάλιστα προσβάλλει μια ολόκληρη χώρα προκαταβολικά, υποκαθιστώντας το θεσμό της Δικαιοσύνης. Γιατί, λοιπόν, να προβάλλει μια τόσο επιλεκτική ευαισθησία για τα συνταγματικά δικαιώματα; 

Κρούσμα τέταρτο: Όταν ανακοινώθηκε η επίσκεψη της γερμανίδας Καγκελαρίου Μέρκελ στην Αθήνα, πολλοί έσπευσαν να προκαταβάλουν το "κλείσιμο της πολιτικής συμφωνίας", την "οριστική διευθέτηση του ελληνικού ζητήματος", την "ανοικτή δήλωση στήριξης που θα κάνει η Καγκελάριος" κλπ. Όλα αυτά, φυσικά, δεν έγιναν, ούτε και θα μπορούσαν να γίνουν, μόνο που οι δημοσιογράφοι εκείνοι που προέβλεπαν θεαματικές αποφάσεις αναιρούν τις αποτυχημένες προβλέψεις τους με μια λογική τύπου "έλα, μωρέ, δεν τα λέγαμε σοβαρά όλα αυτά". 

Μικρό το κακό, ανθρώπινο και θεμιτό, αν δε συνοδευόταν από ανεκδιήγητα υπερβολικά εκφράσεις, όπως "τα βρήκαν, αλλά δεν το ανακοίνωσαν επίσημα για να μη φέρουν σε δύσκολη θέση τις άλλες χώρες" ή - το ακόμη πιο τραγικό - ότι "η εικόνα που θα μείνει στον ελληνικό λαό από αυτή τη συνάντηση θα είναι η βόλτα του Σαμαρά με την Μέρκελ στο Προεδρικό Μέγαρο". Προφανώς, ο κόσμος δε θα θυμάται ότι απαγορευόταν η κυκλοφορία στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, οι έμποροι θα ξεχάσουν ότι έκλεισαν ένα απόγευμα τις επιχειρήσεις τους λόγω Μέρκελ και θα θυμούνται τη βόλτα της Μερκελ με το Σαμαρά υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Αντιλαμβάνομαι την αγωνία να μεταδώσουν προς τα έξω το μήνυμα ότι όλα ήταν τέλεια, ειδυλλιακά κλπ, γιατί, όμως, θα πρέπει να καταφεύγουν σε τόσο ανούσιες υπερβολές; Εκτός κι αν δεν πιστεύουν σ' αυτά που λένε, οπότε δεν ξέρουν πού σταματάει το μέτρο, σε κάθε περίπτωση το μόνο που πετυχαίνουν είναι να αυτοαναιρέσουν τα ίδια τους τα λόγια.

Αν λείπει κάτι αυτήν την περίοδο στη χώρα είναι η ψυχραιμία από όλες τις πλευρές. Αν περισσεύει κάτι είναι η ροπή προς τον λαϊκισμό - επίσης από όλες τις πλευρές. Θα μπορούσα να σχολιάσω και τις κορώνες που ακούγονται κατά καιρούς από ανθρώπους που υποστηρίζουν τ' ακριβώς αντίθετα. Επέλεξα, όμως, να επικεντρωθώ μόνο στις συγκεκριμένες λεκτικές ακροβασίες για έναν πολύ απλό λόγο: όταν αυτός που αντιπολιτεύεται καταφεύγει σε κορώνες, το κάνει για να εντυπωσιάσει και να κερδίσει κάτι ελλείψει επιχειρημάτων. Όταν, όμως, καταφεύγει σε κορώνες αυτός που θέλει να υπεραπιστεί κάτι, δείχνει απλά ένδεια επιχειρημάτων, κρύβει έλλειψη αυτοπεποίθησης και εσωτερικό φόβο. Μόνο που ο φόβος δεν είναι ποτέ καλός σύμβουλος για όποιον βρίσκεται στην εξουσία.

ΥΓ: Λίγες μέρες πριν την αναμέτρηση της 17ης Ιουνίου, διάβασα σ' ένα άρθρο μια άποψη που μου έκανε εντύπωση και η οποία - πάνω κάτω - έλεγε ότι "ας μην κερδίσουν τα "κακά κόμματα" και μετά βλέπουμε τι κάνουμε". Είχα απορήσει διαβάζοντας το συγκεκριμένο άρθρο, γατί προέτασσε ευθαρσώς την φόβο του να μην κερδίσουν "οι άλλοι", χωρίς να προτείνεται παράλληλα κάποιο ουσιαστικό επιχείρημα εκτός από το αφελές "και μετά βλέπουμε". Θέλω να πιστεύω ότι δεν είχε αυτό υπόψη του ο δημοσιογράφος, να εκθειάζεται δηλαδή η βόλτα της Μέρκελ ως το συγκλονιστικότερο γεγονός της ελληνικής ιστορίας, αλλά πολύ φοβάμαι ότι κάτι τέτοιο εννοούσε τελικά και είναι κρίμα...

ΥΓ2: Το ότι τα ΜΜΕ μας έπρηξαν τ' αυτά επί μέρες με αφορμή την προκλητική συμπεριφορά μελών της Χρυσής Αυγής σε βάρος τους, ενώ παρέλειψαν να αναφέρουν/ερευνήσουν ή "έθαψαν" λίγο πριν το δελτίο καιρού τις καταγγελίες πολιτών που δημοσιεύτηκαν στην αγγλική εφημερίδα Guardian, ότι αστυνομικοί που τους συνέλαβαν κατά τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για την επίσκεψη της Μέρκελ στην Αθήνα, τους απειλούσαν να δώσουν τα ονόματα τους στη Χρυσή Αυγή, πώς εξηγείται; Να υποθέσουμε ότι οι Έλληνες δημοσιογράφοι αμφιβάλλουν για την εγκυρότητα του συγκεκριμένου εντύπου που τυγχάνει σεβασμού από την υπόλοιπη Ευρώπη ή θεωρούν την είδηση αδιάφορη; Δεν μπήκαν ούτε καν στον κόπο να κάνουν μία υποτυπώδη έρευνα των καταγγελιών - έστω για τα μάτια του κόσμου....