ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - γενέθλια:
Σαν σήμερα γεννήθηκε ο ηθοποιός που ταυτίστηκε όσο κανείς άλλος με τις ταινίες γουέστερν, ο Τζον Γουέιν (1907-1979), το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Μάριον Μίτσελ Μόρισον.
Γενέθλια έχει σήμερα η Αγγλίδα ηθοποιός Έλενα Μπόναμ Κάρτερ (47 ετών), ο τραγουδιστής Λένι Κράβιτζ (49), η Ελληνίδα... συνάδελφος του Ειρήνη Μερκούρη (32), ο προπονητής της ομάδας μπάσκετ του Παναθηναϊκού -και πρώην καλαθοσφαιριστής- Αργύρης Πεδουλάκης (49), όπως και ο πρώην διεθνής μπασκετμπολίστας Νίκος Χατζηβρέττας (36).
Γενέθλια έχει σήμερα η Αγγλίδα ηθοποιός Έλενα Μπόναμ Κάρτερ (47 ετών), ο τραγουδιστής Λένι Κράβιτζ (49), η Ελληνίδα... συνάδελφος του Ειρήνη Μερκούρη (32), ο προπονητής της ομάδας μπάσκετ του Παναθηναϊκού -και πρώην καλαθοσφαιριστής- Αργύρης Πεδουλάκης (49), όπως και ο πρώην διεθνής μπασκετμπολίστας Νίκος Χατζηβρέττας (36).
ΕΘΝΙΚΕΣ κ ΑΛΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ:
Στη Γεωργία γιορτάζεται η Ημέρα της Ανεξαρτησίας. Ήταν 26 Μαΐου 1918, όταν ιδρύθηκε το πρώτο κράτος της Γεωργίας (η Πρώτη Δημοκρατία), μετά τη διάλυση της ομοσπονδίας των χωρών του Καυκάσου, που είχε σχηματιστεί μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Ο βίος του πρώτου εκείνου κράτους ήταν βραχύς και διαλύθηκε το Φεβρουάριο του 1921, όταν εισέβαλε ο σοβιετικός στρατός.
Η Ημέρα της Ανεξαρτησίας γιορτάζεται και στη Γουιάνα, το μοναδικό κράτος της Λατινικής Αμερικής που αποτελούσε βρετανική αποικία -μέχρι τις 26 Μαΐου 1966, οπότε έγινε ανεξάρτητο.
Τέλος, σήμερα είναι η γιορτή της Μητέρας στην Πολωνία (σταθερά την 26η Μαΐου), ενώ ειδικά φέτος σήμερα -τελευταία Κυριακή του μήνα- γιορτάζουν και οι μητέρες στη Γαλλία, σε ορισμένες πρώην γαλλικές αποικίες (όπως η Τυνησία και το Μαρόκο) και στη Σουηδία
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - info:
Στις 26 Μαΐου 1923, ύστερα από αμοιβαίες υποχωρήσεις στο ζήτημα της καταβολής οικονομικών αποζημιώσεων, επιτεύχθηκε συμφωνία στη Λωζάνη της Ελβετίας αναφορικά με το ελληνοτουρκικό ζήτημα, επιτρέποντας στον Ελευθέριο Βενιζέλο να εξέλθει από το ανάκτορο του Ουσί γύρω στις 18.20΄ και ν' ανακοινώσει στους δημοσιογράφους, "Έχομεν ειρήνην". Λίγη ώρα αργότερα, στις επίσημες δηλώσεις του, ο Βενιζέλος δήλωσε: "Πιστεύω ότι επέτυχα ειρήνην υπό τους ευνοωικότερους όρους λαμβανομένης υπ' όψιν της καταστάσεως. Είμαι ευτυχής προσφέρων την ειρήνην εις την χώραν μου". Έμεναν απλά δευτερεύοντα ζητήματα προς διευθέτηση, τα οποία θα επιλύονταν το επόμενο δίμηνο και στις 24 Ιουλίου 1923 θα υπογραφόταν η τελική συνθήκη ειρήνης (Συνθήκη της Λωζάνης).
.
Στις 26 Μαΐου 1952, ο καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας, δρ. Αντενάουερ και οι υπουργοί Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ υπέγραψαν στη Βόνη συνθήκη, με την οποία αποφασίστηκε ο τερματισμός της κατοχής της Δυτικής Γερμανίας από τις συμμαχικές δυνάμεις και η δημιουργία ενός ισότιμου, κυρίαρχου κράτους.
Στις 26 Μαΐου 1978, άφησε την τελευταία της πνοή μια από τις σημαντικότερες ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου, η Κυβέλη, σε ηλικία 90 ετών. Η ηθοποιός νοσηλευόταν στον "Ευαγγελισμό" από τις 20.07.1977, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε υποστεί. Η Κυβέλη είχε ξεχωρίσει από πολύ νωρίς, ενώ είναι χαρακτηριστικός ο ύμνος που είχε γράψει για κείνη ο Γρηγόριος Ξενόπουλος το 1910 χαρακτηρίζοντας τη ως "το κορύφωμα της θεατρικής αναγεννήσεως, πλάσμα πραγματικά εκλεκτό, το οποίο συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηρίσματα του σώματος, που κάνουν τη μεγάλη καλλιτέχνιδα καλλονή, ευγραμμία, πλαστικότητα, ευκινησία και εκφραστικότητα μορφής και συγχρόνως ευφυία, νοημοσύνη, ευαισθησία νεύρων, ιδιοσυγκρασία αληθινά καλλιτεχνική".
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - δημοσιεύματα:
Πριν από τον Ευγένιο Σπαθάρη, ο διασημότερος Έλληνας καραγκιοζοπαίκτης ήταν ο Αντώνης Μόλλας. Στις 26 Μαΐου 1929, η εφημερίδα "Πατρίς" αφιέρωσε ένα εκτενές ρεπορτάζ στον "μπερδέ του Μόλλα", ενώ παράλληλα έδινε και κάποιες άγνωστες λεπτομέρειες για την ιστορία του Καραγκιόζη στο ελληνικό θέατρο.
"Είκοσι δύο περίπου ολόκληρα χρόνια, αφ' ότου ο κ. Μόλλας εμψυχώνει τας σκιάς του αψύχου θιάσου του στον "μπερδέ" του επάνω. Και όμως, ούτε από αυτού θα πρέπει να αρχίση κανείς διά να βρή τις καραγκιόζικες παραδόσεις.
Πολύ πιο πριν, προ εξήντα τουλάχιστον ετών, ένας άλλος περίφημος καραγκιοζοπαίκτης, λησμονημένος πια σήμερα, ο Μπαρμπαγιάννης ο Μπράχαλος, είνε ο ιδρυτής -ή τουλάχιστον φέρεται ως τέτοιος- του λαϊκού θεάτρου του Καραγκιόζη, του οποίου τα ίχην θα τα ανεύρη κανείς εις τας εσχατιάς της τουρκικής θυμοσοφίας.
Πριν από τον Μπράχαλο ο Καραγκιόζης ήτο ένα παραμυθένιο πρόσωπο όπως ο Ναστραδίν Χότζας. Τέτοιο τον πήρε στα χέρια του ο Μπράχαλος, έπειτα με την σειρά τον ανέλαβον άλλοι καραγκιοζοπαίκται, γνωστοί επίσης στους παλαιοτέρους, όπως ο Ρούλιας, ο Μίμαρης, ο Μπέκος και τέλος τον πήρε ο Μόλλας και τον εξελλήνισεν. Έκαμε κάτι περισσότερον ο κ. Μόλλας: ανέβασε τον Καραγκιόζη στο επίπεδο ενός συμβόλου, ενός πανελληνίου τύπου -όπως ο ίδιος μας το εξηγεί- απέδωσε τον Ρωμηό.
- Τι είνε ο Καραγκιόζης μου; μας λέγει ο Μόλλας, είνε η σκιά του αιωνίου Ρωμηού. Τίποτε δεν έμαθε ποτέ του συστηματικά και όμως όλα τα ξέρει. Για τίποτα δεν είνε ειδικός και όμως είνε κατάλληλος για όλα. Φτωχός και κακομοιριασμένος δεν προσκύνησε ποτέ το χρήμα. Πάντα τρώει και πάντα πεινασμένος, πάντα παίρνει και πάντα θεόφτωχος. Έξυπνος και σπινθηροβόλος και πονηρός μα ποτέ κουτός, ποτέ κοιμισμένος. Σατυρίζει τα πάντα και τους πάντας δίχως να πληγώνη κανέναν .Αιώνιος γκρινιάρης, μα ποτέ κατσούφης, παίρνει την ζωή όπως έρχεται. Είνε υπέροχος τύπος ο Καραγκιόζης μου -θα σας πη ακόμη ο κ. Μόλλας- είνε ο ζωντανός Ρωμηός....".
Επίσης, ο συντάκτης του ρεπορτάζ, που παρακολούθησε και μια παράσταση του Καραγκιόζη με τον τίτλο "Γιατρός διά της βίας", περιέγραψε τις εντυπώσεις του από τα παρασκήνια.
"Φαντασθήτε έναν άνθρωπο που δεν είνε μόνον η ψυχή και το σώμα των σκιών που ζωντανεύει στον "μπερδέ", αλλά που είνε ο δημιουργός τους. Ο όλος θίασος αποτελείται από αμέτρητα πρόσωπα και ο αριθμός των οποίων πλουτίζεται καθημερινώς. Δεν είνε πιά τα παληά.. μουκαβαδένια πρόσωπα. Έχουν εξελιχθή και αυτά. Σήμερον είνε δερμάτινα. Κομμένα και σκαλισμένα πάνω σε ψιλό δέρμα, βαμμένα και ζωγραφισμένα καλλιτεχνικώτατα κινούνται από ένα είδος μακρές λαβές σαν το "μανίκι" της κατσαρόλας. Παλαιότερα, όπως θυμούνται όλοι, όταν ένα πρόσωπο μιλούσε σ' ένα άλλο που στεκόταν πίσω του, ήτο υποχρεωμένο να τσακά τη μέση του και να ρίχνη το σώμα του στα πίσω. Σήμερα, εξέλιξις σημαντική, γυρνά ολόκληρο διά να μιλήση.
Ο κ. Μόλλας έχει τους βοηθούς του. Έχει δυο βοηθούς -βωβά άλλως τε πρόσωπα που του χρησιμεύουν να κρατούν τις σκιές, όταν πρέπει να υπάρχουν πολλά πρόσωπα στην σκηνήν. Επίσης, ένας άλλος βοηθός τον βοηθεί στο τραγούδι. Όλα τα άλλα, κινήσεις, διάλογοι, ρόλοι, κείμενον, όλα αυτά περνούν από το χέρι, από το μυαλό κι από το στόμα του κ. Μόλλα.
Θαύμασα την ταχύτητα με την οποίαν αλλάζει προφοράν, λεκτικόν φρασεολογίαν. Με τον Μπάρμπα Γιώργο γίνεται βλάχος, με τον Χατζηαβάτη ντελάλης, με τον Βελιγκέκα Αλβανός, με τη βεζυροπούλα... κόρη κλπ.
Αλλά εκείνο που περισσότερο απ' όλα τα άλλα μου έκαμε εντύπωσι είνε το απρόοπτον του σπινθηροβόλου πνεύματος. Τίποτε απ' όλα που λέγονται και γίνονται, τίποτε δεν είνε γραμμένο. Το πολύ πολύ, αν ο κ. Μόλλας και οι βοηθοί του ξεύρουν τας γενικάς γραμμάς του "έργου". Όλα τα άλλα είνε... "νούκκα" -της στιγμής δηλαδή και ό,τι έλθη στο στόμα...."
Στη Γεωργία γιορτάζεται η Ημέρα της Ανεξαρτησίας. Ήταν 26 Μαΐου 1918, όταν ιδρύθηκε το πρώτο κράτος της Γεωργίας (η Πρώτη Δημοκρατία), μετά τη διάλυση της ομοσπονδίας των χωρών του Καυκάσου, που είχε σχηματιστεί μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Ο βίος του πρώτου εκείνου κράτους ήταν βραχύς και διαλύθηκε το Φεβρουάριο του 1921, όταν εισέβαλε ο σοβιετικός στρατός.
Η Ημέρα της Ανεξαρτησίας γιορτάζεται και στη Γουιάνα, το μοναδικό κράτος της Λατινικής Αμερικής που αποτελούσε βρετανική αποικία -μέχρι τις 26 Μαΐου 1966, οπότε έγινε ανεξάρτητο.
Τέλος, σήμερα είναι η γιορτή της Μητέρας στην Πολωνία (σταθερά την 26η Μαΐου), ενώ ειδικά φέτος σήμερα -τελευταία Κυριακή του μήνα- γιορτάζουν και οι μητέρες στη Γαλλία, σε ορισμένες πρώην γαλλικές αποικίες (όπως η Τυνησία και το Μαρόκο) και στη Σουηδία
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - info:
Στις 26 Μαΐου 1923, ύστερα από αμοιβαίες υποχωρήσεις στο ζήτημα της καταβολής οικονομικών αποζημιώσεων, επιτεύχθηκε συμφωνία στη Λωζάνη της Ελβετίας αναφορικά με το ελληνοτουρκικό ζήτημα, επιτρέποντας στον Ελευθέριο Βενιζέλο να εξέλθει από το ανάκτορο του Ουσί γύρω στις 18.20΄ και ν' ανακοινώσει στους δημοσιογράφους, "Έχομεν ειρήνην". Λίγη ώρα αργότερα, στις επίσημες δηλώσεις του, ο Βενιζέλος δήλωσε: "Πιστεύω ότι επέτυχα ειρήνην υπό τους ευνοωικότερους όρους λαμβανομένης υπ' όψιν της καταστάσεως. Είμαι ευτυχής προσφέρων την ειρήνην εις την χώραν μου". Έμεναν απλά δευτερεύοντα ζητήματα προς διευθέτηση, τα οποία θα επιλύονταν το επόμενο δίμηνο και στις 24 Ιουλίου 1923 θα υπογραφόταν η τελική συνθήκη ειρήνης (Συνθήκη της Λωζάνης).
.
Στις 26 Μαΐου 1952, ο καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας, δρ. Αντενάουερ και οι υπουργοί Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ υπέγραψαν στη Βόνη συνθήκη, με την οποία αποφασίστηκε ο τερματισμός της κατοχής της Δυτικής Γερμανίας από τις συμμαχικές δυνάμεις και η δημιουργία ενός ισότιμου, κυρίαρχου κράτους.
Στις 26 Μαΐου 1978, άφησε την τελευταία της πνοή μια από τις σημαντικότερες ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου, η Κυβέλη, σε ηλικία 90 ετών. Η ηθοποιός νοσηλευόταν στον "Ευαγγελισμό" από τις 20.07.1977, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε υποστεί. Η Κυβέλη είχε ξεχωρίσει από πολύ νωρίς, ενώ είναι χαρακτηριστικός ο ύμνος που είχε γράψει για κείνη ο Γρηγόριος Ξενόπουλος το 1910 χαρακτηρίζοντας τη ως "το κορύφωμα της θεατρικής αναγεννήσεως, πλάσμα πραγματικά εκλεκτό, το οποίο συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηρίσματα του σώματος, που κάνουν τη μεγάλη καλλιτέχνιδα καλλονή, ευγραμμία, πλαστικότητα, ευκινησία και εκφραστικότητα μορφής και συγχρόνως ευφυία, νοημοσύνη, ευαισθησία νεύρων, ιδιοσυγκρασία αληθινά καλλιτεχνική".
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - δημοσιεύματα:
Πριν από τον Ευγένιο Σπαθάρη, ο διασημότερος Έλληνας καραγκιοζοπαίκτης ήταν ο Αντώνης Μόλλας. Στις 26 Μαΐου 1929, η εφημερίδα "Πατρίς" αφιέρωσε ένα εκτενές ρεπορτάζ στον "μπερδέ του Μόλλα", ενώ παράλληλα έδινε και κάποιες άγνωστες λεπτομέρειες για την ιστορία του Καραγκιόζη στο ελληνικό θέατρο.
"Είκοσι δύο περίπου ολόκληρα χρόνια, αφ' ότου ο κ. Μόλλας εμψυχώνει τας σκιάς του αψύχου θιάσου του στον "μπερδέ" του επάνω. Και όμως, ούτε από αυτού θα πρέπει να αρχίση κανείς διά να βρή τις καραγκιόζικες παραδόσεις.
Πολύ πιο πριν, προ εξήντα τουλάχιστον ετών, ένας άλλος περίφημος καραγκιοζοπαίκτης, λησμονημένος πια σήμερα, ο Μπαρμπαγιάννης ο Μπράχαλος, είνε ο ιδρυτής -ή τουλάχιστον φέρεται ως τέτοιος- του λαϊκού θεάτρου του Καραγκιόζη, του οποίου τα ίχην θα τα ανεύρη κανείς εις τας εσχατιάς της τουρκικής θυμοσοφίας.
Πριν από τον Μπράχαλο ο Καραγκιόζης ήτο ένα παραμυθένιο πρόσωπο όπως ο Ναστραδίν Χότζας. Τέτοιο τον πήρε στα χέρια του ο Μπράχαλος, έπειτα με την σειρά τον ανέλαβον άλλοι καραγκιοζοπαίκται, γνωστοί επίσης στους παλαιοτέρους, όπως ο Ρούλιας, ο Μίμαρης, ο Μπέκος και τέλος τον πήρε ο Μόλλας και τον εξελλήνισεν. Έκαμε κάτι περισσότερον ο κ. Μόλλας: ανέβασε τον Καραγκιόζη στο επίπεδο ενός συμβόλου, ενός πανελληνίου τύπου -όπως ο ίδιος μας το εξηγεί- απέδωσε τον Ρωμηό.
- Τι είνε ο Καραγκιόζης μου; μας λέγει ο Μόλλας, είνε η σκιά του αιωνίου Ρωμηού. Τίποτε δεν έμαθε ποτέ του συστηματικά και όμως όλα τα ξέρει. Για τίποτα δεν είνε ειδικός και όμως είνε κατάλληλος για όλα. Φτωχός και κακομοιριασμένος δεν προσκύνησε ποτέ το χρήμα. Πάντα τρώει και πάντα πεινασμένος, πάντα παίρνει και πάντα θεόφτωχος. Έξυπνος και σπινθηροβόλος και πονηρός μα ποτέ κουτός, ποτέ κοιμισμένος. Σατυρίζει τα πάντα και τους πάντας δίχως να πληγώνη κανέναν .Αιώνιος γκρινιάρης, μα ποτέ κατσούφης, παίρνει την ζωή όπως έρχεται. Είνε υπέροχος τύπος ο Καραγκιόζης μου -θα σας πη ακόμη ο κ. Μόλλας- είνε ο ζωντανός Ρωμηός....".
Επίσης, ο συντάκτης του ρεπορτάζ, που παρακολούθησε και μια παράσταση του Καραγκιόζη με τον τίτλο "Γιατρός διά της βίας", περιέγραψε τις εντυπώσεις του από τα παρασκήνια.
"Φαντασθήτε έναν άνθρωπο που δεν είνε μόνον η ψυχή και το σώμα των σκιών που ζωντανεύει στον "μπερδέ", αλλά που είνε ο δημιουργός τους. Ο όλος θίασος αποτελείται από αμέτρητα πρόσωπα και ο αριθμός των οποίων πλουτίζεται καθημερινώς. Δεν είνε πιά τα παληά.. μουκαβαδένια πρόσωπα. Έχουν εξελιχθή και αυτά. Σήμερον είνε δερμάτινα. Κομμένα και σκαλισμένα πάνω σε ψιλό δέρμα, βαμμένα και ζωγραφισμένα καλλιτεχνικώτατα κινούνται από ένα είδος μακρές λαβές σαν το "μανίκι" της κατσαρόλας. Παλαιότερα, όπως θυμούνται όλοι, όταν ένα πρόσωπο μιλούσε σ' ένα άλλο που στεκόταν πίσω του, ήτο υποχρεωμένο να τσακά τη μέση του και να ρίχνη το σώμα του στα πίσω. Σήμερα, εξέλιξις σημαντική, γυρνά ολόκληρο διά να μιλήση.
Ο κ. Μόλλας έχει τους βοηθούς του. Έχει δυο βοηθούς -βωβά άλλως τε πρόσωπα που του χρησιμεύουν να κρατούν τις σκιές, όταν πρέπει να υπάρχουν πολλά πρόσωπα στην σκηνήν. Επίσης, ένας άλλος βοηθός τον βοηθεί στο τραγούδι. Όλα τα άλλα, κινήσεις, διάλογοι, ρόλοι, κείμενον, όλα αυτά περνούν από το χέρι, από το μυαλό κι από το στόμα του κ. Μόλλα.
Θαύμασα την ταχύτητα με την οποίαν αλλάζει προφοράν, λεκτικόν φρασεολογίαν. Με τον Μπάρμπα Γιώργο γίνεται βλάχος, με τον Χατζηαβάτη ντελάλης, με τον Βελιγκέκα Αλβανός, με τη βεζυροπούλα... κόρη κλπ.
Αλλά εκείνο που περισσότερο απ' όλα τα άλλα μου έκαμε εντύπωσι είνε το απρόοπτον του σπινθηροβόλου πνεύματος. Τίποτε απ' όλα που λέγονται και γίνονται, τίποτε δεν είνε γραμμένο. Το πολύ πολύ, αν ο κ. Μόλλας και οι βοηθοί του ξεύρουν τας γενικάς γραμμάς του "έργου". Όλα τα άλλα είνε... "νούκκα" -της στιγμής δηλαδή και ό,τι έλθη στο στόμα...."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου