Πώς το εργασιακό στρες σκοτώνει τους Ιάπωνες

Οι Ιάπωνες είναι εργατικοί. Μάλιστα, είναι τόσο πολύ εργατικοί, ώστε κι όταν ακόμη απεργούν... συνεχίζουν να εργάζονται. Πολλοί Έλληνες θαυμάζουν αυτόν τον "προκομμένο λαό", που όχι απλά δεν σκέφτεται πώς θα γλιτώσει καμιά ώρα δουλειάς για χάρη του καφέ και του κουτσομπολιού, αλλά  αντιθέτως αφιερώνονται ολοκληρωτικά στην εργασία τους. Και καλά, το ότι φροντίζουν να είναι παραγωγικοί και όχι λουφαδόροι, αυτό είναι κάτι πάρα πολύ θετικό και αξιομίμητο. (Κανονικά, θα έπρεπε να θεωρείται στοιχειώδης κανόνας, αλλά ας μην ανοίγουμε άλλες συζητήσεις..) Το πρόβλημα με τους Ιάπωνες, όμως, είναι ότι δίνονται τόσο πολύ στη δουλειά, ώστε δίνουν ακόμη και την ίδια τους την ζωή - στην κυριολεξία!

Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, 2159 άνθρωποι αυτοκτόνησαν την προηγούμενη χρονιά για λόγους που σχετίζονταν με την δουλειά τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας για λογαριασμό της ιαπωνικής κυβέρνησης, το 20% του συνόλου του εργατικού δυναμικού της χώρας κινδυνεύει να πεθάνει από την υπερβολική εργασία. Είναι τα αποκαλούμενα και ως "καρόσι", δηλαδή "θάνατος από την υπερβολικά πολλή δουλειά", και "καραζισάτσου", δηλαδή "αυτοκτονία εξαιτίας εργασιακού στρες".

Για πρώτη φορά μια ιαπωνική κυβέρνηση σκέφτεται να θεσπίσει νομοσχέδιο, που θα ορίζει ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό ωρών εργασίας το μήνα στην Ιαπωνία. Ο πρωταρχικός στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός όσων εργάζονται πάνω από 60 ώρες την εβδομάδα σε ποσοστό μικρότερο του 5% του συνόλου του εργατικού δυναμικού της χώρας. Επίσης, μια άλλη επιδίωξη είναι να συνηθίσουν οι Ιάπωνες εργαζόμενοι στην ιδέα αξιοποίησης τουλάχιστον του 70% της προβλεπόμενης άδειας μετ' αποδοχών. Μέχρι σήμερα εκτιμάται ότι 1 στους 6 Ιάπωνες εργαζομένους δεν παίρνει ούτε μία μέρα άδεια το χρόνο, παρότι ο νόμος τους παρέχει τη δυνατότητα 10 ημερών άδειας μετ' αποδοχών, ένας αριθμός σαφώς πολύ μικρότερος από τα ισχύοντα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, που όμως για πολλούς Ιάπωνες θεωρείται μάλλον πολύ μεγάλος, γι' αυτό και δεν τον αξιοποιούν.

Το πρόβλημα βέβαια το καρόσι και του καραζισάτσου δεν αφορούν μόνο τους εργαζόμενους, αλλά και τους εργοδότες, οι οποίοι ενώ πολλές φορές αντιλαμβάνονται ότι κάποιος υπάλληλος πλησιάζει να φτάσει ή έχει ήδη φτάσει στα όρια του, ωστόσο δεν λαμβάνουν κανένα μέτρο, αλλά ουσιαστικά τον αφήνουν στη μοίρα του. Η εφημερίδα Japan Times, που έκανε ένα αφιέρωμα στη θανατηφόρα σχέση πολλών Ιαπώνων με τη δουλειά τους, φιλοξένησε τη μαρτυρία της χήρας ενός μάνατζερ εστιατορίου, ο οποίος είχε αυτοκτονήσει πριν αρκετά χρόνια λόγω εργασιακού στρες. Ο άνδρας αυτός εργαζόταν 4000 ώρες το χρόνο, καθώς υποχρεωνόταν από τον εργοδότη του να χτυπάει κάρτα κάθε μέρα χωρίς αργίες, λίγες μέρες προτού αυτοκτονήσει είχε ενημερώσει τον εργοδότη του ότι δεν είχε πλέον όρεξη και ότι υπέφερε από αϋπνία και εξάντληση, όμως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για την υγεία του.

Το Δεκέμβριο του 2015, η αυτοκτονία μιας 24χρονης γυναίκας προκάλεσε αίσθηση στη χώρα, όταν διαπιστώθηκε ότι αυτή συνδεόταν με έντονο εργασιακό στρες. Η νεαρή γυναίκα είχε υποχρεωθεί να κάνει υπερωρίες 105 ωρών μέσα σε τέσσερις εβδομάδες, ενώ τον τελευταίο καιρό πριν την αυτοκτονία της, έγραφε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ήθελε να πεθάνει! 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, που παρήγγειλε η ιαπωνική κυβέρνηση, πάνω από το 22% των επιχειρήσεων ανέφερε ότι οι εργαζόμενοί τους υπερβαίνουν τις 80 ώρες υπερωριών το μήνα και μάλιστα, οι μισές (ποσοστό 11.9%) παραδέχτηκαν ότι οι υπερωρίες των εργαζομένων υπερβαίνουν ακόμη και τις 100 ώρες το μήνα. Επίσημα, το όριο των 80 ωρών θεωρείται η κόκκινη γραμμή, η υπέρβαση της οποίας απειλεί να οδηγήσει τον εργαζόμενο σε καρόσι ή καραζισάτσου.

Ωραία... οι Ιάπωνες είναι εργατικός λαός. Αλλά ειλικρινά... αυτή η θανατηφόρα φιλεργατικότητα είναι παράδειγμα προς μίμηση ή προς αποφυγή;


Αλλά αυτά δεν συμβαίνουν μόνο στην Ιαπωνία. Είναι κομμάτι μιας γενικότερης ασιατικής κουλτούρας. Διαβάστε εδώ: Η νεαρή κοπέλα που πέθανε ύστερα από 30 ώρες συνεχούς δουλειάς