10 Ιανουαρίου 2017

Τέσσερα ποιήματα για το χιόνι


Ποιήματα ψυχαναλυτικά, ρομαντικά, εσωστρεφή, χιουμοριστικά. Τέσσερα ποιήματα από τρεις καταξιωμένους Έλληνες ποιητές (Μυρτιώτισσα, Κωστής Παλαμάς και Γεώργιος Σουρής), που εκφράζουν τα διαφορετικά συναισθήματά τους (και στην περίπτωση του Παλαμά σε διαφορετικές εποχές ωριμότητας του ποιητικού του ταλέντου) με αφορμή το χιόνι, αυτό το μετεωρολογικό φαινόμενο που σπάνια κάνει αισθητή την εμφάνισή του στην Ελλάδα, όμως δύσκολα αφήνει κάποιον ασυγκίνητο, μικρό ή μεγάλο. Μέρες που είναι, ας απολαύσουμε το χιόνι που ασπρίζει τα πάντα γύρω μας, προσεγγίζοντάς το μέσα από τις διαφορετικές ματιές αγαπημένων ποιητών. Ποιο ποίημα σας εκφράζει περισσότερο;

ΑΠΛΩΘΗΚΕ ΤΟ ΧΙΟΝΙ

(Μυρτιώτισσα)

Απλώθηκε το χιόνι απαλά
Και σκόρπισε τριγύρω τη γαλήνη.
Με τη βροχή δε μοιάζει, που κυλά
Κ' είναι σα να ξεσπούνε θρήνοι,

Από καρδιές γυναίκειες που πονούν
Μα δε βαστάνε πια τον έρωτά τους,
Και ξάφνου θέλουν όλα να τα πουν
Με τα παθητικά τα δάκρυά τους....

Και πότες ανταριάζεται η Βροχή
Και κλαίει γι' αυτούς που μίσεψαν, και κλαίει,
Και πότες μιας γριούλας γίνεται φωνή
Και λέει τα παραμύθια της, και λέει....

Μα είναι κάτι λύπες, που αφορμή
Καμιά δεν τις γεννά, και πιο σκληρές είν' απ' τις άλλες
Τις νύχτες του Χινόπωρου η Βροχή,
Τις τραγουδεί με τις αριές, βαριές της στάλες.

Γιομάτο αλήθεια χάρη κι αρχοντιά
Το χιόνι, όλο τον κόσμο συνεπαίρνει
Μα εγώ λατρεύω τη Βροχή, που όταν ξεσπά 
Σα μεθυσμένη στ' όνειρο με σέρνει...

_______________________________

ΤΟ ΧΙΟΝΙ

(Κωστής Παλαμάς με το ψευδώνυμο Ονουλουλού για λογαριασμό της σατιρικής εφημερίδας Μη Χάνεσαι)

Νάν' η γη ολάσπρη ζωγραφιά πλατιά,
Στο παράθυρό σου ν' ακουμπάς, μπροστά σου
Να σε συντροφεύει μια λαμπρή φωτιά,
- Τι καλή που είναι, χιόν', η εμορφιά σου!

Μα τη γύμνια νά χεις μόνη καταντιά,
Νάναι μια κολώνα μόνο σκέπασμά σου,
Και να τρεμουλιάζεις με σβηστή ματιά,
- Τι κακή που είναι, χιόν', η ασχημιά σου!

Ποιος από τους δύο σ' έστειλ' εδώ κάτω;
Σ' έστειλ' ο χειμώνας σάβανο θανάτου,
Ή το καρναβάλι τρέλας δομινό;

Χιόνια γι' άλλους είσθε λούλουδα λευκά
Μυγδαλιές που πέφτουν απ' τον ουρανό,
Και - βαμβάκια γι' άλλους είσθε νεκρικά!

___________________________________

ΤΟ ΧΙΟΝΙ

(Κωστής Παλαμάς, από τη συλλογή "Πεντασύλλαβοι")

Το χιόνι, ω χιόνι!
Η χώρα, ο κάμπος 
σα μιας νεράιδας
φόρεμα. Θάμπος.

Το χιόνι, ω χιόνι!
Οι δρόμοι, οι κήποι
 σα μια ταφόπετρα 
ως πέρα. Λύπη.

Το χιόνι, ω χιόνι!
Παιγνιδιού τρέλα, 
πάλεμα, νέοι,
γέροι, έλα, γέλα!

Το χιόνι, ω χιόνι!
Αθήνα, κρίμα!
Πάει στο γυμνό σου
κορμί ένα ντύμα;

Το χιόνι, ω χιόνι!
Λιόκαλη Αθήνα,
νεκροστολίδια 
τ' άμοιαστα κρίνα.

Το χιόνι, ω χιόνι!
Σ' όλα, άσπρο αφιόνι,
και στα όνειρά μου·
και στην καρδιά μου
σάβανο. Μόνη.

_________________________________

ΧΙΟΝΙΑ - ΗΛΙΟΣ

(Γεώργιος Σουρής)

Και πάλι εσκεπάστηκε ο κόσμος από χιόνι,
και τρεις ημέρες έχουμε τον ήλιο να ιδούμε,
και δίχως άλλο ο Ρωμηός μονάχος του μαλώνει...
Με θολωμένο ουρανό δεν θέλουμε να ζούμε.
Εμείς εσυνηθίσαμε εδώ εις την Ελλάδα
να κλείνουμε τα μάτια μας απ' την πολλή λιακάδα

Ας έχουν μαύρες συννεφιές στη Λόντρα, στο Παρίσι,
ας έχουν πάγους, κρύσταλλα, βοριά, χαλάζι, χιόνι·
μέσα στη λάσπη ο Ρωμηός δεν ειμπορεί να ζήσει,
δεν θέλει το παπούτσι του ποτέ του να λασπώνει.
Ολίγος ήλιος κι ουρανός παντού ξαστερωμένος,
ιδού το μόνο όνειρο για το πτωχό μας γένος.

Το χιόνι λένε μερικοί κάτι καλό σημαίνει,
αλλά θαρρώ καλύτερα τέτοιο καλό να λείψει,
καλύτερα να ήμαστε γυμνοί και πεινασμένοι,
κι ούτ' ένα σύννεφο ποτέ τον ήλιο να μας κρύψει.
Και έπειτα χορτάσαμε από τις ευτυχίες,
είναι καλό να έρχονται και λίγες δυστυχίες.

Τα χιόνια είναι ποίησις, ψηλή ρομάντσα, τρέλα,
και είναι ό,τι μαγικόν να πέφτεις μες στο χιόνι,
να παίζεις στα κρυφά χιονιές με πεταχτή κοπέλα,
να την κτυπάς, να σε κτυπά, ν' αγριεύεις, να θυμώνει.
Αλλά εγώ, πολύ πεζός, γι' αυτά που λεν φουσκώνω,
κι άλλη δεν βλέπω ποίηση παρά τη λάσπη μόνο.

Κάθε τρελός για τη χιονιά χίλια καλά ας λέει,
θέλω τον ήλιο πίσω μου, τον ήλιο κι από μπρος μου,
θέλω η κρύα πλάτη μου ν' ανάβει και να καίει,
ο ήλιος νάναι μούσα μου, τραγούδι μου, θεός μου.
Μόνο με ήλιο δέχομαι να κάθομαι κοντά σας,
ν' ακούω τις παρλάτες σας και τα πολιτικά σας.

Μα δίχως ήλιο φύγετε και τίποτα δεν θέλω,
κανένας για πολιτικά κουβέντα μη μου κάνει,
κατά διαβόλου και βουλάς και Κυβερνήσεις στέλλω,
αφήσετέ με ήσυχο, κι ο τούρτουρας με φθάνει.
Χωρίς λιακάδα τίποτα στον κόσμο δεν μ' αρέσει,
κι ούτε η νέα μας βουλή με του Δερβίς το φέσι.

Το χιόνι εκρυστάλωσε, ξερός βοριάς σφυρίζει,
κι εχάσαμε τη ζέστη μας και τον περίπατό μας,
το λάδι και το βούτυρο από το κρύο πήζει,
τουλάχιστον να έπηζε και λίγο το μυαλό μας!
Αν ειμπορούσε το μυαλό και του Ρωμηού να πήξει,
να το καλό, που ήθελε το χιόνι να μας δείξει.

Ήλιε χρυσέ, τα σύννεφα που σε σκεπάζουν σχίσε,
ω! μη μας παίζεις τον κρυφτό και μη μας καμαρώνεις,
μες στην Αθήνα άφθονο το φως σου πάλι χύσε,
ω! έβγα, μη μας κρύβεσαι, και τόσο μας λιγώνεις. 
Οι Αποκριές μας ήλθανε, και σένα καρτερούμε, 
ω Απόλλον χρυσόξανθε, για να μασκαρευθούμε.

Κανόνια είκοσι επτά μπαμ! μπουμ! βροντούνε πάλι,
για να μας πουν διάδοχος καινούριος πως γεννιέται....
Όσο μπαρούτι ξόδεψαν στις κανονιές χαλάλι,
ας γίνονται διάδοχοι, και τούτο ας σκορπιέται.
Είθε για δόξα και τιμή του έθνους και του θρόνου
και έβδομο διάδοχο να έχουμε του χρόνου.

Μέσα στις τόσες μας χαρές, στα νέα γεννητούρια,
μες στης τρελής μας Αποκριάς το Ρούσσικο μεθύσι,
με τόσα σχέδια ψηλά και με βουλή καινούρια,
μόνο ο ήλιος θέλουμε να βγει να μας φωτίσει.
Ω! νάτος! απ' τα σύννεφα σιγά σιγά προβάλλει,
καλώς τονε, καλώς τονε, μα μη κρυφτείς και πάλι.


Σχετικά θέματα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου