Στις 19 Ιανουαρίου 1980, 15 λεπτά μετά τις 10 το βράδυ, η "Λωξάντρα", μια από τις πιο αγαπημένες σειρές της ελληνικής τηλεόρασης, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της Μαρίας Ιορδανίδου, έκανε πρεμιέρα στην τότε ΕΡΤ. Ήταν και η δικιά μου αγαπημένη σειρά, αν και την παρακολούθησα για πρώτη φορά πολλά χρόνια αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του '80, όταν προβαλλόταν νομίζω τα μεσημέρια της Κυριακής σε επανάληψη. Αυτό που θυμάμαι έντονα είναι η μεγάλα χαρά που είχα γι' αυτήν τη σειρά, το φιζίκ της Λωξάντρας, όπως την υποδυόταν μοναδικά η Μπέτυ Βαλάση, κάποιες "περίεργες", πολίτικες λέξεις, τις οποίες άκουγα για πρώτη φορά, αλλά και οι καυγάδες της ηρωίδας με τον αγαθό Ταρνανά. Πολλά χρόνια αργότερα παρακολούθησα τη σειρά σ' επανάληψη στην ΕΡΤ3, χάρη στην οποία θυμόμουν κάπως καλύτερα και κάποια στοιχεία από την ιστορία, ενώ πιο πρόσφατα την είδα μέσω youtube και μπορώ να πω ότι την απόλαυσα - κι ας έχουν περάσει τρεισήμισι δεκαετίες από την πρώτη της προβολή.
Έξι μέρες πριν την πρεμιέρα της τηλεοπτικής "Λωξάντρας", στις 13.01.1980, η συγγραφέας του βιβλίου και εγγονή της γυναίκας, η ζωή της οποίας αποτέλεσε την έμπνευση του βιβλίου (και της σειράς κατ' επέκταση), έδωσε μια μικρή συνέντευξη στην εφημερίδα Ριζοσπάστης. Η 83χρονη τότε Μαρία Ιορδανίδου θυμήθηκε τις αντιξοότητες κάτω από τις οποίες προσπάθησε να πουλήσει τα πρώτα αντίτυπα του βιβλίου το 1963, που όμως θα γινόταν μπεστ σέλερ πολλά χρόνια αργότερα, μόλις στα τέλη της δεκαετίας του '70.
"Πολλοί αναρωτιούνται για το ξαφνικό φούντωμα της "Λωξάντρας"", παραδεχόταν η Ιορδανίδου. "Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 1963. Με δικά μου έξοδα τυπώθηκε και ατζαμίδικα, χέρι με χέρι, το μοιράσαμε - εγώ και η κόρη μου Νέλλη - στην Αθήνα. Ούτε καν στον Πειραιά. Όποιος διάβασε το βιβλίο το αγάπησε. Έτσι εξαντλήθηκε η πρώτη έκδοση και σε ενάμιση χρόνο έγινε και δεύτερη, πάλι με δικά μου έξοδα. Εξαντλήθηκε κι αυτή. Κουράστηκα μετά, δεν είχα και χρήματα, και δεν το ξανατύπωσα. Στο μεταξύ είχε γίνει γνωστή χωρίς ρεκλάμα. Το 1976 το πήρε ο εκδοτικός οίκος "Εστία" κι από τότε έγινε μπεστ-σέλερ, πριν δηλαδή πάρω το σταυρό του Πατριαρχείου. Φέτος το βιβλίο έκανε τη 12η έκδοσή του".
Σύμφωνα, βέβαια, με τον Ριζοσπάστη, την περίοδο εκείνη κυκλοφορούσε ήδη η 26η έκδοση, ενώ συνολικά η "Λωξάντρα" φερόταν να είχε πουλήσει συνολικά 104.000 αντίτυπα, ένας αριθμός που χαρακτηριζόταν "ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα".
Τι πίστευε, όμως, η ίδια η Μαρία Ιορδανίδου για το βιβλίο της, το πρώτο από μια σειρά αυτοβιογραφικών βιβλίων ("Διακοπές στον Καύκασο", "Σαν τα τρελά πουλιά", "Στου κύκλου τα γυρίσματα"), που γνώρισαν επίσης μεγάλη επιτυχία; Κατ' αρχήν, την επιτυχία αυτή την απέδιδε στο γεγονός ότι ήταν "βιβλία με λόγο καθαρό, απλό και ανθρώπινο". Ειδικότερα όσον αφορά τη Λωξάντρα, σημείωνε:
"Προσπάθησα να αποδώσω πιστά τα ιστορικά γεγονότα και το πνεύμα της εποχής. Τα αποδίδω βέβαια έτσι όπως τα είδα και τα έζησα μέσα στο στενό μικρασιατικό περιβάλλον της Λωξάντρας, που κατοικούσε σε ρωμιομαχαλάδες και με Τούρκους αλισβερίσι δεν είχε, όπως το διατύπωνε μόνη, εννοώντας φυσικά την άρχουσα τάξη των Τούρκων, γιατί με το φουκαρά το μικροπωληρή, με τον Κούρδο που της έκοβε τα ξύλα και με το νυχτοφύλακα του μαχαλά της είχε και παραείχε αλισβερίσι και τους αγαπούσε.
Έκανα ένα ταξίδι στο χρόνο. Εκεί που καθόμουν, γλίστρησα και βρέθηκα 100 χρόνια πριν. Σιγά-σιγά πήγαινα πολύ πριν κι από τη γιαγιά μου, με μνήμες που είχα. Και καλά-καλά δεν ξέρω πού τελειώνω γω και πού αρχίζει η γιαγιά μου".
"Προσπάθησα να αποδώσω πιστά τα ιστορικά γεγονότα και το πνεύμα της εποχής. Τα αποδίδω βέβαια έτσι όπως τα είδα και τα έζησα μέσα στο στενό μικρασιατικό περιβάλλον της Λωξάντρας, που κατοικούσε σε ρωμιομαχαλάδες και με Τούρκους αλισβερίσι δεν είχε, όπως το διατύπωνε μόνη, εννοώντας φυσικά την άρχουσα τάξη των Τούρκων, γιατί με το φουκαρά το μικροπωληρή, με τον Κούρδο που της έκοβε τα ξύλα και με το νυχτοφύλακα του μαχαλά της είχε και παραείχε αλισβερίσι και τους αγαπούσε.
Έκανα ένα ταξίδι στο χρόνο. Εκεί που καθόμουν, γλίστρησα και βρέθηκα 100 χρόνια πριν. Σιγά-σιγά πήγαινα πολύ πριν κι από τη γιαγιά μου, με μνήμες που είχα. Και καλά-καλά δεν ξέρω πού τελειώνω γω και πού αρχίζει η γιαγιά μου".
Στο ίδιο δημοσίευμα του Ριζοσπάστη φιλοξενούταν κι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκουμέντο, μια φωτογραφία της Μαρίας Ιορδανίδου, όταν ήταν παιδί, δίπλα στη γιαγιά της. Όπως σημειωνόταν στη λεζάντα της εφημερίδας, αυτή ήταν η πρώτη φωτογραφία της Λωξάντρας. Δυστυχώς, η φωτογραφία αυτή δεν μπορεί να μεταφερθεί εδώ σε πολύ καλή ποιότητα, ωστόσο δίνει μια σαφή ιδέα για το πώς έμοιαζε η πραγματική Λωξάντρα, που ούτε στα πιο τρελά όνειρά της δεν μπορούσε να φανταστεί, όσο ζούσε τα πολύ παλιά εκείνα χρόνια, ότι κάποια μέρα θα γινόταν η αγαπημένη μιας ολόκληρης χώρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου