16 Φεβρουαρίου 2012

TO ΜAHJONG ΚΑΙ Ο ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΣΚΕΨΗΣ


Σήμερα αποσπά την προσοχή των μαζών, όμως στις αρχές του 20ου αιώνα, το mahjong αποτελούσε προνόμιο μονάχα της κινέζικης ελίτ: από την αυτοκράτειρα Cixi και την Soong Mei-Ling, τη σύζυγο του στρατηγού Τσανκ Κάι Σενγκ και πρώτη κυρία της χώρας την περίοδο της δημοκρατίας, μέχρι τον Μάο Τσε Τουνγκ και τον Ζου Ντε, τον ιδρυτή του κόκκινου στρατού. Ακόμα και ο φιλόσοφος Λάο Τσάο ήταν φανατικός παίχτης του mahjong. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Χου Σι, το mahjong είναι για τους Κινέζους κάτι σαν εθνικό σπορ, όπως το κρίκετ για τους Βρετανούς, το μπέιζμπολ για τους Αμερικανούς και το σούμο για τους Ιάπωνες.

Το mahjong παίζεται με τέσσερις παίχτες, οι οποίοι (μαζί με τους θεατές που παρακολουθούν την παρτίδα) αποτελούν μια μικρογραφία της κοινωνίας. Η ιδέα είναι ότι εάν οι άνθρωποι έχουν το χρόνο να παίξουν ή να παρακολουθήσουν αυτό το παιχνίδι, θα πρέπει να περνούν καλά στη ζωή τους, κάτι που συμβαίνει μόνο σε μια ειρηνική κοινωνία. Αν και το παιχνίδι εμπεριέχει και στοιχεία τζόγου και τύχης, για τους Κινέζους το mahjong αποτελεί περισσότερο κοινωνικό γεγονός. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για κοινωνικές συναναστροφές, να συναντήσουν φίλους και να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους. Στην προ-κομμουνιστική Σαγκάη, μια παρτίδα mahjong θεωρείτο ένας καλός τρόπος για να επιλέξει ένας πατέρας τον άντρα, με τον οποίο θα πάντρευε την κόρη του, επειδή μέσα από το παιχνίδι αποκαλύπτεται ο πραγματικός χαρακτήρας του ανθρώπου. Η ήττα μπορεί να βγάλει στη φόρα τα ελαττώματα του παίκτη, όπως ανυπομονησία ή έλλειψη καλών τρόπων.
Ο Μάο Τσε Τουνγκ είπε: "Μην υποτιμάτε το mahjong. Εάν ξέρετε πώς να το παίξετε, θα κατανοήσετε καλύτερα τη σχέση μεταξύ τύχης και αναγκαιότητας. Υπάρχει φιλοσοφία στο mahjong". Σύμφωνα με μια Γαλλίδα διανοούμενη, την Elizabeth Bambino, η αλληγορία της κουλτούρας του mahjong, με την κατάργηση των ταξικών διαφορών που επιφέρει και την καθηλωτική ατμόσφαιρα που επικρατεί στη διάρκεια ενός παιχνιδιού (με τη συνοδεία τσαγιού ή αλκοόλ), όλα αυτά διώχνουν μακριά την όποια αίσθηση ματαιότητας και τη σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και την κοσμική εξουσία. 
Ακόμα και σήμερα, το mahjong αποτελεί την πιο σημαντική μορφή αναψυχής της κινεζικής κοινωνίας και παίζεται τόσο από απλούς ανθρώπους όσο και από αξιωματούχους. Πολλοί επιλέγουν να διαμορφώσουν τη ζωή τους και να επικοινωνήσουν γύρω από μια παρτίδα mahjong, ακόμα και να αναπτύξουν στρατιωτικά σχέδια. Οι νικητές δεν είναι απλά τυχεροί. Είναι ήρεμοι και αναλυτικοί. Η προσεκτική παρατήρηση του αντιπάλου και η προσπάθεια να οδηγηθούν στην τάξη μέσα από την αταξία αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα του παραδοσιακού, κινεζικού τρόπου σκέψης.
Το παιχνίδι έγινε γνωστό στη Δύση το 1920 μέσω ενός αμερικανού επιχειρηματία, ο οποίος έγραψε ένα βιβλίο για τους κανόνες του παιχνιδιού και το οποίο έμεινε γνωστό ως το "μικρό, κόκκινο βιβλίο". Η ταινία "Η λέσχη της χαράς και της τύχης" (The Joy Luck Club), βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο της Άμι Τανγκ είναι δομημένη στη λογική του mahjong με τέσσερις οικογένειες Κινέζων μεταναστών στην Αμερική (όπως και οι τέσσερις παίχτες μιας παρτίδας mahjong) να διηγούνται τις ιστορίες τους εκ περιτροπής. 

[Η παραπάνω ανάρτηση βασίζεται στο άρθρο "Mahjong And The Chinese Mind", που  δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία, κινεζική εφημερίδα "economic observer"]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου