10 Αυγούστου 2013

Δηλαδή το πρόβλημά μας είναι η αισθητική των μπουζουκιών;

Και ξαφνικά ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ανακάλυψαν την αιτία του κακού. Η λαϊκοπόπ μουσική στο απόσπασμα, μαζί και οι τραγουδιστές που την εκπροσωπούν. Το οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα της Ελλάδας έχει ρίζες στην "κακή αισθητική" του συγκεκριμένου μουσικού είδους, που είναι υπεύθυνο για όλα τα κακά του κόσμου, από τη φοροδιαφυγή μέχρι την άνοδο της ακροδεξιάς. Ή μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα;

Ατυχείς και παρεξηγήσιμες δηλώσεις καλλιτεχνών έδωσαν αφορμή για πολλά σχόλια. Από τον πάντα ιδιόρρυθμο στις απόψεις του Νότη Σφακιανάκη μέχρι τα "καλά παιδιά" Πλούταρχο και Βέρτη, σειρά λαϊκών τραγουδιστών έχουν κάνει δηλώσεις περί των άκρων γενικά κι αόριστα ή περί της Χρυσής Αυγής πιο ειδικά, με περιεχόμενο που θα μπορούσε να θεωρηθεί έως και διαφημιστικό. 
Από την άλλη, η στοχοποίηση από το ΣΔΟΕ των συναυλιών -κατά σύμπτωση;- μόνο λαϊκών τραγουδιστών, αλλά και ο θόρυβος που προκλήθηκε από το ατυχές comedy show του Αντώνη Ρέμου στη Μύκονο έδωσαν νέες αφορμές για άρθρα και δηλώσεις των αυτοαποκαλούμενων "σοβαρών", που βάζουν στο στόχαστρο τους τη "χαμηλή αισθητική των μπουζουκιών", που κυριαρχούσε στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια. 
Ε, λοιπόν, δεν ξέρω αν είμαι σοβαρός ή όχι, όμως αποστρέφομαι γενικά κάθε ακραία άποψη. Και όταν λέω "κάθε ακραία άποψη", το εννοώ. Και η επίκληση της αισθητικής ως επιχείρημα, όποιος κι αν το μεταχειρίζεται, αποτελεί ακρότητα. Όταν κάνει φτάνει στο σημείο να συνάγει συμπεράσματα και να ισοπεδώνει τους πάντες και τα πάντα με κριτήριο το είδος της μουσικής που ακούνε ή το είδος των μαγαζιών στα οποία συχνάζουν, το μόνο που δεν υπηρετείται είναι η σοβαρότητα και η μετριοπάθεια. 
Αν νομίζουμε ότι θα εντοπίσουμε ή θα λύσουμε το πρόβλημα στοχοποιώντας όσους ακούνε καψουροτράγουδα στην παραλιακή και αθωώνοντας προκαταβολικά όσους συχνάζουν στο Μέγαρο Μουσικής, επειδή το αισθητικό τους κριτήριο είναι "καλύτερο", δεν κάνουμε τίποτα λιγότερο από το να μιμούμαστε άθελα μας τον τρόπο σκέψης των κάθε είδους ρατσιστών. Ναι, είναι ρατσισμός υπό ευρεία έννοια να κρίνεις και να στιγματίζεις κάποιον με μοναδικό κριτήριο ένα επιφανειακό του χαρακτηριστικό είτε αυτό είναι το χρώμα του δέρματός του είτε πρόκειται για τα τραγούδια που ακούει κάποιος στο mp3 του.
Δεν σκοπεύω να υπερασπισθώ ούτε τις αμφιλεγόμενες δηλώσεις ούτε τις όποιες ανώριμες συμπεριφορές του όποιου καλλιτέχνη, όσο μεγάλο όνομα κι αν είναι αυτός. Βέβαια, έχει κάθε δικαίωμα να εκφράσει δημόσια τη γνώμη του κι απ' αυτήν την άποψη καλά κάνει και εκφράζεται. Ούτε θα πρέπει να μας προξενούν και τόσο μεγάλη εντύπωση. Άλλωστε, όταν μια σημαντική μερίδα της ελληνικής κοινωνίας, όσο ενοχλητικό κι αν είναι αυτό, φέρεται έτοιμη να ψηφίσει ή να ανεχθεί ρατσιστικές πρακτικές, είναι αναμενόμενο αυτό να αντανακλάται και στις δηλώσεις ή συμπεριφορές των λεγόμενων "επωνύμων". 
Από την άλλη, ο κάθε "επώνυμος" έχει στη συνέχεια την υποχρέωση να δεχτεί την όποια κριτική για αυτά που δηλώνει η πράττει. Αυτό είναι ο πλουραλισμός, που θεωρητικά διαφυλάσσεται σ' ένα δημοκρατικό πολίτευμα: από τη μια η υπεράσπιση της ελευθερίας έκφρασης οποιασδήποτε άποψης και ταυτόχρονα η ελευθερία ανάπτυξης του αντίλογου. Και η κριτική επί των προσώπων μπορεί, για να μην πω ότι επιβάλλεται, να είναι αμείλικτη, όποτε το διακύβευμα είναι σημαντικό 
Αλλά χρειάζεται προσοχή, γιατί παραμονεύει ο κίνδυνος της γενίκευσης και της ισοπέδωσης, που μπορεί να μετατρέψει σε ακραίο ακόμη και τον πιο μετριοπαθή. Και αν έχει δυο πράγματα να μας διδάξει κάτι η ιστορία, αυτά είναι ότι σε περιόδους κρίσεως πρώτον ευδοκιμούν οι λαϊκιστές και οι ακραίοι, αλλά και δεύτερον ότι στο όνομα της προστασίας από τους λαϊκιστές έχουν επιδειχθεί -τηρουμένων των αναλογιών- εξίσου ακραίες συμπεριφορές ακόμη και από τους πλέον μετριοπαθείς (π.χ. το "Ιδιώνυμο" του Βενιζέλου, απόπειρες στρατιωτικών κινημάτων, περιορισμοί της ελευθεροτυπίας κλπ.). 
Με άλλα λόγια, πολλά μπορεί να φταίνε για την οικονομική κρίση ή για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε, δεν έχουμε την πολυτέλεια να μιλάμε για πρόβλημα "αισθητικής των μπουζουκιών", όπως έχω διαβάσει σε αρκετά σχόλια τον τελευταίο καιρό. Έτσι, όχι μόνο δεν ενισχύεται, αλλά αυτοϋπονομεύεται η όποια πρόθεση επίδειξης μετριοπάθειας, ενώ παράλληλα διχάζεται άσκοπα η κοινωνία για τελείως άσχετα πράγματα.


Σχετικά θέματα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου