Γιατί το Γιβραλτάρ απαγόρευσε τα μπαλόνια;

Από τους εορτασμούς για την εθνική γιορτή του Γιβραλτάρ το 2001
(πηγή: commons.wikimedia.org/)

Μία από τις Ηράκλειες Στήλες (κατά την αρχαία ελληνική μυθολογία), το σημείο όπου χωρίζεται η Μεσόγειος θάλασσα από τον Ατλαντικό ωκεανό, το Γιβραλτάρ των μόλις 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων και των 32.000 κατοίκων αποτελεί ένα στρατηγικό σημείο μεγάλης σημασίας, μια από τις τελευταίες υπερπόντιες κτήσεις του βρετανικού θρόνου και σημείο τριβής στις ισπανοβρετανικές σχέσεις, παρότι δύο φορές μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου οι κάτοικοί του έχουν εκφράσει εμφατικά μέσω δημοψηφισμάτων τη σχεδόν ομόφωνη διάθεσή τους να παραμείνουν κομμάτι του Ηνωμένου Βασιλείου. Εξάλλου, η 10η Σεπτεμβρίου έχει ανακηρυχτεί σε εθνική γιορτή σε ανάμνηση του δημοψηφίσματος του 1967, που πραγματοποιήθηκε τη συγκεκριμένη ημερομηνία, οπότε το 99,6% των κατοίκων ζήτησε να παραμείνει η περιοχή υπό βρετανική κυριαρχία.

Πώς ο ιστιοριοδίφης Γιάννης Βλαχογιάννης εντόπισε και έσωσε πολύτιμα ιστορικά έγγραφα από τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης λίγο πριν αυτά γίνουν περιτυλίγματα για σαρδέλες!

Πόσο καλή σχέση έχουμε οι Έλληνες με την ιστορία; Υπάρχουν τόσοι άνθρωποι φανατισμένοι, έτοιμοι να επιτεθούν τουλάχιστον φραστικά και με τον πλέον σκαιό τρόπο κατά όποιου τολμήσει να καταρρίψει – ακόμη και με αποδείξεις - αγαπημένους εθνικούς μύθους (οι οποίοι φυσικά ως μύθοι έχουν ελάχιστη σχέση με την πραγματική ιστορία), την ώρα που οι περισσότεροι αδιαφορούν για τα πραγματικά ντοκουμέντα, έγγραφα και λοιπό πρωτογενές υλικό που καταγράφουν τα γεγονότα και τις προθέσεις των πρωταγωνιστών τους με τον πλέον αυθεντικό τρόπο. Εδώ που τα λέμε η ιστορία μπορεί να γίνει πολύ βαρετή, όταν αντιμετωπίζεται ως επιστήμη – έλα όμως που πρόκειται περί επιστήμης και όχι περί ψυχαγωγικής λογοτεχνίας!

Η ταβέρνα "Μεθυσμένο Καράβι" και ο "Δεκάλογος του Μπεκρή"

Τα παραδοσιακά ταβερνάκια της Πλάκας αποτελούν τη γέφυρα ανάμεσα στο χθες και το σήμερα μιας πυκνοκατοικημένης και κοσμοπολίτικης πόλης, όπως είναι η σημερινή Αθήνα. Λείπουν όμως και κάποιες ταβέρνες που κάποτε άφησαν το δικό τους ιδιαίτερο στίγμα και έγραψαν ιστορία στην ζωή της περιοχής, όπως για παράδειγμα η λογοτεχνική ταβέρνα «Μεθυσμένο Καράβι», ιδιοκτησία του λογοτέχνη Μίχου Κάρη (φιλολογικό ψευδώνυμο του Μιχαήλ Καρυστινού), που για μια εικοσαετία, μεταξύ 1942 και 1962, υποδεχόταν τους φίλους του κρασιού στην οδό Αφροδίτης 7 στην Πλάκα.

Ο αδερφός παλιότερου Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος είχε οικονομικά προβλήματα και έψαχνε διακριτικά μια οποιαδήποτε δουλειά για να ζήσει

Η οικογενειοκρατία και ο νεποτισμός είναι δύο αρνητικά φαινόμενα της ελληνικής πολιτικής ζωής, οι ρίζες των οποίων ανάγονται στα πρώτα ακόμα χρόνια του ελληνικού κοινοβουλευτικού βίου. Άλλες φορές εκδηλώνονται με την κληροδότηση αξιωμάτων (βουλευτικό, κομματικό, υπουργικό, ακόμη και πρωθυπουργικό) και άλλοτε με το διορισμό συγγενικών προσώπων σε θέσεις ευθύνης με παχυλό μισθό. 

Βέβαια, για να είμαστε ειλικρινείς, κατά την ελληνική νοοτροπία το να είναι κάποιος στενός συγγενής ενός ισχυρού πολιτικού προσώπου αποτελεί από μόνο του ένα ισχυρό ατού στο βιογραφικό του, ώστε δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε ότι ο αδελφός π.χ. ενός οποιουδήποτε Έλληνα - ή ακόμα και ξένου - πρωθυπουργού θα μπορούσε να ζει φτωχός και να ταλαιπωρείται από την ανεργία. Η λογική λέει ότι σε μια τέτοια περίπτωση δεν χρειάζεται η μεσολάβηση του όποιου πρωθυπουργού, για να προσληφθεί ο αδελφός του σε μια καλή και υψηλά αμειβόμενη θέση εργασίας, πάντα όμως υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Μια τέτοια εξαίρεση ήταν η περίπτωση του Γεώργιου Πλαστήρα, ο οποίος αναζητούσε μια οποιαδήποτε δουλειά, την περίοδο που ο αδερφός του, ο απόμαχος στρατιωτικός Νικόλαος Πλαστήρας, ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας!

Λάμπρος Κωνσταντάρας: Ο χρυσοχόος που έγινε πρωταγωνιστής του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Το ξεκίνημα της καριέρας του στο Παρίσι τη δεκαετία του 30, όπως το αφηγήθηκε ο ίδιος

Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας ήταν και είναι ένας από τους πιο αγαπημένους ηθοποιούς του ελληνικού κινηματογράφου. Ξεκίνησε την κινηματογραφική του καριέρα στην Ελλάδα πρωταγωνιστώντας κυρίως σε δράματα, αλλά τελικά ταυτίστηκε με την κωμωδία πότε ως πατέρας δημοφιλών πρωταγωνιστριών και πότε ως ο κεντρικός πρωταγωνιστής ταινιών που αποδείκνυαν ότι η ζωή δεν σταματούσε για τους άνδρες μετά τα 50. Όλα ξεκίνησαν μετά από μια σειρά συμπτώσεων στον Παρίσι, όπου κατέληξε ύστερα από μια αλληλουχία ατυχών περιστατικών εδώ στην Ελλάδα. Ο ίδιος πάντως πίστευε ότι η τύχη είναι μια γυναίκα που υπακούει στον ισχυρό και ο ίδιος απέδειξε ότι ήταν πολύ δυνατός για να αποτύχει. Για τα πρώτα χρόνια του Λάμπρου Κωνσταντάρα ως ηθοποιού στο Παρίσι γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα. Ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας ως πηγές δύο συνεντεύξεις του: στον Ταχυδρόμο της Αλεξάνδρειας τον Ιούνιο του 1949 και στο Εμπρός το Δεκέμβριο του 1952.

Μπέλλα Σμάρω: η Ελληνίδα βεντέτα, στην οποία χρωστούσε ευγνωμοσύνη η Ρένα Βλαχοπούλου. Η παραμυθένια ζωή της, η καριέρα στην Αμερική και... τα M&Ms!

Σ’ όλη της την ζωή η Ρένα Βλαχοπούλου είχε μόνο καλά λόγια να πει για την – ξεχασμένη σήμερα – χορεύτρια Μπέλλα Σμάρω και τη βοήθεια που εκείνη της είχε προσφέρει κατά την πρώτη της επίσημη εμφάνιση ως τραγουδίστρια στο νυχτερινό κέντρο «Όασις» στις 10 Αυγούστου 1940. Όπως αναφέρει ο Μάκης Δελαπόρτας στην επίσημη βιογραφία της αγαπημένης ηθοποιού, τη βραδιά εκείνη η Ρένα Βλαχοπούλου, που δεν ήξερε πώς έπρεπε να ντυθεί κατάλληλα για να τραγουδήσει σ’ ένα νυχτερινό κέντρο, εμφανίστηκε ντυμένη απλά. Τελείως ακομπλεξάριστη απέναντι στην πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια, που είχε ήδη εντυπωσιάσει με τη φωνή της, η μεγάλη βεντέτα του μαγαζιού, η διάσημη χορεύτρια Μπέλλα Σμάρω «εκείνη την πρώτη βραδιά της Ρένας, της φέρθηκε άψογα. Την έντυσε με ένα καταπληκτικό κρινολίνο, την έβαψε και τη χτένισε. Είναι κάτι που η Ρένα δεν το ξέχασε ποτέ. Το φουστάνι όμως ήταν αρκετά φαρδύ για τη Ρένα. Με καρφίτσες, με παραμάνες, η χορεύτρια προσπάθησε να της το στερεώσει γιατί από στιγμή σε στιγμή θα έπρεπε να βγει στη σκηνή. Έτσι κι έγινε!» (Μάκης Δελαπόρτας, Βίβα Ρένα, εκδόσεις Άγκυρα) - άσχετα αν στη συνέχεια, επειδή οι δυο γυναίκες είχαν διαφορετικό ύψος και το φόρεμα ήταν αρκετά μακρύ, κατά λάθος η Βλαχοπούλου το πάτησε και σωριάστηκε καταγής προκαλώντας τα γέλια και τα χειροκροτήματα των θεατών, οι οποίοι δεν είχαν καταλάβει τίποτε και εξέλαβαν το ατύχημα ως κωμικό σκετσάκι.

Μια περίεργη θεατρική δίκη: Όταν ένας θεατής ένιωσε θιγμένος από μια κριτική, που χαρακτήριζε το κοινό "απομεινάρι ενός καθυστερημένου τμήματος της κοινωνίας" και "χωρίς καμιά καλλιέργεια"

Υπάρχουν αρκετοί ηθοποιοί, οι οποίοι εκφράζουν δημόσια τη δυσαρέσκειά τους για τις αρνητικές κριτικές που δέχονται είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε οι παραστάσεις τους συνολικότερα από τους κριτικούς θεάτρου. Πολύ σπάνια όμως οι αντιπαραθέσεις αυτές φτάνουν μέχρι την αίθουσα των δικαστηρίων, καθώς στο τέλος υπερισχύει ο σεβασμός στην ελευθερία του κάθε ανθρώπου – πόσο μάλλον ενός επαγγελματία κριτικού – να εκφράσει την τεκμηριωμένη άποψή του. Άλλωστε, οι πιο εκρηκτικοί ηθοποιοί, αυτοί που ενοχλούνται περισσότερο σε σημείο να εκφράζονται δημόσια κατά των αρνητικών κριτικών, είναι κατά κύριο λόγο εκείνοι που σημειώνουν εμπορική επιτυχία, ώστε δεν μπορεί εύκολα να χωρέσει ο νους τους ότι η εμπορική αυτή επιτυχία δεν αναγνωρίζεται και καλλιτεχνικά. Τι γίνεται όμως όταν ένας θεατής αποφασίζει να μηνύσει έναν κριτικό, επειδή αισθάνθηκε να θίγεται προσωπικά από το κείμενό του; Μοιάζει ευφάνταστο σενάριο κι όμως συνέβη στην Αθήνα του 1950.

Ένα ελληνικό βιβλίο με λέξεις χωρίς ρο!, όπου η ελευθερία γίνεται... ξεσκλαβία!

Αν το ελληνικό αλφάβητο διέθετε 23 γράμματα αντί για 24, αν για παράδειγμα έλειπε το ρο, πολλές από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, θα ήταν αγνώριστες! Θα είχαν αναπόφευκτα διαφορετική ετυμολογία, άρα και διαφορετικό τρόπο εκφοράς. Μια γενική ιδέα για αυτό το τόσο ευφάνταστο σενάριο παίρνουμε από ένα βιβλίο του 1827 με τίτλο «Επτά πληγαί της Ελλάδος», συγγραφέας του οποίου ήταν ο λόγιος Σπυρίδων Βαλέτας (υπογράφοντάς το απλά με τα αρχικά Σ.Β.). Στις μόλις 26 σελίδες του βιβλίου αυτού και υπό τη μορφή επτά διαλόγων ο Βαλέτας περιγράφει τις επτά – κατά τη γνώμη του – σημαντικότερες πληγές του εκκολαπτόμενου ακόμα ελληνικού κράτους, προτού καν αυτό εξασφαλίσει την ανεξαρτησία του. Η ιδιαιτερότητα του βιβλίου είναι ότι ο συγγραφέας δεν χρησιμοποιεί το γράμμα ρο ούτε μία φορά - ή μάλλον το χρησιμοποιεί ελάχιστες φορές και μόνο σε υποσημειώσεις ή σε λέξεις εντός παρενθέσεων (κάποιες ελληνικές και κάποιες ξένες) θέλοντας να διευκρινίσει στους αναγνώστες του το νόημα ορισμένων λέξεων ή φράσεων που ο ίδιος επινόησε (ή απλά επέλεξε να χρησιμοποιήσει) μόνο και μόνο για ν’ αποφύγει να συμπεριλάβει το γράμμα ρο.

Πώς ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης αναστάτωσε την Αθήνα και τον Πειραιά τον Ιανουάριο του 1889

Πορτρέτο του Τζακ του Αντεροβγάλτη,
όπως το οραματίστηκε ο πνευματιστής
Στιούαρτ Κάμπερλαντ το 1889

Ο πιο γνωστός, όσο και αινιγματικός σίριαλ κίλερ, την πραγματική ταυτότητα του οποίου ποτέ δεν θα μάθουμε, υπήρξε αναμφίβολα ο περιβόητος Τζακ ο Αντεροβγάλτης. Τα ειδεχθή εγκλήματά του, για τον ακριβή αριθμό των οποίων επίσης δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι, με θύματα εκδιδόμενες γυναίκες στη συνοικία Ουαϊτσάπελ του Λονδίνου το φθινόπωρο του 1888, τον κατέστησαν διάσημο παγκοσμίως. Το ψευδώνυμό του αυτό, καθώς ο άγνωστος αυτός άνδρας ξεκοίλιαζε τα θύματά του, τον κατέστησε συνώνυμο της απόλυτης φρίκης ακόμα και στην Ελλάδα, όπου μάλιστα ξέσπασε μια μικρή ταραχή στις αρχές του 1889 εξαιτίας μιας φήμης, που ήθελε τον Αντεροβγάλτη να έχει ταξιδέψει μέχρι τον Πειραιά προς αναζήτηση νέων θυμάτων!

Η πρώτη θερμάστρα που εμφανίστηκε στην Αθήνα. Έγινε αξιοθέατο και αποτέλεσε αντικείμενο θαυμασμού από τους κατοίκους της.

Τις πολύ κρύες χειμωνιάτικες νύχτες όλοι οι άνθρωποι αναζητούν τη συντροφιά ενός θερμαντικού σώματος – άσχετα αν ακόμα και στη εποχή μας για μια (έστω και μικρή) μερίδα πληθυσμού αυτό εξακολουθεί να θεωρείται πολυτέλεια. Οι επιλογές σήμερα είναι πολλές: από το παραδοσιακό τζάκι μέχρι κάποιο καλοριφέρ, ένα κλιματιστικό, μια σόμπα, ένα ηλεκτρικό καλοριφέρ, γενικά κάποια από τις πολλές θερμάστρες που κυκλοφορούν στην αγορά. Όταν βέβαια το ελληνικό κράτος βρισκόταν στα γεννοφάσκια του, οι κάτοικοί του γνώριζαν μονάχα το τζάκι και την κουβέρτα, καθώς η θερμάστρα ήταν μια πρόοδος ακόμα άγνωστη σ' αυτήν τη γωνιά του πλανήτη, όχι όμως και στους υπόλοιπους Ευρωπαίους.