Ας υποθέσουμε ότι βρίσκεσαι στο σπίτι μόνος ή μόνη και, επειδή βαριέσαι να κάνεις τις δουλειές του σπιτιού, προτιμάς να υποκύψεις στον πειρασμό και να περάσεις πιο ευχάριστα την ώρα σου παραγγέλνοντας μια πίτσα. Λίγη ώρα αργότερα, αν όχι την ώρα που υποκύπτεις στον γευστικό πειρασμό, το πιθανότερο είναι ότι θα νιώσεις ενοχές για την επιλογή σου αυτή, κάτι που δεν θα αισθανόσουν, αν κάποιος άλλος παράγγελνε την πίτσα για σένα - κι ας καθόσουν όλη την ώρα στον καναπέ, χωρίς να κάνεις κάτι πιο δημιουργικό. Με άλλα λόγια, όσον αφορά το φαγητό, το θέμα είναι ποιος παίρνει την πρωτοβουλία και όχι το φαγητό καθαυτό, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ, που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Consumer Research.
Οι ερευνητές έκαναν το εξής πείραμα. Ζήτησαν από μια ομάδα εθελοντών να δοκιμάσουν δύο τροφές: ένα κέικ σοκολάτας και ένα καρότο. Στη συνέχεια, έθεσαν στα μέλη μιας δεύτερης ομάδας το δίλημμα της επιλογής ανάμεσα στη δοκιμή φαγητών και στη συγγραφή μιας μικρής έκθεσης 300 λέξεων για τις σχέσεις των ΗΠΑ και της Κίνας. Όλοι - χωρίς εξαίρεση - επέλεξαν το πρώτο, που ήταν και το πιο απολαυστικό.
Στη συνέχεια, οι εθελοντές - και των δύο ομάδων - κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, που μεταξύ άλλων τους ρωτούσε πόσο απόλαυσαν τα φαγητά που δοκίμασαν και αν ένιωθαν καθόλου ενοχές γι' αυτό. Από τις απαντήσεις προέκυψε ότι οι εθελοντές της πρώτης ομάδας, οι οποίοι δεν είχαν άλλη επιλογή, αλλά υποχρεώθηκαν να φάνε το κέικ και το καρότο, ένιωθαν λιγότερες ενοχές σε σχέση με τα μέλη της δεύτερης ομάδας, που είχαν το δικαίωμα της επιλογής και συνειδητά προτίμησαν το φαγητό.
Σύμφωνα με την Φαγκουγιάν Τσεν, συγγραφέα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό, όταν η ιδέα του φαγητού προέρχεται από κάποιο άλλο πρόσωπο και όχι από μέσα μας, αυτό λειτουργεί κατά κάποιον τρόπο λυτρωτικά και χαλαρώνει το όποιο αίσθημα ενοχής, αφού δεν χρεωνόμαστε εμείς οι ίδιοι την επιλογή αυτή.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, "Εφόσον η ενοχή ασκεί αρνητική επιρροή στην καλή διάθεση, αν ελαττώσουμε την ενοχή, ενώ διατηρούμε την απόλαυση της κακής συνήθειας, η καλή διάθεση ανεβαίνει. Αυτός είναι ο λόγος που, όταν ένας φίλος παραγγείλει ένα γευστικό γλυκό για λογαριασμό σου και κατά κάποιον τρόπο σε υποχρεώνει να παραδοθείς σ' αυτό, η ενοχή σου μειώνεται, ενώ μπορείς ν' απολαμβάνεις την κακή συνήθεια κι έτσι αισθάνεσαι ν' ανεβαίνει η καλή σου διάθεση".
Ουσιαστικά, η έρευνα καταδεικνύει μια τάση υποκρισίας πολλών ανθρώπων, που αισθάνονται απενοχοποιημένοι, όταν το φαγητό τους προσφέρεται "στο πιάτο", έχοντας την ψευδαίσθηση ότι "δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς". Όμως, αν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, θα συνειδητοποιήσουμε ότι σε τελική ανάλυση όλα είναι θέμα επιλογής. Το ότι μας προσφέρει κάποιος ένα πιάτο με φαγητό, δεν σημαίνει ότι θα το φάμε και με το ζόρι, αν δεν το επιθυμούμε πραγματικά - εκτός κι αν το "όχι" έχει καταργηθεί από το λεξιλόγιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου