Όταν ο ελληνικός κινηματογράφος έκανε τα πρώτα του δειλά βήματα στα μέσα της δεκαετίας του 1910, μπορεί να μη διέθετε ικανά τεχνικά μέσα, τα οποία άλλωστε θ' αργούσε πολύ ν' αποκτήσει, ωστόσο οι ιδέες των πρώτων κινηματογραφιστών ήταν αρκετά μεγαλεπήβολες. Έτσι, μια από τις πρώτες ταινίες μεγάλου μήκους, που γυρίστηκε το 1916, φιλοδοξούσε να αναπαραστήσει τα πάθη του Χριστού υπό τον τίτλο "Ο ανήφορος του Γολγοθά".
Για την τύχη της ταινίας, αν δηλαδή προβλήθηκε στις αίθουσες ή αν ολοκληρώθηκαν καν τα γυρίσματα της, γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν σώζεται κάποια κόπια, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ταινίες της προπολεμικής περιόδου, οι οποίες καταστράφηκαν. Ωστόσο, έχουμε αρκετές πληροφορίες για τα.. γυρίσματα, τα οποία προκάλεσαν έκτροπα και κωμικοτραγικά μπερδέματα με την αστυνομία.
Η ταινία "Ο ανήφορος του Γολγοθά" ήταν μια παραγωγή της εταιρίας "Άστυ Φιλμ", ενώ το σενάριο και η σκηνοθεσία ήταν του δημοσιογράφου Δήμου Βρατσάνου. Σύμφωνα με το σενάριο, μια γυναίκα που σπούδαζε σε μοναστήρι των Κυκλάδων, είδε σε όραμα τα πάθη του Χριστού και με αυτήν την αφορμή γινόταν η εξιστόρηση του θείου δράματος.
Συμμετείχαν οι ηθοποιοί Γιώργος Πλούτης (στο ρόλο του Ιησού), Άρης Μαλιαγρός (Φαρισαίος), ένας ηθοποιός με το επώνυμο Ιωαννίδης, το μικρό του οποίο ήταν είτε Κώστας είτε Γιάννης είτε Ιάσων(!), Περικλής Πλεμενίδης (ή Ποιμενίδης), Μαρίκα Φιλιππίδου (στο ρόλο της Μαρίας), Φωτεινή Λούη, Χριστίνα Καλογερίκου, Θανάσης Μαρίκος, Σίμων Κυρηναίος, ενώ ο Μάνος Φιλιππίδης, πρωταγωνιστής του Μουσικού Θεάτρου, υποδυόταν τον Πόντιο Πιλάτο.
Οι πληροφορίες για την τύχη της ταινίας είναι πολλές και αντιφατικές. Οι περισσότερες πηγές υποστηρίζουν ότι τα γυρίσματα της ταινίας δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, ούτε και προβλήθηκε ποτέ στη μεγάλη οθόνη. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, τα γυρίσματα ναι μεν δεν ολοκληρώθηκαν, ωστόσο αργότερα το υπάρχον υλικό μονταρίστηκε και προβλήθηκε με τον τίτλο "Τα Πάθη του Χριστού".
Τέλος, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας "Εμπρός" της 05.04.1969, που έφερε την υπογραφή του Αρτέμη Μάτσα και στηριζόταν σε πληροφορίες που είχε δώσει παλιότερα ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Γιώργος Πλούτης, η ταινία όχι απλά ολοκληρώθηκε, αλλά μάλιστα η "μεγάλη πρεμιέρα" δόθηκε "με εξαιρετική λαμπρότητα στο Πάνθεον και στο θερινό κινηματογράφο του Ζαχαράτου, συνεκέντρωσε όλη την καλή κοινωνία και θεωρήθηκε το κοσμικώτερο καλλιτεχνικό γεγονός της εποχής. Το αποτέλεσμα - παρ' όλο που οι εφημερίδες είχαν απασχοληθή εκτενώς με τα διάφορα επεισόδια του γυρίσματος - ήταν πολύ ικανοποιητικά και οι εισπράξεις εξαιρετικές".
Ωστόσο, οι πληροφορίες που είχαν δημοσιευτεί από την εφημερίδα το 1969 δεν επιβεβαιώνονται από καμία άλλη πηγή, ούτε καν από το αρχείο των εφημερίδων της εποχής, στις οποίες δεν υπάρχει καμία ιδιαίτερη πληροφορία για την ταινία.
Αυτό στο οποίο συγκλίνουν όλες οι πηγές είναι τα επεισόδια που συνέβησαν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και ειδικότερα, όταν γυριζόταν η σκηνή της ανάβασης στο Γολγοθά. Ως "Γολγοθάς" είχε επιλεγεί ο λόφος της Δεξαμενής στα Άνω Πετράλωνα, στην περιοχή των παλαιών Σφαγείων. Σύμφωνα με το βιβλίο "Πετράλωνα, μια συνοικία Άνω - Κάτω" των Μάρως Βουγιούκα και Βασίλη Μεγαρίδη (εκδόσεις Φιλιππότη), όταν ξεκίνησε η κουστωδία με τον Πλούτη/Χριστό να κουβαλάει στους ώμους του τον Σταυρό και να συνοδεύεται από κομπάρσους που υποδύονταν τους Ρωμαίους στρατιώτες και το λοιπό πλήθος, διάφοροι παριστάμενοι "περίεργοι", που παρακολουθούσαν το γύρισμα και δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι επρόκειτο για ταινία, διέδωσαν την είδηση ότι "Ξανασταυρώνουν το Χριστό!" και επακολούθησε σύρραξη, που οδήγησε σε διακοπή των γυρισμάτων - οριστική σύμφωνα με τους συγγραφείς. Διαβάζουμε:
"Οι πετρομαχητές των Πετραλώνων συγκεντρώθηκαν αμέσως στο λόφο εφοδιασμένοι με "πυρομαχικά" όχι μόνο πέτρες, αλλά και ξύλα, σίδερα, ακόμα και υπολείμματα από τα παρακείμενα σφαγεία της Αθήνας και άρχισαν να εκσφενδονίζουν τα εφόδιά τους επάνω στην κουστωδία. Το τι έγινε είναι δύσκολο να περιγραφεί: Αλλόφρονες ο σκηνοθέτης, ο οπερατέρ και οι ηθοποιοί το έβαλαν στα πόδια, ενώ τα μουλάρια, που έμειναν χωρίς αναβάτη, όρμησαν αφηνιασμένα προς κάθε κατεύθυνση, σκορπίζοντας τον πανικό, κάτω από τον καταιγισμό από πέτρες που δεν έλεγε να σταματήσει".
Στο αφιέρωμα της εφημερίδας "Εμπρός" τον Απρίλιο του 1969, τα επεισόδια περιγράφονται με ιλαρότητα, ότι ξεκίνησαν από "πιτσιρίκους και διάφορους τύπους που παρακολουθούσαν του θέαμα" αρχίζοντας έναν "αμείλικτο πετροπόλεμο", στον οποίο μάλιστα συμμετείχαν και οι ηθοποιοί "εφαρμόζοντας το "τα του Καίσαρος τω Καίσαρι" με όλη τη σημασία της φράσεως". Και συνεχίζει η περιγραφή της εφημερίδας:
"Το πανδαιμόνιο έγινε μεγαλύτερο όταν τα άλογα που συμμετείχαν στην πομπή, άρχισαν να αφηνιάζουν. Οι αξιωματικοί που τα ίππευαν καθώς και οι... πραιτωριανοί, μάταια προσπάθησαν να τα συγκρατήσουν. Έτσι, με τους παράξενους αναβάτες τους, που έτρεμαν κυριολεκτικά, έφτασαν στις... Τζιτζιφιές. Η συνέχεια είναι πολύ πρωτότυπη και δύσκολα μπορεί να την συλλάβει η ανθρώπινη φαντασία. Η Αστυνομία βλέποντας τους παράξενους καβαλλάρηδες, τους επέρασε για τρελλούς... Ώρες κράτησε η ανάκριση. Όταν αφέθηκαν ελεύθεροι, επέστρεψαν πάλι στον τόπο του γυρίσματος - του.. μαρτυρίου θα έπρεπε να γράψουμε καλύτερα - για να συνεχίσουν την εργασία τους".
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, που υποστήριζε ότι ήταν βασισμένο σε αφήγηση του πρωταγωνιστή, όμως δεν επαληθεύεται από άλλη πηγή, το ίδιο βράδυ συνεχίστηκαν τα γυρίσματα, όμως οι σκηνές βγήκαν "κατάμαυρες", κάτι που πεισμάτωσε τους συντελεστές συνεχίζοντας και τις επόμενες μέρες, με την παρουσία πολλών περίεργων θεατών, οι αντιδράσεις των οποίων ήταν ποικίλες.
Επίσης, άλλα ενδιαφέροντα παραλειπόμενα από το ρεπορτάζ του "Εμπρός" ήταν το μεθύσι των ηθοποιών, οι οποίοι θέλοντας να γιορτάσουν λίγο πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα κάθισαν σ' ένα ταβερνάκι πίνοντας το ένα ποτηράκι μετά το άλλο, αλλά και η τρομακτική ζέστη που επικρατούσε κατά την ώρα των γυρισμάτων, με αποτέλεσμα να λιώνει το πρόχειρο μακιγιάζ στο πρόσωπο του Πλούτη, την ώρα που ανέβαζε (με τη βοήθεια κομπάρσων) τον "Σταυρό" βάρους 50 οκάδων στο "Γολγοθά", δηλαδή στο λόφο της Δεξαμενής.
Ανεξάρτητα από το αν όντως ολοκληρώθηκαν ή όχι τα γυρίσματα της ταινίας ή αν προβλήθηκε τελικά στους κινηματογράφους, το μόνο σίγουρο είναι ότι "Ο ανήφορος του Γολγοθά ήταν η πιο σουρεαλιστική ταινία, που έχει γυριστεί ποτέ για τα Πάθη του Ιησού.
Πηγές:
tainiothiki.gr
εφημερίδα "Εμπρός" 05.04.1969
Μάρω Βουγιούκα και Βασίλης Μεγαρίδης, "Πετράλωνα, μια συνοικία Άνω - Κάτω", εκδόσεις Φιλιππότη
Σχετικά θέματα:
Ο Ιησούς στον παγκόσμιο κινηματογράφο: από το Χόλιγουντ μέχρι την Ελλάδα και το Ιράν
Ο Ιησούς στον παγκόσμιο κινηματογράφο: από το Χόλιγουντ μέχρι την Ελλάδα και το Ιράν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου