Πρωτοφανής χαρακτηρίστηκε το 1907 η αποκάλυψη του Γερμανού δημοσιογράφου Χάρδεν ότι δύο μέλη της γερμανικής βασιλικής αυλής, ο πρίγκιπας Φίλιππος του Όλεμπουργκ και ο κόμης Μόλτκε, αμφότεροι 60 χρονών και παντρεμένοι, διατηρούσαν ερωτικό δεσμό. Σε μια εποχή, κατά την οποία η ομοφυλοφιλία θεωρούταν ποινικό αδίκημα σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο πολύ μια τέτοια είδηση σόκαρε όχι μόνο τους Γερμανούς, αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Τις αποκαλύψεις ακολούθησε μια σειρά από δίκες, που πραγματοποιήθηκαν τη διετία 1907-1909, ενώ η πρώτη, που συζητήθηκε τον Οκτώβριο του 1907, αφορούσε τη μήνυση του κόμη Μόλτκε, που εν τω μεταξύ είχε παραιτηθεί από τα αξιώματά του, εναντίον του δημοσιογράφου Χάρδεν, που είχε προβεί στις αποκαλύψεις.
Εφημερίδες απ' όλον τον κόσμο - με εξαίρεση την Τουρκία (Οθωμανική αυτοκρατορία) όπου υπήρξε ρητή απαγόρευση - αναδημοσίευσαν τα πρακτικά, αλλά και μια μυθιστορηματική εκδοχή της παράνομης ερωτικής σχέσης, που - σύμφωνα με τα συντηρητικά δεδομένα της εποχής εκείνης - έπληττε το γόητρο της γερμανικής, αυτοκρατορικής αυλής. Εξαίρεση δεν αποτέλεσε φυσικά και η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών εφημερίδων, που φρόντισαν να κρατούν ενήμερους τους αναγνώστες τους για κάθε "ζουμερή" λεπτομέρεια, ενώ παράλληλα εξέφραζαν τον αποτροπιασμό τους για την "ανήθικη" αυτή υπόθεση.
Με αφορμή τη δίκη Μόλτκε, όπως λανθασμένα αναφερόταν εκείνη η πρώτη δίκη από τις ελληνικές εφημερίδες μιας και ο Μόλτκε είχε τυπικά τη θέση του μηνυτή και όχι του κατηγορουμένου (αν και στη συνείδηση του ελληνικού τύπου θα έπρεπε οι ρόλοι να ήταν αντεστραμμένοι), χρησιμοποιήθηκαν λέξεις-ταμπού μέχρι τότε, όπως "ομοφυλοφιλία" και "ομοφυλόφιλος". Ουσιαστικά, οι λέξεις αυτές, που σήμερα είναι απόλυτα ενσωματωμένες στο ελληνικό λεξιλόγιο, είχαν προκύψει από τις μεταφράσεις των ρεπορτάζ ξένων εφημερίδων, που αναπαράγονταν από τις ελληνικές, ενώ ορισμένοι τις αντιμετώπιζαν με επιφύλαξη και πειραματίζονταν γλωσσικά.
"Θριαμβεύουν λοιπόν τας ημέρας αυτάς με την δίκην του Μόλτκε οι ζητούντες να εκφράσουν επί το σεμνότερον το άγος της γερμανικής αριστοκρατίας λεξιποιοί", παρατηρούσε η εφημερίδα Χρόνος στις 21 Οκτωβρίου 1907, που σημείωνε ότι "Μετά την λέξιν ομοφυλοφιλία εξεφουρνίσθη χθες άλλη καλλιτέρα η φιλομοφυλία". Κι επειδή επικρατούσε ένα γενικότερο ψάξιμο για το ποια λέξη θα απέδιδε σωστότερα στην ελληνική γλώσσα τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ δύο ανδρών, στο ίδιο δημοσίευμα η εφημερίδα δεν παρέλειψε ν' αναφέρει και τις ανεκδιήγητες προτάσεις ενός συνεργάτη της γλωσσολόγου, ο οποίος αντιμετώπισε το γλωσσικό πρόβλημα από την πλευρά της καθαρεύουσας προτείνοντας τις αρκετά κακόηχες λέξεις "θηλαποκρούστης" και "αρρενελξάρης" και αντιστοίχως "θηλαποκρουσία" και "αρρενελξαρρενία" για τον προσδιορισμού του φαινομένου.
Ήταν υποκριτική η στάση αυτή των ελληνικών εφημερίδων, που δήθεν αγνοούσαν την πιθανότητα ερωτικών σχέσεων μεταξύ δύο ανδρών, ενώ στα σχετικά με τη δίκη άρθρα περίσσευαν πλήρως απαξιωτικοί προσδιορισμοί, όπως "απαίσιος εκφυλισμός", "βόρβορος", "βδελυρά όργια", διαφθορά", "κατάπτωσις" κλπ. Ενδεικτικό ήταν το σχόλιο της εφημερίδας Πατρίς ότι με αφορμή την υπόθεση Μόλτκε "Τα Σόδομα και τα Γόμορα ανεφάνησαν εκ νέου, ειδεχθέστερα, φαυλότερα, φρικτότερα, απαισιώτερα" (Πατρίς, 17.10.1907). Φυσικά σε διπλανή στήλη, η εφημερίδα αυτή, όπως και οι περισσότερες της εποχής, φρόντισε ν' αναπαράγει κάθε λεπτομέρεια από τα πρακτικά της δίκης, σχετικά με το "τερατώδες κοινωνικόν σκάνδαλον του Βερολίνου".
Για την ιστορία, ν' αναφέρουμε ότι στην πρώτη εκείνη δίκη ο Χάρδεν, ο δημοσιογράφος που αποκάλυψε το ερωτικό σκάνδαλο και είχε κατηγορηθεί από τον Μόλτκε ότι τον συκοφαντούσε, αθωώθηκε προς μεγάλη ικανοποίηση των Ελλήνων συναδέλφων του, οι οποίοι είχαν εξ αρχής ταχθεί στο πλευρό του. Άλλωστε, κανένας δεν μπορούσε τότε να διανοηθεί ότι 100 (και κάτι λίγα) χρόνια μετά, η ομοφυλοφιλία θα αποτελούσε μια πλήρως αποδεκτή πραγματικότητα - όχι μόνο σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά και νομικά (αν και στην Ελλάδα η νομική αναγνώριση της συμβίωσης των ομοφυλοφίλων προχωράει με τους συνήθεις βραδείς ρυθμούς κάθε κοινωνικής αλλαγής, που καθιστούν τη χώρα μας πάντα ουραγό σε θέματα κοινωνικού και νομικού εκσυγχρονισμού).
Διαβάστε επίσης:
Πότε και πώς ο "υποκριτής" μετονομάστηκε επισήμως σε "ηθοποιό";
Εφημερίδες απ' όλον τον κόσμο - με εξαίρεση την Τουρκία (Οθωμανική αυτοκρατορία) όπου υπήρξε ρητή απαγόρευση - αναδημοσίευσαν τα πρακτικά, αλλά και μια μυθιστορηματική εκδοχή της παράνομης ερωτικής σχέσης, που - σύμφωνα με τα συντηρητικά δεδομένα της εποχής εκείνης - έπληττε το γόητρο της γερμανικής, αυτοκρατορικής αυλής. Εξαίρεση δεν αποτέλεσε φυσικά και η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών εφημερίδων, που φρόντισαν να κρατούν ενήμερους τους αναγνώστες τους για κάθε "ζουμερή" λεπτομέρεια, ενώ παράλληλα εξέφραζαν τον αποτροπιασμό τους για την "ανήθικη" αυτή υπόθεση.
Με αφορμή τη δίκη Μόλτκε, όπως λανθασμένα αναφερόταν εκείνη η πρώτη δίκη από τις ελληνικές εφημερίδες μιας και ο Μόλτκε είχε τυπικά τη θέση του μηνυτή και όχι του κατηγορουμένου (αν και στη συνείδηση του ελληνικού τύπου θα έπρεπε οι ρόλοι να ήταν αντεστραμμένοι), χρησιμοποιήθηκαν λέξεις-ταμπού μέχρι τότε, όπως "ομοφυλοφιλία" και "ομοφυλόφιλος". Ουσιαστικά, οι λέξεις αυτές, που σήμερα είναι απόλυτα ενσωματωμένες στο ελληνικό λεξιλόγιο, είχαν προκύψει από τις μεταφράσεις των ρεπορτάζ ξένων εφημερίδων, που αναπαράγονταν από τις ελληνικές, ενώ ορισμένοι τις αντιμετώπιζαν με επιφύλαξη και πειραματίζονταν γλωσσικά.
"Θριαμβεύουν λοιπόν τας ημέρας αυτάς με την δίκην του Μόλτκε οι ζητούντες να εκφράσουν επί το σεμνότερον το άγος της γερμανικής αριστοκρατίας λεξιποιοί", παρατηρούσε η εφημερίδα Χρόνος στις 21 Οκτωβρίου 1907, που σημείωνε ότι "Μετά την λέξιν ομοφυλοφιλία εξεφουρνίσθη χθες άλλη καλλιτέρα η φιλομοφυλία". Κι επειδή επικρατούσε ένα γενικότερο ψάξιμο για το ποια λέξη θα απέδιδε σωστότερα στην ελληνική γλώσσα τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ δύο ανδρών, στο ίδιο δημοσίευμα η εφημερίδα δεν παρέλειψε ν' αναφέρει και τις ανεκδιήγητες προτάσεις ενός συνεργάτη της γλωσσολόγου, ο οποίος αντιμετώπισε το γλωσσικό πρόβλημα από την πλευρά της καθαρεύουσας προτείνοντας τις αρκετά κακόηχες λέξεις "θηλαποκρούστης" και "αρρενελξάρης" και αντιστοίχως "θηλαποκρουσία" και "αρρενελξαρρενία" για τον προσδιορισμού του φαινομένου.
Ήταν υποκριτική η στάση αυτή των ελληνικών εφημερίδων, που δήθεν αγνοούσαν την πιθανότητα ερωτικών σχέσεων μεταξύ δύο ανδρών, ενώ στα σχετικά με τη δίκη άρθρα περίσσευαν πλήρως απαξιωτικοί προσδιορισμοί, όπως "απαίσιος εκφυλισμός", "βόρβορος", "βδελυρά όργια", διαφθορά", "κατάπτωσις" κλπ. Ενδεικτικό ήταν το σχόλιο της εφημερίδας Πατρίς ότι με αφορμή την υπόθεση Μόλτκε "Τα Σόδομα και τα Γόμορα ανεφάνησαν εκ νέου, ειδεχθέστερα, φαυλότερα, φρικτότερα, απαισιώτερα" (Πατρίς, 17.10.1907). Φυσικά σε διπλανή στήλη, η εφημερίδα αυτή, όπως και οι περισσότερες της εποχής, φρόντισε ν' αναπαράγει κάθε λεπτομέρεια από τα πρακτικά της δίκης, σχετικά με το "τερατώδες κοινωνικόν σκάνδαλον του Βερολίνου".
Για την ιστορία, ν' αναφέρουμε ότι στην πρώτη εκείνη δίκη ο Χάρδεν, ο δημοσιογράφος που αποκάλυψε το ερωτικό σκάνδαλο και είχε κατηγορηθεί από τον Μόλτκε ότι τον συκοφαντούσε, αθωώθηκε προς μεγάλη ικανοποίηση των Ελλήνων συναδέλφων του, οι οποίοι είχαν εξ αρχής ταχθεί στο πλευρό του. Άλλωστε, κανένας δεν μπορούσε τότε να διανοηθεί ότι 100 (και κάτι λίγα) χρόνια μετά, η ομοφυλοφιλία θα αποτελούσε μια πλήρως αποδεκτή πραγματικότητα - όχι μόνο σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά και νομικά (αν και στην Ελλάδα η νομική αναγνώριση της συμβίωσης των ομοφυλοφίλων προχωράει με τους συνήθεις βραδείς ρυθμούς κάθε κοινωνικής αλλαγής, που καθιστούν τη χώρα μας πάντα ουραγό σε θέματα κοινωνικού και νομικού εκσυγχρονισμού).
Διαβάστε επίσης:
Πότε και πώς ο "υποκριτής" μετονομάστηκε επισήμως σε "ηθοποιό";
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου