14 Ιουνίου 2013

Όταν το ΕΙΡΤ αναδιαρθρώθηκε και έγινε ΕΡΤ


"Ιδρύεται διά του παρόντος νομικόν πρόσωπον ιδιωτικού δικαίου, υπό την επωνυμίαν "Ελληνική Ραδιοφωνία - Τηλεόρασις" (Ε.Ρ.Τ.), εδρεύον εν Αθήναις, διά την οργάνωσιν, εκμετάλλευσιν και ανάπτυξιν της Ραδιοφωνίας και Τηλεοράσεως". Και όπως οριζόταν στο άρθρο 3 του ίδιου νόμου:
"1. Σκοπός της Ε.Ρ.Τ. είναι η διά της ασκήσεως του κατά το άρθρον 1 δικαιώματος ενημέρωσις, επιμόρφωσις και ψυχαγωγία του ελληνικού λαού.
Αι εκπομπαί της Ε.Ρ.Τ. οφείλουν να διαπνέωνται από δημοκρατικόν πνεύμα, συνείδησιν πολιτιστικής ευθύνης, ανθρωπισμόν και αντικειμενικότητα, να είναι δε προσηρμοσμέναι εις την ελληνικήν πραγματικότητα". Και κάπως έτσι, γεννήθηκε η ΕΡΤ, ως διάδοχος του ΕΙΡΤ, το Νοέμβριο του 1975.

Η κατάθεση του νομοσχεδίου, που προέβλεπε την αναδιοργάνωση του ΕΙΡΤ και τη σύσταση νέας ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία "Ελληνική Ραδιοφωνία - Τηλεόραση" (ΕΡΤ), κατατέθηκε στη Βουλή στις 14 Νοεμβρίου 1975 από τον τότε υπουργό Προεδρίας, Γεώργιο Ράλλη. Η συζήτηση του νομοσχεδίου ξεκίνησε στις 26 Νοεμβρίου 1975, ενώ η ψήφιση του ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης, με την πλειοψηφία να κάνει δεκτές μικρές μόνο τροποποιήσεις στο αρχικό κείμενο. Στις 6 Δεκεμβρίου, ο ψηφισθείς νόμος 230/1975 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (φ. υπ' αριθμ. 272 τ. Α΄).

Αξίζει να σταθούμε στην εισηγητική έκθεση που συνόδευε το σχέδιο νόμου και η οποία τόνιζε την "αύξουσα σημασία της τηλεοράσεως", αλλά και το γεγονός ότι ζητήθηκε "η γνώμη διεθνούς κύρους εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι μετεκλήθησαν δια να μελετήσουν επιτοπίως τα προκύπτοντα εις την ελληνικήν πραγματικότητα ζητήματα".
Μάλιστα, η εισηγητική έκθεση αναφερόταν ονομαστικά στον πρώην γενικό διευθυντή του BBC, σερ Χιου Γκρην, οι γενικότερες υποδείξεις του οποίου "ελήφθησαν σοβαρά υπόψη". Ο σερ Γκριν είχε εντοπίσει τα -κατά τη γνώμη του- βασικά προβλήματα που είχε το τότε ΕΙΡΤ, τα οποία υποτίθεται ότι θα έλυνε το νέο σχέδιο νόμου για την αναδιοργάνωση του μέσω της ίδρυσης μιας νέας εταιρίας, της ΕΡΤ.
Έτσι, λοιπόν, οι κύριες παθογένειες που θα λύνονταν με το νέο νόμο και που περιγράφονταν στην εισηγητική έκθεση ήταν οι εξής: ".... η υπερογκωμένη και βραδυκίνητος γραφειοκρατία, η υποχρέωσις της εγκρίσεως και της παραμικρότερης δαπάνης από το υπουργείον των οικονομικών, η ασθενής οικονομική κατάστασις του ιδρύματος, αι τεχνικαί του ατέλειαι, η έλλειψις εις μέγαν βαθμόν ειδικώς εκπαιδευμένου προσωπικού προγράμματος".
Είναι ενδιαφέρον ότι οι ίδιες παθογένειες αναφέρονται και σήμερα -η μόνη διαφορά είναι ότι δεν χρησιμοποιείται η αποκρουστική καθαρεύουσα- και το ερώτημα που γεννάται είναι απλό: Ποιος εγγυάται ότι μετά από λίγα χρόνια δεν θα ξανασυζητάμε για τα ίδια ακριβώς προβλήματα της ΝΕΡΙΤ ή όπως αλλιώς ονομαστεί η νέα εταιρία - αν φυσικά περάσει το κυβερνητικό νομοσχέδιο. Και να μην πάμε σε βάθος χρόνου εξετάζοντας τι μπορεί να γίνει σε δέκα, είκοσι ή τριάντα χρόνια...
Κατά πόσο μπορεί να πείσει για το ειλικρινές των προθέσεων του ένας υπουργός, που τη μια μέρα καταγγέλλει όσους διακινούν σενάρια για το κλείσιμο της ΕΡΤ και την επομένη αυτοαναιρείται καταγγέλλοντας συμπεριφορές που συνεχίζονταν απτόητες και ακατάβλητες και επί της δικής του υπουργικής θητείας; Κατά πόσο μπορεί να υλοποιήσει ένα σοβαρό πρόγραμμα εξυγίανσης ένας υπουργός, επί θητείας του οποίου συνεχίστηκαν απτόητες οι ίδιες παθογένειες, από την πρόσληψη "γαλάζιων" δημοσιογράφων και άπειρων παρουσιαστών μέχρι τη σπατάλη τεράστιων χρηματικών ποσών για εξωτερικές παραγωγές;
Τότε, η εισηγητική έκθεση του νόμου για την ίδρυση της ΕΡΤ, το Νοέμβριο του 1975, αποφαινόταν ότι "υπό την νέαν μορφήν η ραδιοφωνία και η τηλεόρασις αποκτούν αυτοτέλειαν πραγματικήν και μεγάλην ευχέρειαν προσαρμογής εις τας εξελισσομένας συνθήκας, ώστε ν' ανταποκρίνωνται εις τας απαιτήσεις της αποστολής των εντός του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας.... Κατά ταύτα το προτεινόμενον σχέδιον νόμου ρυθμίζει τα της λειτουργίας της ραδιοφωνίας και τηλεοράσεως με πνεύμα σύγχρονον, δημοκρατικόν και προοδευτικόν, ενηρμονισμένον εις τας αρχάς που ισχύουν εις τας προηγμένας δημοκρατικάς χώρας, εν πολλοίς δε είναι ακόμη φιλελευθερώτερον των εφαρμοζομένων εις πλείστας των ανωτέρω χωρών συστημάτων".
Στην πράξη, ουδέποτε η ΕΡΤ είχε πραγματική αυτοτέλεια ούτε φημιζόταν για την αντικειμενικότητα της ενημέρωσης που παρείχε, όμως ποιος εγγυάται ότι αυτό θα συμβεί ξαφνικά στο νέο σχήμα; Ο υπουργός που κατηγόρησε τους εργαζομένους ότι ασκούν αντιπολίτευση στην κυβέρνηση; Δηλαδή αντικειμενικός είναι όποιος χειροκροτεί άκριτα τις κυβερνητικές αποφάσεις; Σε ποια δημοκρατία; Ή μήπως θα διοριστούν μη κομματικά στελέχη στις θέσεις του γενικού διευθυντή, του διευθυντή ενημέρωσης κλπ.;
Επίσης, το σχέδιο νόμου του 1975 προέβλεπε ότι "Άμα τη ενάρξει της ισχύος του παρόντος άπαν το προσωπικόν του καταργουμένου Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και Τηλεοράσεως (Ε.Ι.Ρ.Τ.), μόνιμον, έκτακτον ή επί συμβάσει, ως και το επί οιασδήποτε σχέσει εργασίας τελούν μετά του Ε.Ι.Ρ.Τ. μεταφέρεται εις την Ε.Ρ.Τ., θεωρείται ως ίδιον αυτής προσωπικόν και συνεχίζει παρέχον τας υπηρεσίας υπό τας αυτάς ως άνω διακρίσεις μέχρι της οριστικής ρυθμίσεως της εντάξεώς του εις την Ε.Ρ.Τ.", παρόλο που ο υφυπουργός Προεδρίας, κ. Λαμπρίας, είχε δηλώσει την πρόθεση της κυβέρνησης να φέρει νέο νομοσχέδιο, που θα έδινε τη δυνατότητα εκούσιας εξόδου για τους υπαλλήλους της ΕΡΤ.
Προφανώς, η τότε κυβέρνηση είχε κατανοήσει ότι οι μεταβολές δεν μπορούν να είναι βίαιες και απόλυτες, αλλά χρειάζονται μεταβατικά διαστήματα και -πάνω απ' όλα- με την κρατική τηλεόραση ανοιχτή. Και μην φέρει κανείς ως επιχείρημα ότι δεν υπήρχαν τότε ιδιωτικά κανάλια, γιατί πάντως υπήρχε η ΥΕΝΕΔ, ο σταθμός των ενόπλων δυνάμεων, ο οποίος παρέμενε αυτόνομος και δεν υπαγόταν στη νεοσυσταθείσα ΕΡΤ -με προοπτική ενσωμάτωσης σε βάθος χρόνου.
Εξάλλου, λίγες μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο πρώτος γενικός διευθυντής της ΕΡΤ, Ιωάννης Λάμψιας, παραδεχόταν σε συνέντευξη τύπου ότι ναι μεν "θα μπορούσε η μεταβολή να είναι ριζικώτερη, αν αγνοούσαμε την ελληνική πραγματικότητα και προβαίναμε σε ομαδικές απολύσεις", όμως την ίδια στιγμή απέκλειε κάθετα αυτό το ενδεχόμενο με το επιχείρημα ότι "το προσωπικό της ΕΡΤ αγωνίσθηκε με μικρές αμοιβές και πρωτόγονες συνθήκες για να φτιάξει όσα έγιναν και ότι μπορεί τώρα να αξιοποιηθεί και να αποδώσει πολύ περισσότερο, αν καταλάβει πως υπάρχει διάθεση για σοβαρή δουλειά".
Χωρίς να συκοφαντεί και να διαβάλλει συλλήβδην το προσωπικό της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης, ο γενικός διευθυντής της εξέφραζε τη βεβαιότητα ότι "γρήγορα οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ θα παύσουν να κατέχονται από ανασφάλεια και ότι με τη βοήθεια εντατικών μετεκπαιδεύσεων, θα συμπληρώσουν τα κενά που τυχόν υπάρχουν στην κατάρτιση τους και θα εργασθούν με πλήρη απόδοση". Όσον αφορά τους υψηλόμισθους υπαλλήλους, που και τότε υπήρχαν, ο Λάμψιας τόνισε ότι "θα τους δοθεί η ευχέρεια της εθελουσίας εξόδου".
Τόσα απλά ήταν τα πράγματα. Ούτε απειλές διατυπώθηκαν, ούτε ύβρεις. Ή μήπως έχει κανείς την ψευδή εντύπωση ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης πρέπει να επικρατεί η βαρβαρότητα και η επίδειξη τσαμπουκά εκ του ασφαλούς;
Δυστυχώς, ορισμένοι δεν μπορούν να καταλάβουν πόσο σημαντική είναι αυτή η παράμετρος. Χαρακτηριστικό είναι το ποστ σε ιστοσελίδα, που ποτέ δεν έκρυψε ότι πρόσκειται φιλικά στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Αναφέρεται περιφρονητικά σε κάτι "παλικαράκια", που παρουσίαζαν εκπομπή στην ΕΤ-3 κόστους 6.500 ευρώ/επεισόδιο με τη χαρακτηριστική φράση "δεν ξέρουμε τι τηλεθέαση είχε", ενώ "αποκαλύπτει" και το έγγραφο ανάθεσης της εκπομπής, που φέρει ημερομηνία Δεκεμβρίου 2012, ξεχνώντας ποιος ήταν υπουργός Τύπου τότε - ο ίδιος που είναι υπουργός και σήμερα, με τη διαφορά ότι τώρα μόλις θυμήθηκε τις σπατάλες, που αποδεδειγμένα και ο ίδιος ανέχθηκε, χωρίς να αισθάνεται την παραμικρή ευθιξία ν' αναλάβει το πολιτικό κόστος αυτής της αδράνειας ή αδιαφορίας.
Εξάλλου, η ίδια ιστοσελίδα ξεχνά και πόσο κόστισε η αμοιβή και μόνο της κόρης πρώην βουλευτή της ΝΔ, που προσελήφθη μέσα σε μία νύκτα ως "μεγάλο ταλέντο", αν και δεν είχε καμία πείρα παρουσίασης, και η οποία παρουσίαζε εκπομπή με τηλεθεάσεις 1-2%. Αχ... αμνησία που έχουν κάποιοι άνθρωποι!
Το ερώτημα, όμως, παραμένει μετέωρο. Ήταν η 11η Ιουνίου 2013 η τελευταία μέρα λειτουργίας της ΕΡΤ ή πρόκειται απλά για μια κακή παρένθεση;


Σχετικά θέματα: ντΕΡΤια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου