1897: Υπογράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη η οριστική συνθήκη ειρήνης Ελλάδας και Τουρκίας μετά τον πόλεμο του Απριλίου της ίδιας χρονιάς. Τα πρώτα τηλεγραφήματα δεν ήταν ιδιαίτερα κατατοπιστικά για το περιεχόμενο της συμφωνίας, που πάντως επί της ουσίας επαναλάμβανε τους όρους της προκαταρκτικής συμφωνίας της 6ης Σεπτεμβρίου και διευθετούσε
Υπουργείον Εξωτερικών
Αθήνας
Μονογραφηθέντος του ενδεκάτου άρθρου, η ειρήνη υπεγράφη σήμερον την 3 1/2 μ.μ. εις το μέγαρον της Υψηλής Πύλης.
Μαυροκορδάτος
Στεφάνου
Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να καταβάλλει στην Οθωμανική αυτοκρατορία αποζημίωση ύψους τεσσάρων εκατομμυρίων λιρών, σύμφωνα με τους όρους της προκαταρκτικής συνθήκης, δηλαδή με δάνειο από την πλευρά των ευρωπαϊκών δυνάμεων, με αντάλλαγμα τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, ενώ οι Τούρκοι θα εκκένωναν τη Θεσσαλία "εντός ενός μηνός από της στιγμής καθ' ην αι Δυνάμεις θα αναγνωρίσωσιν ότι εξεπληρώθησαν οι προβλεπόμενοι όροι εις τας δύο τελευταίας παραγράφους του 8ου άρθρου της προκαταρκτικής συνθήκης και όταν η εποχή του δανείου της πολεμικής αποζημιώσεως ήθελεν ορισθή υπό της διεθνούς επιτροπής συμφώνως προς τας διατάξεις του οικονομικού συμβιβασμού του μνημονευομένου εν τω άρθρω εκείνω" (άρθρο 3).
1920: Πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα, με το οποίο ο λαός κλήθηκε να επικυρώσει την πρόθεση της κυβέρνησης που προέκυψε από τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, για την επιστροφή του Κωνσταντίνου στο θρόνο. Παρά τη ρηματική διακοίνωση των ευρωπαϊκών δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία και Ιταλία) προς την ελληνική κυβέρνηση τρεις μέρες νωρίτερα για εμπλοκή στις διπλωματικές τους σχέσεις με την Ελλάδα από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και την επάνοδο του Κωνσταντίνου, που κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και μέχρι την εκθρόνισή του στις 29 Μαΐου 1917 είχε κρατήσει γερμανόφιλη στάση, η ελληνική κυβέρνηση αψήφησε την προειδοποίηση αυτή.
Την ίδια μέρα, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Πατρίς" δημοσιεύτηκε άρθρο του Αλέξανδρου Παπαναστασίου με τίτλο "Η ΘΥΣΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΕΙΝΗ", μια ύστατη έκκληση να επικρατήσει η σωφροσύνη:
"Όταν προ ολίγων ακόμη ημερών επί τη αναγγελία Αγγλικών αντιπροτάσεων εις τας Γαλλικάς διά την υπόθεσίν μας εξεφράζομεν την έκπληξίν μας διά την κυβερνητικήν αισιοδοξίαν, δεν εφανταζόμεθα ότι τόσον ταχέως και τόσον οικτρώς θα διεψεύδοντο αι ελπίδες περί προσχωρήσεως των Δυνάμεων εις τας επισήμους Ελληνικάς αντιλήψεις και επιθυμίας. Η διακοίνωσις των Δυνάμεων υπερηκόντισε δυστυχώς και των πλέον απαισιοδόξων τους φόβους. Απειλούμεθα, ύστερα από τόσας θυσίας, να χάσωμεν την θέσιν μας μεταξύ των νικητών, να ίδωμεν διαλυομένην την ενσαρκωθείσαν εις θαυμαστήν πραγματικότητα εθνικήν αποκατάστασιν και το δύσμοιρον αυτό Κράτος χανόμενον εις την απομόνωσιν και εις την πλήρη αβεβαιότητα περί του μέλλοντος. Χειροτέραν εξέλιξιν δεν ημπορούσε κανείς να φαντασθή.
Ό,τι δε απελπίζει περισσότερον είνε ότι από μεν το ένα μέρος η πλειονοψηφία του λαού έχει αποκτήσει μίαν κεκτημένην ταχύτητα εις τον στραβόν δρόμον και ούτε θέλει ούτε καιρός και ευκαιρία υπάρχει να ακούση τίποτε, από δε το άλλο μέρος η Κυβέρνησις δεικνύει πλήρη ανικανότητα να αντιληφθή την κατάστασιν και μεγαλειτέραν ατολμίαν... Τα παλαιά παθήματα δεν έγειναν μαθήματα. Ο δικολαβισμός και η πονηρία του 1916 αναζούν. Δεν γνωρίζει δε κανείς πού να στραγή, διά να συντελέση να μη πέσωμεν εις τον κρημνόν, εις τον οποίον φερόμεθα....
... Η ιστορία ποτέ δεν θα δικαιώση τον Κωνσταντίνο, διότι, πλην πολλών άλλων, επέμεινε πεισμόνως και εγωϊστικώς να διατηρή ζήτημα παλινορθώσεώς του και μετά την συμμαχικήν νίκην. Όσον περισσότερον υψηλά ευρίσκεται κανείς από απόψεως θέσεως, τόσον μεγαλειτέραν υποχρεώσιν έχει να φέρη τας συνεπείας των πράξεών του. Αι πράξεις δε του Κωνσταντίνου, κατέστησαν, μετά την ανταντικήν νίκην, απολύτως αδύνατον την επάνοδόν του εις τον Θρόνον χωρίς εθνικήν καταστροφήν. Η εξουσία, την οποίαν είχεν ο Κωνσταντίνος δεν του είχε δοθεί από κανένα Θεόν αλλ' από τον λαόν. Η δε αγάπη με την οποία τον περιέβαλλεν άλλοτε και εξακολουθεί να τον περιβάλλη ακόμη και σήμερον κατά πλειονοψηφίαν παρέχουν εις τον λαόν το δικαίωμα να αξιοί έστω και στοιχειώδη ανταπόδοσιν εκ μέρους εκείνου, ανταπόδοσιν εκδηλουμένην εις σωτηρίους πράξεις"
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, το 98% είχε ψηφίσει υπέρ της επιστροφής του Κωνσταντίνου. Να σημειωθεί ότι το κόμμα των Φιλελευθέρων ζήτησε από τους οπαδούς του να απέχουν. Την επόμενη μέρα, ο Δημήτρης Λαμπράκης, διευθυντής και εκδότης της εφημερίδας "Πατρίς", διαπίστωνε και προειδοποιούσε: "Εάν εφαντάσθημεν μίαν στιγμήν ως αδιαφιλονείκητον την πολιτικήν ωριμότητα του Ελληνικού λαού, και εάν επιστεύσαμεν πως είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί πλέον η εποχή των πολιτικών ρωμαντισμών με τους οποίους εκυβερνήθημεν επί μακράς δεκαετηρίδας, καλούμεθα τώρα να ομολογήσωμεν ειλικρινώς ότι ηπατήθημεν εις τας σκέψεις μας....
Και την επαύριον του δημοψηφίσματος, μιας επί πλέον ανωφελούς αλλά επικινδύνου προκλήσεως κατά των Συμμάχων, ενός δημοψηφίσματος, το οποίον θα παρουσιάση ολόκληρον τον λαόν ως Κωνσταντινικόν, ενώ μόλις η πλειονοψηφία των ΠΕΝΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΕΚΑΤΟΣΤΩΝ υπερεψήφισε, διά να επιπέσουν αι ευθύναι επί ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ του ανευθύνου λαού, όπισθεν του οποίου κρύπτονται σήμερον οι αληθείς ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ, την επαύριον τουλάχιστον αυτού του Δημοψηφίσματος, αναμένομεν να συνέλθουν, και να αναμετρήσουν τώρα, - την τελευταίαν στιγμήν - το μέγεθος του κακού που πρόκειται να προσγίνη εις την πατρίδα των".
1951: Η Ελλάδα μέσω του αντιπροσώπου της στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, Γεώργιου Μαύρου, έθεσε θέμα απόδοσης της Κύπρου, ενώ την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκαν συλλαλητήρια για το ίδιο θέμα και στην Αθήνα. Στην αγόρευσή του από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, ο Μαύρος σημείωσε: (όπως δημοσιεύτηκε ο λόγος του στις εφημερίδες):
".... Τον Ιανουάριον του 1950, ο λαός της Κύπρου εις μίαν αυθόρμητον εκδήλωσιν της θελήσεώς του προέβη εις λαϊκόν δημοψήφισμα. Είμαι βέβαιος ότι ο έντιμος αντιπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου έχει γνώσιν της συντριπτικής πλειοψηφίας διά της οποίας ο λαός της Κύπρου εξέφρασε τους πολιτικούς του πόθους. Είναι λυπηρόν εν τούτοις ότι το Ηνωμένον Βασίλειον απεφάσισε να μη ανακοινώση την πληροφορίαν ταύτην προς τα Ηνωμένα Έθνη, αποστερούν ούτω την οργάνωσίν μας ενός εξαρετικώς καταλλήλου και σημαντικού γεγονότος, εκφράζοντος την επιθυμίαν και την θέλησιν του λαού της Κύπρου προς αυτοδιάθεσιν. Η Ελληνική αντιπροσωπεία, φέρουσα το ζήτημα τούτο ενώπιον της επιτροπής, το πράττει με την ελπίδα ότι η αντιπροσωπεία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα λείψη να λάβη υπό σοβαράν έποψιν τα γεγονότα τα οποία ανέφερον.
Ελπίζομεν, επί πλέον, ότι η βρεταννική κυβέρνησις θα ικανοποιήση τους πόθους της Κύπρου, συμφώνως προς τας αρχάς αι οποίαι τόσον εμφαντικώς εξετέθησαν από όλους τους αντιπροσώπους κατά την διάρκειαν της γενικής συζητήσεως"
1920: Πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα, με το οποίο ο λαός κλήθηκε να επικυρώσει την πρόθεση της κυβέρνησης που προέκυψε από τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, για την επιστροφή του Κωνσταντίνου στο θρόνο. Παρά τη ρηματική διακοίνωση των ευρωπαϊκών δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία και Ιταλία) προς την ελληνική κυβέρνηση τρεις μέρες νωρίτερα για εμπλοκή στις διπλωματικές τους σχέσεις με την Ελλάδα από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και την επάνοδο του Κωνσταντίνου, που κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και μέχρι την εκθρόνισή του στις 29 Μαΐου 1917 είχε κρατήσει γερμανόφιλη στάση, η ελληνική κυβέρνηση αψήφησε την προειδοποίηση αυτή.
Την ίδια μέρα, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Πατρίς" δημοσιεύτηκε άρθρο του Αλέξανδρου Παπαναστασίου με τίτλο "Η ΘΥΣΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΕΙΝΗ", μια ύστατη έκκληση να επικρατήσει η σωφροσύνη:
"Όταν προ ολίγων ακόμη ημερών επί τη αναγγελία Αγγλικών αντιπροτάσεων εις τας Γαλλικάς διά την υπόθεσίν μας εξεφράζομεν την έκπληξίν μας διά την κυβερνητικήν αισιοδοξίαν, δεν εφανταζόμεθα ότι τόσον ταχέως και τόσον οικτρώς θα διεψεύδοντο αι ελπίδες περί προσχωρήσεως των Δυνάμεων εις τας επισήμους Ελληνικάς αντιλήψεις και επιθυμίας. Η διακοίνωσις των Δυνάμεων υπερηκόντισε δυστυχώς και των πλέον απαισιοδόξων τους φόβους. Απειλούμεθα, ύστερα από τόσας θυσίας, να χάσωμεν την θέσιν μας μεταξύ των νικητών, να ίδωμεν διαλυομένην την ενσαρκωθείσαν εις θαυμαστήν πραγματικότητα εθνικήν αποκατάστασιν και το δύσμοιρον αυτό Κράτος χανόμενον εις την απομόνωσιν και εις την πλήρη αβεβαιότητα περί του μέλλοντος. Χειροτέραν εξέλιξιν δεν ημπορούσε κανείς να φαντασθή.
Ό,τι δε απελπίζει περισσότερον είνε ότι από μεν το ένα μέρος η πλειονοψηφία του λαού έχει αποκτήσει μίαν κεκτημένην ταχύτητα εις τον στραβόν δρόμον και ούτε θέλει ούτε καιρός και ευκαιρία υπάρχει να ακούση τίποτε, από δε το άλλο μέρος η Κυβέρνησις δεικνύει πλήρη ανικανότητα να αντιληφθή την κατάστασιν και μεγαλειτέραν ατολμίαν... Τα παλαιά παθήματα δεν έγειναν μαθήματα. Ο δικολαβισμός και η πονηρία του 1916 αναζούν. Δεν γνωρίζει δε κανείς πού να στραγή, διά να συντελέση να μη πέσωμεν εις τον κρημνόν, εις τον οποίον φερόμεθα....
... Η ιστορία ποτέ δεν θα δικαιώση τον Κωνσταντίνο, διότι, πλην πολλών άλλων, επέμεινε πεισμόνως και εγωϊστικώς να διατηρή ζήτημα παλινορθώσεώς του και μετά την συμμαχικήν νίκην. Όσον περισσότερον υψηλά ευρίσκεται κανείς από απόψεως θέσεως, τόσον μεγαλειτέραν υποχρεώσιν έχει να φέρη τας συνεπείας των πράξεών του. Αι πράξεις δε του Κωνσταντίνου, κατέστησαν, μετά την ανταντικήν νίκην, απολύτως αδύνατον την επάνοδόν του εις τον Θρόνον χωρίς εθνικήν καταστροφήν. Η εξουσία, την οποίαν είχεν ο Κωνσταντίνος δεν του είχε δοθεί από κανένα Θεόν αλλ' από τον λαόν. Η δε αγάπη με την οποία τον περιέβαλλεν άλλοτε και εξακολουθεί να τον περιβάλλη ακόμη και σήμερον κατά πλειονοψηφίαν παρέχουν εις τον λαόν το δικαίωμα να αξιοί έστω και στοιχειώδη ανταπόδοσιν εκ μέρους εκείνου, ανταπόδοσιν εκδηλουμένην εις σωτηρίους πράξεις"
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, το 98% είχε ψηφίσει υπέρ της επιστροφής του Κωνσταντίνου. Να σημειωθεί ότι το κόμμα των Φιλελευθέρων ζήτησε από τους οπαδούς του να απέχουν. Την επόμενη μέρα, ο Δημήτρης Λαμπράκης, διευθυντής και εκδότης της εφημερίδας "Πατρίς", διαπίστωνε και προειδοποιούσε: "Εάν εφαντάσθημεν μίαν στιγμήν ως αδιαφιλονείκητον την πολιτικήν ωριμότητα του Ελληνικού λαού, και εάν επιστεύσαμεν πως είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί πλέον η εποχή των πολιτικών ρωμαντισμών με τους οποίους εκυβερνήθημεν επί μακράς δεκαετηρίδας, καλούμεθα τώρα να ομολογήσωμεν ειλικρινώς ότι ηπατήθημεν εις τας σκέψεις μας....
Και την επαύριον του δημοψηφίσματος, μιας επί πλέον ανωφελούς αλλά επικινδύνου προκλήσεως κατά των Συμμάχων, ενός δημοψηφίσματος, το οποίον θα παρουσιάση ολόκληρον τον λαόν ως Κωνσταντινικόν, ενώ μόλις η πλειονοψηφία των ΠΕΝΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΕΚΑΤΟΣΤΩΝ υπερεψήφισε, διά να επιπέσουν αι ευθύναι επί ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ του ανευθύνου λαού, όπισθεν του οποίου κρύπτονται σήμερον οι αληθείς ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ, την επαύριον τουλάχιστον αυτού του Δημοψηφίσματος, αναμένομεν να συνέλθουν, και να αναμετρήσουν τώρα, - την τελευταίαν στιγμήν - το μέγεθος του κακού που πρόκειται να προσγίνη εις την πατρίδα των".
1951: Η Ελλάδα μέσω του αντιπροσώπου της στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, Γεώργιου Μαύρου, έθεσε θέμα απόδοσης της Κύπρου, ενώ την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκαν συλλαλητήρια για το ίδιο θέμα και στην Αθήνα. Στην αγόρευσή του από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, ο Μαύρος σημείωσε: (όπως δημοσιεύτηκε ο λόγος του στις εφημερίδες):
".... Τον Ιανουάριον του 1950, ο λαός της Κύπρου εις μίαν αυθόρμητον εκδήλωσιν της θελήσεώς του προέβη εις λαϊκόν δημοψήφισμα. Είμαι βέβαιος ότι ο έντιμος αντιπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου έχει γνώσιν της συντριπτικής πλειοψηφίας διά της οποίας ο λαός της Κύπρου εξέφρασε τους πολιτικούς του πόθους. Είναι λυπηρόν εν τούτοις ότι το Ηνωμένον Βασίλειον απεφάσισε να μη ανακοινώση την πληροφορίαν ταύτην προς τα Ηνωμένα Έθνη, αποστερούν ούτω την οργάνωσίν μας ενός εξαρετικώς καταλλήλου και σημαντικού γεγονότος, εκφράζοντος την επιθυμίαν και την θέλησιν του λαού της Κύπρου προς αυτοδιάθεσιν. Η Ελληνική αντιπροσωπεία, φέρουσα το ζήτημα τούτο ενώπιον της επιτροπής, το πράττει με την ελπίδα ότι η αντιπροσωπεία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα λείψη να λάβη υπό σοβαράν έποψιν τα γεγονότα τα οποία ανέφερον.
Ελπίζομεν, επί πλέον, ότι η βρεταννική κυβέρνησις θα ικανοποιήση τους πόθους της Κύπρου, συμφώνως προς τας αρχάς αι οποίαι τόσον εμφαντικώς εξετέθησαν από όλους τους αντιπροσώπους κατά την διάρκειαν της γενικής συζητήσεως"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου